tag:blogger.com,1999:blog-205872102024-03-16T02:13:16.232+01:00De landbouw verandertweblog over de toekomst van de Nederlandse landbouw en het platteland. Gemotiveerd vanuit het werk als econoom, de nevenfuncties als bestuurder en de woonomgeving van de moderator, maar als persoonlijke stellingname geheel buiten de verantwoordelijkheid van mijn werkgevers - zoals het hoort bij een weblog.krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.comBlogger4182125tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-60548483385953421752024-03-13T09:08:00.003+01:002024-03-13T10:37:08.287+01:00verwarrend buitenland<p> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-6zIh38k1RPgRDOags7F6B_WqI32L1rPsCO_aRtV80ZCgo46fjMnGIGjzlCfVF9Iyq8ZnkFgOxFmCGQ6hw24v5Q49-8kZPsDDXHVM_-ec-_HxK7ju2s1Ew7E8Tn695hIvFNOYVbE1VfaXpZAnS-TwDauHe6gcu1xCczr37ZIKEP-unNa0mEOXkA/s4032/IMG_1305.JPG" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3024" data-original-width="4032" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-6zIh38k1RPgRDOags7F6B_WqI32L1rPsCO_aRtV80ZCgo46fjMnGIGjzlCfVF9Iyq8ZnkFgOxFmCGQ6hw24v5Q49-8kZPsDDXHVM_-ec-_HxK7ju2s1Ew7E8Tn695hIvFNOYVbE1VfaXpZAnS-TwDauHe6gcu1xCczr37ZIKEP-unNa0mEOXkA/s320/IMG_1305.JPG" width="320" /></a></div>Maandagmiddag discussieerden we in Wageningen over de door hen geformuleerde dilemma's. We hebben een visie en strategie nodig zo stelde het NAJK, geen dilemma's. In ons discussiezaaltje trad nogal wat verwarring op rond wat ons te doen staat in de transitie van het voedselsysteem en wat er in de EU moet (en waarom je dan hier maar niets zou moeten doen). Ik denk dat het in drie zaken uiteen te rafelen is:<p></p><p></p><ul style="text-align: left;"><li>* wij willen hier natuur of schoon water of minder CO2 uitstoot en dat leidt tot minder productie / export. In die afweging hoef je geen rekening te houden met het feit dat er dan in Frankrijk of Nieuw-Zeeland meer geproduceerd wordt, mogelijk met meer emissie. Want die landen maken wel hun eigen afweging of ze hun CO2 budget aan meer melk willen besteden. Misschien willen ze in Nigeria wel wat meer emissie in ruil voor de welvaart. (en veel milieueffecten kun je oplossen door te spreiden, zodat effect daar wellicht niet zo hoog is) Is dus niet nodig om op EU besluiten rond level playing field te wachten. Die zijn er overigens al in KRW etc.</li><li>als je je zorgen maakt over de voetafdruk van ons systeem in het buitenland (en dus de afwegingen die daar gemaakt worden voor hun export naar ons), dan moet je vooral de consumptie aanpakken. Ons voedsel wordt veelal geïmporteerd. Kun je nationaal mee beginnen maar ook internationaal. En gebruik van inputs in landbouw uit de problematische regio's regelen als je vindt dat de lokale overheid de verkeerde keuzes maakt en wij een zorgplicht hebben.</li><li>los daarvan moet je ook opvattingen hebben voor Europese besluiten rond bv. voedselzekerheid, genetische veredeling, GLB etc. </li></ul><p></p><p>Het leek me dat het allemaal nog al door elkaar werd gehusseld. </p><p>* </p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-17146530135783127342024-03-12T09:00:00.004+01:002024-03-12T09:00:45.541+01:00FD commentaar<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgLBinXuzH1pvhk05-s5Rbir5SfYffDaRQnQBn4n401YJq1ucKd_xyP-qtESElgm-5UG8nmXAKNcvezCvqr1mOl_PQNaRBBaR6uN3VQjjMxijqiZk-zsB0E780M4lNAEfmwFQPtSeP6Wo8Lbwfb7zungFyAHy7sZCWfNb_ehd_iTbKCwrlrYVfIAg/s3096/20160505_104733_resized.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1741" data-original-width="3096" height="113" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgLBinXuzH1pvhk05-s5Rbir5SfYffDaRQnQBn4n401YJq1ucKd_xyP-qtESElgm-5UG8nmXAKNcvezCvqr1mOl_PQNaRBBaR6uN3VQjjMxijqiZk-zsB0E780M4lNAEfmwFQPtSeP6Wo8Lbwfb7zungFyAHy7sZCWfNb_ehd_iTbKCwrlrYVfIAg/w200-h113/20160505_104733_resized.jpg" width="200" /></a></div> Het FD had ook nog een <a href="https://fd.nl/opinie/1510076/subsidie-voor-grondbezit-boeren-gedoemd-langzaam-te-verdwijnen?gift=ELc1I&utm_medium=social&utm_source=email&utm_campaign=earned&utm_content=20240311" target="_blank">aardig commentaar</a> naar aanleiding van hun verhaal over subsidies in de landbouw. Ik kreeg het gisteren toegestuurd door de auteur omdat hij ook gebruik gemaakt had van mijn input voor het artikel, maar commentaren gaan zonder bronvermelding. Toch aardig. <p></p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-25165428336447740432024-03-07T08:17:00.000+01:002024-03-07T08:17:09.486+01:00In FD<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjMgD5Gzl732Ju294yFa76BbwwPWt99UEWCucs5o6ymuNljkOF8SAT9mb9V2p_ZwUH3iAtaf4IVR_EigwXssX1cKn-OQCOEfO1FQhvhHR783N-AAjSdzs-raQ1k0VADSHDY4XpQ0ozGG23jepKtNNxiehaEyEgT8PKasXg12HiqtgelawMmlvvbPQ/s4624/20230530_094331.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="2084" data-original-width="4624" height="144" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjMgD5Gzl732Ju294yFa76BbwwPWt99UEWCucs5o6ymuNljkOF8SAT9mb9V2p_ZwUH3iAtaf4IVR_EigwXssX1cKn-OQCOEfO1FQhvhHR783N-AAjSdzs-raQ1k0VADSHDY4XpQ0ozGG23jepKtNNxiehaEyEgT8PKasXg12HiqtgelawMmlvvbPQ/s320/20230530_094331.jpg" width="320" /></a></div>In het Financieel Dagblad van vandaag heeft een artikel over subsidies aan de landbouw tegen het licht van de Europese boerenprotesten. De economen uit binnen en buitenland, waaronder ikzelf. lijken het aardig eens over de rol van subsidies op de landbouwstructuur en wat er moet gebeuren via verschuiving richting eco-systeemdiensten en inkomen gebonden steun. Voor FD lezersL: <a href="https://fd.nl/economie/1508969/wat-te-doen-met-3-2-biljoen-boeren-subsidieren?gift=Vg5ja&utm_medium=social&utm_source=email&utm_campaign=earned&utm_content=20240306" target="_blank">hier is de link.</a> <p></p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-5266401170950895972024-02-29T19:05:00.000+01:002024-02-29T19:05:06.146+01:00Goed gefundeerd<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdkCgBaWPRwR2K0ng8A_Rq5zlnLd8NyQhyphenhyphenDwqKbTtK4cG7acYNeKNO0ROcVoI3bE79n2UYT7t-I1gZ4IJoCiPwBEWwb0eCuBjb0WeK3ME_10YkdDCeMkG9ivClNHn6MeNV1JpTtc9CQ6zd7yN0XaJDLG56YWWv1y2TDRDS-PXZYdJn3HAF8z1Jrg/s4129/20231107_142150.