Het boek gaat over de brug tussen wetenschap en politiek. Het bevat een geschiedenis van de adviesraden voor de rijksoverheid, ooit het alleenrecht van de Raad van State. En het bevat een vergelijking met enkele andere Europese adviesorganen voor Future Studies / Strategic Planning. Met een aardige typologie van typen think tanks.
"You must think the unthinkable, but always wear a dark suit when presenting the results" is een van de leuke motto's in het boek.
Wim van der Donk en Anton Hemerijck schreven een mooi deel met de titel "Leren voor beleid: over regeren en vooruitdenken". Het alleraardigst vond ik de zeer openhartige interviews met een aantal WRR - VIPs, waarin je ook een indruk krijgt hoe het echt verliep tussen de ministerraad en de WRR. Zoals in het interview met Arie van der Zwan (die in zijn jonge Scheveningse jaren nog een blauwe maandag op het LEI werkte) die beroemd is geworden met het rapport over Plaats en Toekomst van de Nederlandse Industrie. Maar ook Ad Geelhoed, Ruud Lubbers, Hans Adriaansens (nu de Roosevelt Academy in Middelburg) en Dik Wolfson zijn enkele van de bekende namen die hun licht laten schijnen over nut en noodzaak van de WRR. Met hier en daar in de interviews zorgen om de kwaliteit van de ambtenarij.
Uit de landbouwhoek is er Rudy Rabbinge, die naam maakte met Grond voor Keuzen (dat liet zien dat er in de EU meer dan genoeg grond is voor voedselproductie). Hij legt uit dat het niet zijn meest vernieuwende rapport was (methodisch gezien), dat was Duurzame risico's.
Gerrit Zalm geeft in zijn interview sterk af op de toekomstverkenningen uit de begintijd van de WRR, hij meldt dat hij zich er vreselijk aan gestoord heeft. Methodologisch rammelden ze volgens Zalm omdat ze op geen enkele manier rekening hielden met het prijsmechanisme. "een typisch ingenieursmodel dat ook gebruikt was door de Club van Rome om aan te tonen dat we in 2000 geen energie meer zouden hebben of alle grondstoffen op zouden zijn". [volgens mij was dat 2050, maar dat terzijde -kjp]. Die kritiek gold ook het latere Grond voor Keuzen.
Zalm prijst Rabbinge als briljante geleerde in een strijd tegen biobrandstoffen, maar was het "grondig oneens" met Grond voor Keuzen. Voor de rest van Zalm's frustraties in deze leze men het boek (p. 478). Het doet me denken aan de discussies die we er zelf indertijd over voerden en die mijns inziens in ieder geval bijdroegen tot veel meer multidisciplinair werken en denken. Overigens kwamen uit economische beschouwingen niet heel andere conclusies op EU niveau.
Het interview met Rabbinge geeft ook nog een mooi inkijkje in de vorming van Wageningen UR. Hij legt uit hoe hij bij minister van Aartsen enige tijd als Raadsadviseur diende. In de tijd dat Bram Peper werd gevraagd om over Wageningen na te denken. Peper had daar maar beperkt verstand en dus had Rabbinge in belangrijke mate de hand in dat advies. En in de reactie van zijn minister. De interviewers constateren dat in zijn WRR periode Rabbinge een tijd de kamer deelde met Adriaansens, en samen werkten ze aan het WRR rapport Hoger Onderwijs in fasen. Adriaansens ging het daarna uitvoeren in het University College in Utrecht, Rabbinge via LNV in Wageningen UR als decaan.
Oud LNV minister Jozias van Aartsen raadpleegde de WRR en dus Rabbinge voor zijn Dynamiek en Vernieuwing, zo legt hij in zijn interview uit. Ook hij maakt zich zorgen over inhoudelijke kennis op ministeries. Maar voor LNV maakt hij een uitzondering: "Op het Ministerie van LNV hadden we natuurlijk Wageningen. Dat is een succesvolle en mooie universiteit met een grote waarde voor Nederland. De situatie op LNV is in die zin natuurlijk uniek. Het is een departement met een eigen wetenschappelijke achtergrond. Ik hoop dat die er altijd blijft".
Mooi boek dus, met die inkijkjes in de recente geschiedenis van de Haagse keuken.
Paul den Hoed en Anne-Greet Keizer (red.) Op steenworp afstand, Amsterdam University Press, 2007
Geen opmerkingen:
Een reactie posten