Contracten

Gisteren werd ik geinterviewd over de wijze waarop we het onderzoek in Nederland aansturen. Doen we dat wel effectief en efficient? Die aansturing is afgelopen 25 jaar sterk veranderd, momenteel werken we vooral met Fixed Fee contracten: een vast totaalbedrag voor een opdracht die een ministerie of de Europese Commissie bedenkt.

Thuisgekomen las ik in de NRC een heel verhaal over hoe contracten in de advocatuur aan het veranderen zijn. Daar was het Uurtje-Factuurtje, maar nu kiest men vaak voor een andere contractvorm. Het artikel onderscheidt er 5:

•  Fixed Fee: vast totaalbedrag, dat wordt heronderhandeld bij meerwerk
• Cap: maximumtotaalbedrag, maar als minder werk nodig is dan worden alleen gemaakte uren gedeclareerd
• Success Fee: extrra percentage van de aanneemsom dat wordt uitbetaald als de opdracht succesvol is uitgevoerd en wordt afgetrokken als dat niet het geval is
• Blended rate: vast uurtarief, ongeacht of uren worden gemaakt door een senior-partner of een stageaire
• Kwantumkorting: een vast kortingspercentale op uurtarief voor client die veel werk oplevert. Kan tot tientallen procenten oplopen.

Lijkt me nog niet zo simpel om bij onderzoek wat anders te doen dan uurtje-factuurtje of fixed fee, maar wie weet.
NRC: Niet meer eindeloos uren schrijven, 28.11.2014

Paper over cooperaties

Door drukte was het hier stil. Maar er is wat te melden: Vandaag verscheen een special issue van de Annals of Public and Cooperative Economics met papers over agricultural cooperatives in Europe. Uit het cooperatieproject dat we in 2012 publiceerden, en ik mocht een van de papers mee ondertekenen. See: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/apce.2014.85.issue-4/issuetoc 

Gezinsbedrijf bij NAJK

Vandaag een mooi symposium bij het NAJK rond het gezinsbedrijf. Met Hare Majesteit en de Staatssecretaris. Uit mijn eigen inleiding de volgende twee sheets

Genetisch Gemodificeerd

Het debat over de genetisch gemodificeerde gewassen woekert door. Nuttig dus dat er in PLOS ONE een meta/analyse is gepubliceerd die een review van alle tot nu toe gedane studies inhoudt. Uitgevoerd in Duitsland door Martin Qaim en Wilhelm Klumper van de universiteit van Gottingen.
Ze keken zowel naar de gewassen die veredeld zijn tegen ziektes of vraat van insecten als naar degene die tolerant zijn voor glyphosate, zodat er fors tegen onkruid gespoten kan worden. In het laatste geval zijn er lagere productiekosten per kg, in het eerste geval niet omdat de lagere bestrijdingsmiddelenkosten gepaard gaan met hogere zaadkosten. Onduidelijk uit de review van het paper in The Economist van vorige week waar ik me op baseer, is of dat slimme prijsstelling van de fabrikanten is, of toeval.
Enfin door de grotere oogst per ha (9% bij herbicide resistentie, 25% bij insecten resistentie) maakten de boeren bij adoptie 69% meer winst. (voor het winstbegrip en waarom dat lukt bij een onveranderde kostprijs zullen we ook het paper nog moeten lezen).
Veel ontwikkelingslanden verbieden GM omdat ze dan niet meer naar Europa kunnen exporteren. Dat heeft dus een behoorlijke opportunity cost. Die is nog hoger dan je op bovenstande cijfers denkt, want doordat er in ontwikkelingslanden veel ziektes en plagen zijn is het positieve effect op de oogst 14%punte hoger dan in rijke landen.
Omdat de journals vooral dramatische uitkomsten publiceren, hebben de auteurs ook nog zgn. grijze studies meegenomen. En ze komen ook nog tot de conclusie dat het voor de resultaten van de studie niet uitmaakt wie de studie heeft betaald.

Uit The Economist 8.11.214 Field Research

Wat leren we van Hollywood

De Schumpeter column in The Economist van twee weken geleden attendeerde ons managers erop dat er veel te leren valt van Hollywoord, vanuit bedrijfskundig oogpunt.
De filmindustrie is een excentrieke bedrijfstak met veel ego's en excessen. Zonder de extreme winstgevendheid van start-ups of de stabiele kasstroom van grote bedrijven. Wel met grote flops en onverwachte big hits.