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1757" data-original-width="4129" height="136" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdkCgBaWPRwR2K0ng8A_Rq5zlnLd8NyQhyphenhyphenDwqKbTtK4cG7acYNeKNO0ROcVoI3bE79n2UYT7t-I1gZ4IJoCiPwBEWwb0eCuBjb0WeK3ME_10YkdDCeMkG9ivClNHn6MeNV1JpTtc9CQ6zd7yN0XaJDLG56YWWv1y2TDRDS-PXZYdJn3HAF8z1Jrg/s320/20231107_142150.jpg" width="320" /></a></div> Het was een eer en genoegen afgelopen half jaar deel uit te maken van de Rli commissie die het advies over de nationale aanpak voor de funderingsproblematiek opstelde. Vanmiddag werd het aangeboden aan de ministers De Jonge en Harbers (Van der Wal was verhinderd). <a href="https://www.rli.nl/nieuws/2024/adviesraad-in-zijn-vandaag-verschenen-advies-help-huiseigenaren-en-huurders-bij-funderingsschade" target="_blank">Hier het advies. </a><p></p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-58073415158933451702024-02-27T09:24:00.060+01:002024-02-27T17:51:58.787+01:00Landbouw in Limburg<p> Deze week 95 jaar geleden verscheen er in de Veldbode ook een aardig artikel over de landbouw in Zuid-Limburg. Daar waren veel boomgaard-weiland combinaties: onder de hoogstambomen met hun grote kruinen liep vee. In de jaren twintig werden die gronden in toenemende mate verpacht waarbij de fruitooogst voor de verpachter bleef. Volgens sommigen was dat een 'gerafffineerd middel om de zakken der landeigenaren te spekken'. 'Bloedzuigenden woeker' ten opzichte van de argeloze pachters, die bij wet verboden zou moeten zijn en het zou leiden tot te weinig bemesting. Aangezien meer dan de helft van de grond in dit landsdeel werd verpacht, was dit iets om je zorgen over te maken. </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhLD5L5IbR9rgJkTcI5Bi_GH0pHMNH-ENiOlXZMKnR2t44Vs3ia8Lc3EaK0mc7QcYybDhhvU5N7JpeTIsFSLI1STHWlwZf9ID4DLOHsSb3ae8EEmWYpIRXfyhCWgC9DHfAgJsl6FkEjqIHiULzyvKfpzQgVB5yjKfqQibWguBE3cfRdkTNXlmzgWg/s2048/20240211_222212.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="1390" data-original-width="2048" height="217" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhLD5L5IbR9rgJkTcI5Bi_GH0pHMNH-ENiOlXZMKnR2t44Vs3ia8Lc3EaK0mc7QcYybDhhvU5N7JpeTIsFSLI1STHWlwZf9ID4DLOHsSb3ae8EEmWYpIRXfyhCWgC9DHfAgJsl6FkEjqIHiULzyvKfpzQgVB5yjKfqQibWguBE3cfRdkTNXlmzgWg/s320/20240211_222212.jpg" width="320" /></a></div>Ook was er veel discussie over de melkverwerking. Er werden alom fabriekjes opgericht, maar het kwam maar matig van de grond. Sittard, Maastricht en Beek hadden fabrieken met een behoorlijke omzet, maar vooral kleinere bedrijven waar veel arbeid over was gaven er de voorkeur aan de melk zelf te verwerken. Dat won zelfs aan populariteit toen elektriciteit beschikbaar kwam: Voor ontromen van 100 liter melk en karnen van 60 pond boter moest een 'krachtige arbeider' 2 a 3 uur staan draaien. Met een electromotor kostte dat maar enkele centen. De afzet van de kaas en boter ging deels via handelaren, maar ook de weekmarkten in de mijnstreek waren aantrekkelijk omdat de boerin dan door eigen verkoop nog wat extra marge kon binnenhalen. <p></p><p>Rogge, haver, tarwe en aardappelen waren de belangrijkste akkerbouwgewassen. De kg-opbrengsten lagen lager dan in kleistreken. Volgens de auteur speelde een rol dat sommige gemeenteambtenaren, die de opgave moesten doen voor de oogstraming, er niet van overtuigd waren dat de cijfers geen rol spelen in de vaststelling van de inkomstenbelasting en bleven daarom aan de voorzichtige kant. De auteur van het stuk vroeg zich wel af waarom de vrees voor de fiscus in Limburg sterker was dan elders. De auteur neigde er toe de boer toch de schuld te geven: gebrek aan onderwijs. Er waren gemeenten waar nog nooit een landbouwcursus was gegeven. Er werden veel fouten gemaakt met het toepassen van kunstmest. Overigens was het aantal landbouwwintercursussen wel toegenomen sinds 1913. Ook de structuur met heel veel kleine bedrijfjes hielp volgens de auteur niet. </p><p>Er waren tal van rotaties met veel granen en ook klaver. Die granen waren niet bevorderlijk voor de onkruidbestrijding en zeker wintergranen niet, dan groeide er ook veel grassen in (zoals duist dat in Limburg gewoon gras werd genoemd, maar ook kweek). Er zou dan ook meer op rijen moeten worden gezaaid volgens de auteur. Haver was het slechtst renderende graan, het werd steeds vaker door voederbieten vervangen. </p><p>Er werd niet alleen in najaar geploegd maar ook in voorjaar vanwege onkruidbestrijding. Voor voederbieten wel 3 tot 5 keer. De Roermondse auteur D.S. Huizinga was kritisch op zijn Limburgse landbouw. In zijn ogen lag het 25 jaar achter op de kleistreken. </p><p><br /></p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-2054213529971199562024-02-25T09:19:00.004+01:002024-02-25T10:02:14.699+01:00de rode ster appel<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhz9NgsN_JyxPJzUj8CAtNwFd_hD-ycy1onkysshpCK7jNzsgg7yZ-olJBXC_KE_5mnDEFxZ4k_0pKc-iDr0oUH2HEK_JfJMgbUecetvGrMo7Pa22gj-jFs1Q9OZgyUgA84J4WaEVU1Ow3PoaT0ckIo85KVYCvrwvKBy4gcArCdweV6p7uUfmo1UA/s225/rode%20strer%20appel.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="225" data-original-width="225" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhz9NgsN_JyxPJzUj8CAtNwFd_hD-ycy1onkysshpCK7jNzsgg7yZ-olJBXC_KE_5mnDEFxZ4k_0pKc-iDr0oUH2HEK_JfJMgbUecetvGrMo7Pa22gj-jFs1Q9OZgyUgA84J4WaEVU1Ow3PoaT0ckIo85KVYCvrwvKBy4gcArCdweV6p7uUfmo1UA/s1600/rode%20strer%20appel.jpg" width="225" /></a></div>Het was geen communistisch ras, dat rode ster appeltje, maar een al een heel lang in ons land geteeld hoogstam appelras waar sommigen lyrisch over konden doen. Wij hadden vroeger ooit zo'n boom. In de Veldbode van januari 1928 kwam ik een mooi artikel tegen van tuinbouwredacteur H. de Greeff die het appelras duidelijk een goed hart toe droeg.<p></p><p>De appel (in Limburg ook rode reinet genoemd) was teelttechnisch niet de beste: de boom gaf pas na 8 a 10 jaar vruchten en die zaten ook nog erg los aan de boom zodat ze gemakkelijk vielen, wat nog geen groot probleem is als de ondergrond niet te hard is en er dagelijks wordt geraapt. Maar marketingtechnisch (een woord dat toen nog niet bedacht was) waren er wel voordelen: alle appels mooi kogelrond en gelijkmatig rood. Volgens de auteur verkopen ze zichzelf en denken veel mensen dat het een buitenlands appeltje is, zo mooi, Hij ook vrij hard en stevig en liet zich dan ook goed verpakken voor verzending. Ook bewaren gaat prima: hij is lekker van november tot eind februari. Daarbij leiden kneuzingen niet tot rotte plekken maar worden kurkachtig en steken dus niet de partij aan. De smaak is beter dan van amerikaanse of australische maar legt het helaas toch wat af tegen de goudreinet, zo stelt het stuk. </p><p>De wiki leert dat het ras rond 1830 is ontstaan en dat ze nog steeds te koop zijn. Ook als boom.</p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-62896247021019211402024-02-22T12:42:00.003+01:002024-02-22T12:42:59.252+01:00Okki 70<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgf3ZJtbFI_6YE_PdTihOu-0c76sxrX6__wazGNWKdGISru1u8kFD-t4BbBvOILzSxc7zFnZ6hP8qwaDI8l-wmenWfkQE_LYoLzjpzxeun3dqbvfc8vYZSNPLxF8ToGAWMH4hZOKuRuJqC1vljieLcg386_QjKKpz0MjBf5c_l5q589PVRR6SY5Ag/s3527/20240211_113259.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3527" data-original-width="2029" height="249" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgf3ZJtbFI_6YE_PdTihOu-0c76sxrX6__wazGNWKdGISru1u8kFD-t4BbBvOILzSxc7zFnZ6hP8qwaDI8l-wmenWfkQE_LYoLzjpzxeun3dqbvfc8vYZSNPLxF8ToGAWMH4hZOKuRuJqC1vljieLcg386_QjKKpz0MjBf5c_l5q589PVRR6SY5Ag/w143-h249/20240211_113259.jpg" width="143" /></a></div> <br />De NRC besteedt vandaag aandacht aan het jeugdblad Okki, dat 70 jaar bestaat (en al langer, ze tellen vanaf het moment van reguliere uitgave). Het richt zich op 6-8 jarigen die net kunnen gaan lezen en de wereld op die manier ontdekken. Belangrijk dus.<p></p><p>Maar dat ik hier hier docummenteer is voor het lijstje namen van merken waarvan je niet wist dat het een afkorting was. Okki stond ooit voor Onze Kleine Katholieke Illustratie en begon dus als bijlage van de KI.- een gezinsblad dat al lang niet meer bestaat. </p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-48565176550727487992024-02-21T19:40:00.006+01:002024-02-21T19:44:04.167+01:00representativiteit der boekhoudciijfers<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh38EdSThZi73ZKQM769US4FByAOqMqQCTKNTAbDgSDMCqz1pDO9jtKFh86PDQO2uO-wiflHBhV_nLUrLXlH-xuyAdYet6iYTPBPDc00VOMqE_TTcnv5zF3ZPV_0kdGz9_AmChxhsx8y3CI3JxmX_fDOtIPzKbVklj8gBLLrEWmYxGkRSbKlN_5fw/s3497/20231008_152834.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3497" data-original-width="2084" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh38EdSThZi73ZKQM769US4FByAOqMqQCTKNTAbDgSDMCqz1pDO9jtKFh86PDQO2uO-wiflHBhV_nLUrLXlH-xuyAdYet6iYTPBPDc00VOMqE_TTcnv5zF3ZPV_0kdGz9_AmChxhsx8y3CI3JxmX_fDOtIPzKbVklj8gBLLrEWmYxGkRSbKlN_5fw/s320/20231008_152834.jpg" width="191" /></a></div>In 1928 publiceerden diverse coöperatieve boekhoudkantoren in de Veldbode de resultaten van bedrijven in het voorgaande jaar. Soms groepen van bedrijven, soms ook individuele bedrijven (natuurlijk niet herkenbaar), Die bureaux bestonden nog niet zo lang, en wat ik me nooit gerealiseerd had: er was ook de nodige disucssie over de representativiteit van die cijfers, die niet best waren.<p></p><p>Je kon namelijk ook kiezen voor een aanslag door de inspecteur. Het wisselende karakter van die aanslagen was aanleiding voor de oprichting van de boekhoudkantoren, maar sommigen achten het aannemelijk dat de beste bedrijven wel tevreden waren met een forfaitaire aanslag, en vooral de slechte bedrijven tot het reele stelsel zouden overgaan en de boekhouder inhuren. Voor hen gold immers dat de "normen" (zoals de Veldbode het schreef) al snel te hoog waren. </p><p>Anderen wilden dit niet op voorhand ontkennen maar wezen op de verrassend grote spreiding in de resultaten van de bedrijven, zodat er toch ook goede tussen zaten en zelfs bij een onderschatting van het gemiddelde de situatie toch ernstig was. Een essayist pleitte dan ook voor minimumlonen voor boeren, nu dat in veel landen ook voor (landbouw)arbeiders werd bepleit. </p><p>De Veldbode: 28.3.1928</p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-65417097070928658962024-02-15T18:15:00.006+01:002024-02-16T17:51:50.517+01:00Certificeren in het GLB<p> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgWUiVMtLkKthn8aNjm5_gMLS-71_fy4P992exvOCWkMJSHcFvjtjmpq81EQ9ELdV45jpA5asFEqCtdWReYVh6by-ph9-i_LO7R3GsGawjuPYrgFhgAj6MJj9jNZFMTeg1AOJXIrmTyalf1zV5y3PPzrS50fU5jZq1ptXf57relRIjLn0Sa0rFlvA/s2048/20240211_222212.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="1390" data-original-width="2048" height="111" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgWUiVMtLkKthn8aNjm5_gMLS-71_fy4P992exvOCWkMJSHcFvjtjmpq81EQ9ELdV45jpA5asFEqCtdWReYVh6by-ph9-i_LO7R3GsGawjuPYrgFhgAj6MJj9jNZFMTeg1AOJXIrmTyalf1zV5y3PPzrS50fU5jZq1ptXf57relRIjLn0Sa0rFlvA/w163-h111/20240211_222212.jpg" width="163" /></a></div><br />Vandaag gaf ik een presentatie in Brussel over certificering als een goede optie voor minder administrtatieve lasten en sturen met KPI. <a href="https://www.slideshare.net/slideshows/kjpoppe-dg-agri-certification-as-a-tool-to-reduce-administrative-burdens/266310896" target="_blank">Hier is de ppt </a><p></p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-35873311084685336912024-02-14T22:15:00.015+01:002024-02-14T22:15:00.130+01:00BASF en IG Farben<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjSfh7MgZKHFa6PI_75nv59cfygpsvPTh_oEeJbrGdFiR917cEIx7C0k-h1RakPLyPFC2WFl4POeyaeJ9Qe_E5tBD3TDitrL3b5jwaz71KR6QfJPQW-IDdT5MQP-AeGt7o2fyXyhdNkItwj9Br_UUBq5S2K5vVfBiMRLaQ3MiPb6u6gVLBPWq3dww/s3162/20240211_222707.