Ook in het gewone bedrijfsleven (en onderzoeksinstituten zou ik zeggen) moeten managers steeds vaker mobiele sterren met ego managen. Hoe manage je creativiteit zonder beknotting ervan? Een van de trucs is voor elk project een nieuw creative team dat voor dat project nodig is met een minimum van interventie (leidt tot gevoel van beheersbaarheid en tot trots bij het team). Veel freelancers die zich moeten bewijzen om volgende keer weer ingehuurd te worden. Feedback komt van een interne sparring group "The Braintrust" waarmee soms de richting van een film 180 graden verandert. Dat moet je, net als flops als een leerervaring zien, wel in de cultuur hebben.
De food industrie probeert zich te concentreren op een kleiner pallet van 'blockbusters'. De snelheid voor het introduceren van nieuwe producten en merken neemt toe, net zoals Hollywood wekelijks nieuwe merken (een film met alle merchandising) maakt. En die in een paar weken naar wereldniveau weet op te schalen. Waarbij marketing niet aan het eind komt maar onderdeel is van het complete ontwerptraject.
Leerzaam stukje dus.

Family Firms

Voor wie het nog niet zag: twee weken geleden had The Economist een goed stuk over Family Firms. Handig voor de discussies over Family Farms.

WO I

96 jaar na het einde van WO I staan we vandaag de dag vooral stil bij de start van WO I, dit jaar een eeuw geleden. De grote oorlog is voorlopig in zijn effecten nog niet voorbij.

25 jaar val van de muur

Mooie dag om na te denken wat de val van de muur heeft betekend voor de Europese landbouw. Tot de ingredienten lijken me te behoren:
* grotere afzet voor Duitsland en Nederland omdat veel van de voedingsmiddelen industrie en retail in Oost-Europa is weggevaagd
* lagere kostprijzen voor voedsel en schaalvergroting in het westen door toestroom goedkope arbeidskrachten uit het oosten
* meer gedifferentieerde opvattingen over landbouwbeleid, nu bv. Duitsland ook ineens veel grote boerenbedrijven (de voormalig LPGs) bleek te hebben waarmee de invloed van het kleinschalige Beierse model afnam
* hernieuwde aandacht voor landbouwbeleid als sociaal beleid gezien de miljoenen keuterboeren in sommige Oosteuropese landen
Aanvullingen hieronder welkom !

van keten en schuurfeesten

Mooie column van Dirk Strijker, deze week in de Boerderij. Hij stelt zeer terecht kritische kanttekeningen bij de (begrijpelijke) lobby van Koninklijke Horeca Nederland en VVD-kamerlid Arno Rutte om de jongerenketen op  het platteland te verbieden.
Doet me denken aan Dronten, medio jaren zeventig. Alwaar de horeca te hoop liep tegen de wekelijkse schuurfeesten die met meer dan honderd betalende bezoekers niet best waren voor de horeca-omzet. De horeca wilde de feesten laten verbieden met een beroep op de brandveiligheid.
In de beste traditie van het polderen wisten we vanuit de plattelandsjongerenvereniging de burgemeester (een jurist) te overtuigen dat er zo iets bestaat als 'detournement de pouvoir': je moet een regeling gebruiken waar hij voor bedoeld is: de brandweerverordening dus om brandveiligheidseisen te stellen, niet om horecabeleid te voeren. Waar een bijvakje burgerlijk recht handig voor kan zijn. Overigens geldt ook voor de keten; drink met mate.

het betere kapitalisme

Aan de hand van The Economist nog even een tip voor het lijstje te lezen boeken: The Cambridge History of Capitalism [Larry Neal & Jeffrey Williamson, eds].  Beschrijft de historie van economien waar er contractzekerheid was, eigendomsrechten en markten met flexibele prijzen en die lang genoeg hebben bestaan om investeringen mogelijk te maken.
Boek wordt positief besproken met de hoop dat er een paperback editie komt. Want deze zeer leesbare hardcover is niet alleen 1400 pagina's dik maar ook 150 Engelse ponden duur.

Vertrouwensformule

Al bijna een jaar geleden publiceerde Berenschot "De Vertrouwensformule" waarin Agri- & Food Trends in kaart zijn gebracht. Het rapport was me ontgaan, maar deze week bezocht ik de jaarbijeenkomst van de FNLI en nam er eentje mee.
Tot de handige inzichten behoort de informatie over de strategie van de food-bedrijven. De onderzoekers gebruikten de bekende indeling van Tracey and Wiersema: operational excellence, customer intimacy en product leadership.
In de voedingsmiddelenindustrie zit 20% op product leadership. Ter vergelijking in de bouw en de industrie-at-large is dat zo'n 40%.  Alleen de utilities (incl energie) en financiele dienstverlening scoren lager dan food, zo'n 14%. Mooie illustratie dat we een kostprijs-georienteerd model van agrofood-ketens hebben. Niks mis mee overigens. 

Noordelijke zuivelketens

Csaba Jansik van het Finse MTT ontmoette ik onlangs in Budapest en hij stuurde mij zijn eerder dit jaar verschenen studie "Competitiveness of Northern European dairy chains". Mooie studie, rijk geillustreerd met foto's.
Het onderzoek concentreert zich op landen rond de Oostzee, inclusief Duitsland en Denemarken, maar Nederland viel er buiten. Een heel duidelijke conclusie ontbreekt maar het geeft goed inzicht in de verschillende ontwikkelingen in de betrokken landen.