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3162" data-original-width="2084" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjSfh7MgZKHFa6PI_75nv59cfygpsvPTh_oEeJbrGdFiR917cEIx7C0k-h1RakPLyPFC2WFl4POeyaeJ9Qe_E5tBD3TDitrL3b5jwaz71KR6QfJPQW-IDdT5MQP-AeGt7o2fyXyhdNkItwj9Br_UUBq5S2K5vVfBiMRLaQ3MiPb6u6gVLBPWq3dww/s320/20240211_222707.jpg" width="211" /></a></div>In de Veldbode 1928 veel reclame voor meststoffen. Zo werd Luchtstikstof aangeboden - het Haber-Bosch proces dat stikstof maakt uit de lucht was immers nog maar iot 1910. En was overigens een van de reden van de productiestijging na WO I en de misère van de lage prijzen. <p></p><p>Bijgaande advertentie van IG Farben met ook BASF op de verpakking wekte mijn interesse. Hoe zat dat ook al weer, want ik meende dat BASF een rechtsopvolger na WO II was toen de Amerikanen IG Farben ontbonden.</p><p>De wiki geeft als zo vaak uitkomst, waarbij de Engelse en de NL variant elkaar aanvullen. Het komt er op neer dat BASF ouder is, net als Agfa (later met het Belgische Gevaert in foto's), Hoechst en Bayer en nog een paar (die voor WO 1 pakweg 90% van de chemische industrie in de wereld in handen hadden met de nadruk op verf) besloten in 1925 de Interesse Gemeinschaft Farben op te richten. Naar het voorbeeld van de Amerikaanse rubber barons, Standard Oil en Alcoa. En vandaar dus dat BASF nog op deze zak van IG Farben staat. Na WO II braken de Amerikanen de boel weer op. Hoewel IG Farben pas deze eeuw echt werd geliquideerd.</p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-61937682719415357212024-02-13T22:03:00.037+01:002024-02-13T22:03:00.131+01:00Veldbode 1928<p> U begreep het al, ik lees dezer dagen de jaargang 1928 van de Veldbode - een roemrucht blad dat snds begin 20ste eeuw in Maastricht werd uitgegeven en concurreerde met de Boerderij. Tweewekelijks vele kolommen gedegen artikelen, met veel marktberichten, veel rapportages over de landbouw in de buitenlanden door de daar gestationeerde landbouwconsulenten (voorlopers van de landbouwraden), veel verslagen van vergaderingen van standsorganisaties, stamboeken, lezingen en dergelijke. Als ook van veekeuringen en landbouwbeurzen. En veel vakinformatie. Maar ook beleidsinformatie zoals verslagen uit de 1e en 2e kamer bij de begrotingsbehandeling.</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgaFo-Rm92AWIl2qkmN2A_FOTFrxv9vjIB04Ejh_mlCEq_JtUAmsP9HVXHMqHGHqJjorXXXm2jtVDurwUKDITwieQdHbYR_oP4WlJmr2qSnjFrj6UPJYtm-wlmWwLp6mA8oylo4HchnHG7WT27C4xwvoCWuz9o4OY1erYJVWX8XEWlIhUAJGc3HXA/s2657/20240211_222843.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1826" data-original-width="2657" height="220" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgaFo-Rm92AWIl2qkmN2A_FOTFrxv9vjIB04Ejh_mlCEq_JtUAmsP9HVXHMqHGHqJjorXXXm2jtVDurwUKDITwieQdHbYR_oP4WlJmr2qSnjFrj6UPJYtm-wlmWwLp6mA8oylo4HchnHG7WT27C4xwvoCWuz9o4OY1erYJVWX8XEWlIhUAJGc3HXA/s320/20240211_222843.jpg" width="320" /></a></div><p></p><p>Het blad bevatte ook veel fotos van koeien en paarden bekroond op vee-tentoonstellingen, Maar soms ook van tractoren of ziekteverschijnselen in planten. Er is de nodige aandacht voor de misère in de landbouw (economisch met veel hoge invoerrechten in omringende landen), voor blaartong (mkz) en een uitgebreide discussie over de noodzaak van een pachtwet omdat de non-valeurs van grondbezitters weinig toevoegen en wel de povere ontvangsten afromen. Af en toe ook een handgetekende grafiek.</p><p>De advertenties bevatten bekende namen (Cappon, Massee in machines, Van der Have, Reesink). Veel reclame voor Eternit (merknaam voor asbest golfplaten), voor veevoer en voor kunstmest. Morgen meer over luchtstikstof. Op de foto de aanprijzing van de elektrische keuken. </p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-20989247974421585132024-02-12T14:14:00.001+01:002024-02-12T14:14:00.251+01:00Cocos-melk uit Delft<p> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglNwc8-tvVcdcswt561CpfNegC4sMxMSYIgOJ6-cbPc_gxi-DxSEjgEk_8DEUQ1utNhrp7fFDQTjxLkGv8yCEXmpw5iDpvQVjcAg9QWEXqduI_EpkC32S_UX1Oy0_2Yp1yFTJBGb8kmOxJr1Zcq7hAruNZfvpbDs4pL9Y6x4-4QLIHpjstcIWm-A/s2624/20240211_123541.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2624" data-original-width="1829" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglNwc8-tvVcdcswt561CpfNegC4sMxMSYIgOJ6-cbPc_gxi-DxSEjgEk_8DEUQ1utNhrp7fFDQTjxLkGv8yCEXmpw5iDpvQVjcAg9QWEXqduI_EpkC32S_UX1Oy0_2Yp1yFTJBGb8kmOxJr1Zcq7hAruNZfvpbDs4pL9Y6x4-4QLIHpjstcIWm-A/s320/20240211_123541.jpg" width="223" /></a></div><br />Dat de Nederlandse veehouderij deels op industriële bijproducten draait is al een oud verschijnsel. Uit de Veldbode 1928 plukte ik deze advertentie van Calvé in Delft dat het merk Delfia had voor zijn veebrokken.<p></p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-54185248382524529862024-02-11T14:09:00.002+01:002024-02-11T14:10:04.218+01:00boerendemonstraties<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZ0smf4fc4dVb2UHmwVyXI7LOla2kkLri6Z2MNiofvdx9S3gWnt_4zFpg4gTubzu0fupls4ZBjL2pDpYClabAROYoBksKHFE0WLMy-vM8nqtjwyDJ0yWcp9X-6ANGJXdJUdIsqVqIYBngZVOIXMcaXWtwL75YKAS-1AUNBtGMyR43PFibh0OR30g/s2215/20240211_124745.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2215" data-original-width="2029" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZ0smf4fc4dVb2UHmwVyXI7LOla2kkLri6Z2MNiofvdx9S3gWnt_4zFpg4gTubzu0fupls4ZBjL2pDpYClabAROYoBksKHFE0WLMy-vM8nqtjwyDJ0yWcp9X-6ANGJXdJUdIsqVqIYBngZVOIXMcaXWtwL75YKAS-1AUNBtGMyR43PFibh0OR30g/s320/20240211_124745.jpg" width="293" /></a></div> Boerendemonstraties in tal van landen afgelopen weken, zoals in Berlijn. In de Veldbode van maart 1928 kwam ik het verschijnsel ook al tegen. Boeiend is het bijschrift, dat zou nu niet meer voorop de Nieuwe Oogst staan: <p></p><p></p><p>"De agrarische crisis in Duitschland geeft aanleiding tot reusachtige protestvergaderingen in alle delen van het land. In Noord-Duitsschland zijn er reeds meerdere gehouden; onze afbeelding geeft een deel van de 25.000 boeren uit Zwaben te zien, die dezer dagen in Stuttgart verzameld waren, teneinde hun gemoed eens te kunnen luchten". </p><p>Daar zou het niet bij blijven, de economische crisis en de politieke ontwikkelingen daarna zouden nog heel wat teweeg brengen. </p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-23466735048024358622024-02-08T09:25:00.000+01:002024-02-08T09:25:03.099+01:00stikstofrechten<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiRslOUj-eFCgYiVygqCIuYq67NTZGVnQtgCycrC8frw1qfBgLTwVTonLSAENcMwKnrNqUTkbnqjnO2SB5rYhSW4FhtxfSiiV1WRWamaoYaDp_nK7A2BIp1KAG8pCuJxP_nfFgXojjWdUr599p8U_HYPjyGkxN6VwjwztivuEk-IO_ams4JSmS_dw/s4624/20240207_162231.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="2084" data-original-width="4624" height="144" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiRslOUj-eFCgYiVygqCIuYq67NTZGVnQtgCycrC8frw1qfBgLTwVTonLSAENcMwKnrNqUTkbnqjnO2SB5rYhSW4FhtxfSiiV1WRWamaoYaDp_nK7A2BIp1KAG8pCuJxP_nfFgXojjWdUr599p8U_HYPjyGkxN6VwjwztivuEk-IO_ams4JSmS_dw/s320/20240207_162231.jpg" width="320" /></a></div><br />Voor wie een abonnement op het ND heeft, hi<a href="https://www.nd.nl/opinie/opinie/1211535/rechten-op-stikstofuitstoot-geeft-boeren-waar-ze-naar-snakken" target="_blank">er een link </a>naar een opinieartikel van Roel Jongeneel en mijzelf over de noodzaak stikstofrechten in te voeren. <p></p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-68036231388466150622024-02-02T12:14:00.003+01:002024-02-03T13:08:47.582+01:00suikerbieten in de ZB<p> Woensdag was ik in Middelburg en nam de gelegenheid te baat om binnen te lopen bij de ZB, de Zeeuwse Bibliotheek. Daar is een tentoonstelling van Janne van Gilst. Een foto-documentaire met oude en nieuwe foto's over de suikerbietenteelt in Zeeland. Van Gilst, boerendochter uit de Onrustpolder op Noord-Beveland (Peeënland is de bijnaam, hoewel ze er niet aan carnaval doen) is documentair-fotografe zo begrijp ik.</p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjygm1w6MTRgA1RXcyBfQqakD_GUHREba3lCICpwcvTYWHNpdCfLtzQNbXw-dGHP-jPiCGIpx9zBeiYy7AM07gDIK0GG579KmLGXfk83vduQ3xoDm-aflmzytz55wMZG2A_UiSsuOHKe2xgPRAHGHCeFvxWzFDCLGSAFctDFQmTUvU1byZsPWvC6A/s2945/20240131_125819.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2945" data-original-width="2084" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjygm1w6MTRgA1RXcyBfQqakD_GUHREba3lCICpwcvTYWHNpdCfLtzQNbXw-dGHP-jPiCGIpx9zBeiYy7AM07gDIK0GG579KmLGXfk83vduQ3xoDm-aflmzytz55wMZG2A_UiSsuOHKe2xgPRAHGHCeFvxWzFDCLGSAFctDFQmTUvU1byZsPWvC6A/s320/20240131_125819.jpg" width="226" /></a></div>De insider leert niet heel veelnieuws maar het zijn wel mooie foto's. Met de vervlogen tijden van al die landbouwhaventjes, de peetareerders, het gebruik van netten en het bieten dunnen. Toch leerde ik er nog een paar zaken. Zoals het feit dat voor gegarandeerd éénkiemig zaad en of afstand zaaien de kiemkracht van het zaad omhoog moest (het mocht niet fout gaan) en daarom de vermeerdering van bietenzaad uit de Nederlandse en Vlaamse kuststrook (met de minste kans op zware vorst) verdween en naar o.a. ZW Frankrijk verschoof. vanwege de betere zomers. Later verschoof het ook naar andere plekken rond de 45ste breedte graad. Zo meldt de beschrijving op gezag van Van der Have zaaizaden.<p></p><p>Bij het bieten dunnen is er ook nog aandacht voor de rol van de vrouw (en kinderen) in de teelt. Die werden vooral bij het dunnen ingezet. De tekst suggereert dat het grote voordeel was dat die minder zwaar waren en minder schade door vertrapping aanbrachten. Ik vermoed toch dat de arbeidspiek de echte drijfveer was. Stukloon werd ingezet om personeel tot veel inzet te bewegen, je kon prima tussen de rijen doorlopen en ik heb zelf nooit van problemen gehoord bij de grote ploegen arbeiders die eind jaren 50 / begin jaren 60 op de grotere landbouwbedrijven actief waren in het dunnen. </p><p>Over Van der Have gesproken: ook dit bedrijf komt aan de orde.In 1879 begon Daniel Johannis van der Have, afkomstig uit Oosterland, een boomkwekerij in Kapelle met 200 gulden startkapitaal.In 1914 ging hij ook in de handel van zaaizaden. Toen zijn zoon de studie plantenveredeling had afgerond kwam er een kweekbedrijf. Maar ook tuinarchitectuur en het opwekken van elektriciteit voor de openbare verlichting waren activiteiten. Het werd een bloeiend bedrijf met uitstekend personeelsbeleid met al heel vroeg een vrije zaterdagmiddag. Na de tweede wereldoorlog internationaliseerde het bedrijf en exporteerde zaden over de hele wereld, van de VS tot Japan en Iran.</p><p>Bij gebrek aan een opvolger in de familie verkocht men in 1970 de helft van de aandelen aan SuikerUnie (de vriendschap tussen Daan van der Have en Marien Geuze, uit Poortvliet, Suiker Unie voorzitter zou daar aan hebben bijgedragen). Zo werd de suikerbietenketen wat meer gesloten. (n 1977 volgde de rest van de aandelen. Suiker Unie leed nogal verlies op zijn conserven-activiteiten en zag zich gedwongen in 1996 een deel aan het Britse zadenbedrijf Zeneca te verkopen.. En zo ontstond Advanta Seeds. In 2004 volgde de rest waarbij Advanta in handen kwam van het Zwitserse chemieconcern Syngenta. Die verkocht het nog dezelfde week aan de Amerikaanse beleggingsfonds Fox Paine (maar hield de veredeling van grote gewassen als granen, mais en soja wel vast. De beleggers brachten het onder bij het Franse Limagrain, die de graszadenpoot doorverkocht aan het Deense DLF Trifolium. Daarmee was Van der have wel ontmanteld. </p><p><br /></p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-15812505071661958302024-01-29T17:06:00.001+01:002024-01-29T17:06:11.864+01:00Strategische dialoog in de EU<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiU6eLGgagsuN5H05b7zzIT_Z8DCrYuwYtr3_vL3olXbSnswg0A5RGFwWa1eYIKHU-TJhB8sSYF7vuQCRXcWf7diWXDt4HdOACQwijRLH2aRcuqE1YwjWjpSRycR2j6dxdf_-Q3p_fbVMyd8SNSFsCcE3BBNg_ZmQqkAOdxu6okv3_tUTqLanKgEg/s2816/P6040001.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2112" data-original-width="2816" height="131" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiU6eLGgagsuN5H05b7zzIT_Z8DCrYuwYtr3_vL3olXbSnswg0A5RGFwWa1eYIKHU-TJhB8sSYF7vuQCRXcWf7diWXDt4HdOACQwijRLH2aRcuqE1YwjWjpSRycR2j6dxdf_-Q3p_fbVMyd8SNSFsCcE3BBNg_ZmQqkAOdxu6okv3_tUTqLanKgEg/w175-h131/P6040001.JPG" width="175" /></a></div><br /> De boerenprotesten in verschillende landen in Europa en de strategische dialoog die Von der Leyen is gaan voeren leiden of Foodlog tot een interessante discussie of Tom Poes een list voor haar kan verzinnen. Wie dus wat van mijn hand wil lezen, <a href="https://www.foodlog.nl/artikel/von-der-leyen-zoekt-tom-poes-voor-haar-strategische-landbouwdialoog/" target="_blank">kan daar terecht</a>.<p></p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-59462370433860968742024-01-26T17:45:00.002+01:002024-01-26T17:45:34.229+01:00De Zeeuwsche Graanbouw<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuF68B-DZoh43AMIuhA7-4A8GSvTe4JpMVt8mMDeCgr1J9rkKegAeLdtWWK_sgU0o1H2C_zo9sihlEmGSu1Rr-YgPw2Mukt_QLSmZVqyr2UBfx7UP9woNKJ4-XaI_OboN2VnBPmAt0kiq2AdLMrqMHGy6LKvksoo5Y86iuvchIH6JgWGIPUE3sEg/s4624/20220910_184350.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="2084" data-original-width="4624" height="144" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuF68B-DZoh43AMIuhA7-4A8GSvTe4JpMVt8mMDeCgr1J9rkKegAeLdtWWK_sgU0o1H2C_zo9sihlEmGSu1Rr-YgPw2Mukt_QLSmZVqyr2UBfx7UP9woNKJ4-XaI_OboN2VnBPmAt0kiq2AdLMrqMHGy6LKvksoo5Y86iuvchIH6JgWGIPUE3sEg/s320/20220910_184350.jpg" width="320" /></a></div>KZGW stuurde zijn Archief 2023. Een dik nummer met mooie artikelen waar ik nog wel eens op terug kom. Ik noteer hier nog iets uit deel II, het jaarverslag van KZGW zelf.<p></p><p>Namelijk dat het Genootschap een handschrfit verwierf, getiteld De Zeeuwsche Graanbouw, een handgeschreven gedicht van bijna 300 regels met 11 pagina's toelichting van de heer van Wolfaartsdijk, Willem Emmery de Perponcher Sedlnitzky (1741-1819). Zou in 1801 ook bij J van Schoonhoven in Utrecht zijn verschenen, en zeer informatief zijn over werkwijzen en werktuigen. </p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-89356828634350659842024-01-25T19:21:00.001+01:002024-01-25T19:21:22.989+01:00Lijstje: tips voor goede communicatie<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZlHKwpjH6_N8Sg-37rQr-SolBLZ4maB-yJNevKTBbvzIYzaA-EA77ZQ0sz3RxN_S-36dnkQFQD7kehQHST4dRykPJlu_Ci2fqtaFZX5F6s1rodf1x0hdNloMIurRSGQExCyEPOQKfgVOplC2P-zCPu63lF27VkvlXng6S-7IAjIGm5RA1PZBDmw/s3401/20220919_154821.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3401" data-original-width="2084" height="237" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZlHKwpjH6_N8Sg-37rQr-SolBLZ4maB-yJNevKTBbvzIYzaA-EA77ZQ0sz3RxN_S-36dnkQFQD7kehQHST4dRykPJlu_Ci2fqtaFZX5F6s1rodf1x0hdNloMIurRSGQExCyEPOQKfgVOplC2P-zCPu63lF27VkvlXng6S-7IAjIGm5RA1PZBDmw/w145-h237/20220919_154821.jpg" width="145" /></a></div>Bij het opruimen van het archief kwam ik nog een kopietje tegen met tips voor goede communicatie. De bron is me helaas onduidelijk. Misschien heeft er iemand iets aan. Ik geeft de tips en tussen haakjes de karakteristiek van de effectieve communicatie. <p></p><p></p><ul style="text-align: left;"><li>zoek naar interessante onderwerpen (zoek naar kansen; vraagt: wat kan ik hiermee)</li><li>beoordeel de inhoud, niet de verpakking (beoordeelt de inhoud, niet de verpakking)</li><li>wacht met reageren (schort oordeel op totdat alles helder is)</li><li>oefen in luisteren (doet zijn best, heeft een actieve houding)</li><li>laat u niet afleiden (vecht tegen afleiding of vermijdt het; tolereert slechte gewoontes; kan zich concentreren)</li><li>oefen uw denkvermogen (gebruikt mogelijke onderwerpen als hersengymnastiek)</li><li>sta open voor ideeën (interpreteert "kleurrijke bewoordingen" heeft daar geen problemen mee)</li><li>profiteer ervan dat denken sneller gaat dan praten (inventariseert; maakt een afweging; daagt uit; luistert "tussen de regels door")</li></ul><div><br /></div><p></p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-87187772384894760472024-01-23T10:28:00.021+01:002024-01-23T10:28:00.124+01:00sociologie van family farmingHet antwoord op de vraag wat er speciaal is aan landbouw in een kapitalistische maatschappij is niets. Die uitspraak van ene (niet de) Friedman kwam ik tegen in een artikel van Michel Blanc: Family farming in a changing world". Het paper is het openingsartikel van een special issue van het sociologieblad Sociologia Ruralis uit 1994 (Vol. XXXIV. no 4., p 279-292) dat verscheen naar aanleiding van een conferentie van sociologen in Wageningen in het voorgaande jaar.<div><br /></div><div>Blanc (toen werkzaam bij INRA in Toulouse) onderzoekt desalniettemin een aantal aspecten van het gezinsbedrijf in het begin van de jaren 90. Waarom zijn de bedrijven die gebruik maken van betaalde arbeid, zoals gebruikelijk in de kapitalistische maatschappij, zo gering in aantal : En wat zijn dan de basis karakteristieken van die gezinslandbouw? Een paar noties die ik interessant vond bij herlezing, noteer ik hier. </div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1M_WaAUGSmPaJ7yoO1A4AFbidKxQ1QIrsqlVVBEYF5qDWuX0sYFvtWjU9QrPhYWR0JMuEGeLufZzXSZdSXGHeNoXbONFFL0tSuLBgwvsMDJzVefkD3XagxcvqZsan5UO08T5g13OkLTHFyx3AzKNSw8u2qNCYghalQJqAbPFkPcpe_Z5Qnv5RYg/s4128/20180728_014411.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="4128" data-original-width="2322" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1M_WaAUGSmPaJ7yoO1A4AFbidKxQ1QIrsqlVVBEYF5qDWuX0sYFvtWjU9QrPhYWR0JMuEGeLufZzXSZdSXGHeNoXbONFFL0tSuLBgwvsMDJzVefkD3XagxcvqZsan5UO08T5g13OkLTHFyx3AzKNSw8u2qNCYghalQJqAbPFkPcpe_Z5Qnv5RYg/s320/20180728_014411.jpg" width="180" /></a></div>Blanc merkt eerst op dat land (grond) het meest onderscheidende is. Zodra die maar beperkt een rol speelt (intensieve veehouderij, tuinbouw) zie je meteen een toename van een kapitalistisch systeem met betaalde arbeid. De formulering verraadt een wat marxistische inslag. Zo komt contract-landbouw aan de orde met de boer als verkapte werknemer. Overigens verzet Blanc zich tegen het idee van andere auteurs dat die boer tegen stukloon werkt: zolang hij zijn eigen technologie kan kiezen, staat dat stukloon (per kalf, per varken) niet ook als inkomen vast. Wel wordt met instemming ene Davis geciteerd die constateert dat het kapitaal op andere manieren de surplus waarde van boeren kan afromen: schulden, een onevenwichtige ruil tussen boeren en de industrie, Toch valt het volgens Blanc wel mee met de proletariscring van de boerenstand. </div><div><br /></div><div>Wel zijn er situaties waar de boeren peasants (keuterboeren) zijn en maar deels in de markt zijn geïntegreerd en veel voor eigen consumptie telen. Hun reactie bij dalende prijzen is vaak niet het overstappen op andere activiteiten maar je terugtrekken uit de markt en meer op zelfvoorziening richten. Maar het lijkt Blanc niet de typische situatie van dat moment in West Europa. De bulkproductie (commodity production) leidt wel tot een strategie van steeds verdere kostprijsverlaging en daartoe schaalvergroting zodat boeren concurrent zijn op de grondmarkt en steeds weer moeten afwegen tussen gezinsconsumptie en investeren in het bedrijf. Dat kan leiden tot zelf-exploitatie ten koste van consumptie. Chayanov is nooit ver weg. Kenmerk van het gezinsbedrijf is dat de loonkosten geen exogene variabele zijn, maar een residu. </div><div><br /></div><div>Een van de ontwikkelingen die Blanc ziet is die naar afstandelijk management door de boer die eigenlijk wat anders doet en het uitvoerend werk overlaat aan werknemers of loonwerkers: telefoon-boeren. Inmiddels ook in Afrika gesignaleerd </div><div><br /></div><div>Blanc buigt zich ook over de bedrijfsopvolging. Omdat boeren lang de dorpseconomie en het dorpsbestuur domineerden, denkt de socioloog dat ze zich als een aparte groep zijn gaan zien. Het besturen van coöperaties draagt daar ook aan bij. "their inward looking and agro-centric view of the world" zou het gevolg zijn, en dat zou dan weer bijdragen aan het willen overdragen van het bedrijf aan een volgende generatie om de dynastie voort te zetten. En van de volgende generatie om het over te nemen, status incluis. Blanc haalt Marsden aan met de bewering dat bedrijfsuitbreiding niet gedaan zou worden met het oog op economische overwegingen maar in de basis om een zoon boer te maken. Het is bekend dat het moment dat een opvolger een beeld komt, een fase is van expansie, maar het gaat me wat ver om dat op die manier te interpreteren. Enfin. </div><div><br /></div><div>Interessant is een beschouwing over de verschillen tussen regio's over hoe het bedrijf resp. het familiekapitaal wordt overgedragen. Met name in middellandse-zee landen kom je een systeem tegen waarin de boerderij en het kapitaal gelijk worden verdeeld: de boerderij wordt gesplitst. Dat bevordert pluri-activiteit, ofwel boeren als neveninkomsten. Het tegenovergestelde is dat de boerderij in takt blijft en dat de kinderen ongelijk worden behandeld: 1 opvolger gaat er met de buit vandoor (al of niet met een verplichting voor de oude dag van de ouders te zorgen en nadat andere kinderen een opleiding elders hebben gekregen). Dit type bedrijf kan zichzelf continueren zonder al te veel op vreemd vermogen bij de overname te hoeven leunen. Het komt blijkbaar veel in Noord Europa voor. Een derde variant is die waarbij de boerderij intact blijft maar het vermogen wordt gedeeld over de erfgenamen. Dat vraagt om een forse investering van de volgende generatie, die vaak wel vergemakkelijkt wordt door de familie en de belastingdienst. Voordeel van deze aanpak is dat alleen de meest efficiënte bedrijven kunnen worden overgenomen omdat het vreemd vermogen uit de markt moet worden beloond.</div><div>Op basis van deze inzichten ziet Blanc wel wat uitdagingen voor het gezinsbedrijf dat een farm family business wordt. Als uitweg van de milieuproblemen ziet hij een nieuwe vorm van landbouw die ook landschapsdiensten levert en daarvoor betaalt wordt met subsidies en regionale producten van hoge kwaliteit. Probleem is wel dat het niet makkelijk is daar te komen want het vraagt een nieuwe professionele en sociale identiteit van boeren. </div><div>Een andere uitdaging is de individualisering in de maatschappij die de generatieoverdracht van de steeds kapitaalintensievere boerderij bemoeilijkt. Er zijn misschien wel minder kinderen in het gezin, maar die willen wel vaker delen en de ouders moeten ook nog een langere pensioentijd door. Overigens denkt de auteur dat nu boeren in de dorpsgemeenschap aan invloed hebben verloren, het beroep ook minder status heeft en er minder interesse bij opvolgers zal zijn. De belangstelling in landbouwdynastie neemt met name af bij jonge boeren met uitgebreide sociale en economische contacten buiten de sector zo stelt de auteur. </div><div>Voorspellen in de wetenschap is lastig, maar dit dertig jaar oude artikel uit 1994 is opvallend actuele sociologie.</div><div><br /></div><div> </div>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-6259531372578382882024-01-22T21:35:00.002+01:002024-01-22T21:35:32.913+01:00Teeltondersteuning<p> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjoZ6ulw-1-_FvJi1mDbh02Lz15qxCHMa_RcG6O8iKZZuPH2y8jlnImvDVZfnC44WQQEXfggxN8QgT22Nd7IgRsmxuSaFMwdnHehCiLKySXLwb0NzfsJfMVe8CTCcD5Qg1y5qKIP3CLF8WtkNfHgnl5I5VZfrQVeI9BSdwcu1v6K7bhYOvenBSJVQ/s4624/20220819_161143.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2084" data-original-width="4624" height="144" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjoZ6ulw-1-_FvJi1mDbh02Lz15qxCHMa_RcG6O8iKZZuPH2y8jlnImvDVZfnC44WQQEXfggxN8QgT22Nd7IgRsmxuSaFMwdnHehCiLKySXLwb0NzfsJfMVe8CTCcD5Qg1y5qKIP3CLF8WtkNfHgnl5I5VZfrQVeI9BSdwcu1v6K7bhYOvenBSJVQ/s320/20220819_161143.jpg" width="320" /></a></div><br />Hier zijn de slides van mijn inleiding van vanmiddag in Geldermalsen. Er werd een Handreiking Teeltondersteunende Voorzieningen ten doop gehouden. Ik sprak over het voeren van de dialoog tussen ondernemers en burgers over met die handleiding. <a href="https://www.slideshare.net/slideshows/kj-poppe-teeltondersteunende-hardwarepptx/265675666" target="_blank">De sheets staan op slideshare.</a><p></p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-92008286507607309962024-01-17T21:27:00.001+01:002024-01-17T21:27:00.123+01:00Economie van BZV<p>Bij het opruimen van het archief kwam ik nog wat aardige papers tegen. Zoals een over de economie van de ongetrouwde boer. In de European Review of Agricultural Economics van 1995 boog Guenhael Jegouzo zi h over de ongetrouwde boer ("Economic determinants of male farmers'marital status) in Frankrijk. Met cijfers uit de jaren tachtig.</p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZrYoe-wbhE0Uoe346dIhAJ4b49yRZXClXJeiPTdWQUKBbJLR0CwEl6mYZlTEPjP63OLx-cNw3dBdHW4DxtsELG7RwlA1IAPibiQe7Y0ygv1PPzlTk-rJHsY6-95pXlUA5IHb5rsJellSfiWHV_SFWPexAGCCYoi7K0YS6kC7l94HYSNZDAoCDOQ/s3081/20220819_125155.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3081" data-original-width="2069" height="216" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZrYoe-wbhE0Uoe346dIhAJ4b49yRZXClXJeiPTdWQUKBbJLR0CwEl6mYZlTEPjP63OLx-cNw3dBdHW4DxtsELG7RwlA1IAPibiQe7Y0ygv1PPzlTk-rJHsY6-95pXlUA5IHb5rsJellSfiWHV_SFWPexAGCCYoi7K0YS6kC7l94HYSNZDAoCDOQ/w145-h216/20220819_125155.jpg" width="145" /></a></div>Het paper constateerde dat vooral kleinere boeren (gemeten in omzetklasse met Europese grootte-eenheden) ofwel boeren met een lager inkomen veel minder vaak gehuwd waren. Met andere woorden, vrouwen kiezen de rijkere man. Nu zou je natuurlijk ook kunnen denken dat het andersom zit, dat een getrouwd stel meer inkomen heeft als beiden werken en zich een groter bedrijf kunnen permitteren.<p></p><p>Maar de auteur trok alles uit de kast aan statistiek en sociologische verklaringen om de causale relatie te leggen tussen inkomen(spotentie) en huwelijkskans. Zo beschreef het paper dat in een landbouwgebied meisjes vaak gaan studeren en niet terugkeren omdat er vaak alleen (redelijk fysiek) werk is in landbouw, bosbouw en mijnbouw, weinig in scholen of zorg. Sterker nog de auteur stelt dat bij meerdere kinderen de boerederij naar een jongen gaat, dat de vader veelal probeert een jongen boer tet maken en een moeder haar dochter aanmoedigt te vertrekken omdat trouwen met een boer niet altijd even aantrekkelijk is voor eigen ontplooiing. Er is dus een mannenoverschot in veel landbouwregio's en de dames hebben de keuze. En dan hebben grotere boeren een streepje voor. Geldt allemaal niet voor individuele gevallen, dit is Frankrijk in de jaren 80 maar je zou er zo maar een tv programma over kunnen maken. Misschien kan een student eens onderzoek doen naar het aantal brieven dat boeren bij Boer zoekt vrouw ontvangen in de 1e ronde in relatie tot de bedrijfsgrootte (en net als in het paper zoveel mogelijk corrigeren voor andere factoren...). </p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-67532732953642736822024-01-15T13:06:00.001+01:002024-01-15T13:06:51.144+01:00liberalisme zonder cement<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjIXurnwF1HYs-ZrTE-8YOnaePSl1Iqc5sSFG1d6V954vfMxIhMUPKvnKmE9nHQm7otok7JySQiZ2XBWBjxRtqrJxgmtBG_A3jhzQ-pP3aOS-8AYoDn3fq6PrmUWz5woeyH37T2-HH0imkFSlxa2DYoe5K36-ipifk0Xq5vNf-06yuJg4SXs7Xy4w/s2873/20221017_150104.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1870" data-original-width="2873" height="152" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjIXurnwF1HYs-ZrTE-8YOnaePSl1Iqc5sSFG1d6V954vfMxIhMUPKvnKmE9nHQm7otok7JySQiZ2XBWBjxRtqrJxgmtBG_A3jhzQ-pP3aOS-8AYoDn3fq6PrmUWz5woeyH37T2-HH0imkFSlxa2DYoe5K36-ipifk0Xq5vNf-06yuJg4SXs7Xy4w/w234-h152/20221017_150104.jpg" width="234" /></a></div>' <span style="background-color: white; color: #1a1a1a; font-family: "Guardian Egyptian Web", "Lucida Bright", Georgia, serif;">Het ver doorgevoerde liberalisme heeft het cement uit de Nederlandse samenleving gezandstraald”, </span>schreef<span style="background-color: white; color: #1a1a1a; font-family: "Guardian Egyptian Web", "Lucida Bright", Georgia, serif;"> top-journalist Marc Chavannes in 2022 in de Correspondent. Hij overleed vorige week en Floor Rusman citeerde dat in haar column in de NRC. Mooi citaat om te onthouden hoewel je er economisch vraagtekens bij kunt zetten. Er is wel enige zorg over privatiseringen en afbreken van publieke organisaties als productschappen of de DLG maar de echte boosheid komt toch voort uit de Toeslag-affaire of Groningen of bedreigend milieubeleid. En misschien uit schaalvergroting in de zorg of onderwijs - wat niet per definitie komt door liberalisering. Tenzij gedoeld wordt op kwaliteitsverlies in onderwijs en zorg door achterblijvende lonen of jaloersheid op topinkomens en vermogenden. Hoewel het de vraag is of de inkomensongelijkheid wel toeneemt, zo constateert CBS. Liberalisering heeft wel een 'ikke-eerst' mentaliteit opgeroepen met -vreemd genoeg- geklaag dat de overheid dat niet regelt als het ikke zelf niet lukt. </span><p></p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-8357506317797397722024-01-13T10:40:00.006+01:002024-01-13T10:40:00.132+01:00Gebouwgebonden landbouw<p> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcvY2YlADaoZ8Za28AFslCaRU1JmP93cl0ymPB9RX4O5nZBTlNtO5edqlnYvV_dO41k8A6ahC9c5xCloKC_ehg4e7UZwUg88paY0MK0ep2qZ0M1TQ358DrtnqL2BG9vDRUzhiD_9ftJXuIewvWgC7JUnc5TFE41rUVpDBudgA_fcDyLjCdA9X9bA/s3328/20220920_153433.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="3328" data-original-width="2084" height="126" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcvY2YlADaoZ8Za28AFslCaRU1JmP93cl0ymPB9RX4O5nZBTlNtO5edqlnYvV_dO41k8A6ahC9c5xCloKC_ehg4e7UZwUg88paY0MK0ep2qZ0M1TQ358DrtnqL2BG9vDRUzhiD_9ftJXuIewvWgC7JUnc5TFE41rUVpDBudgA_fcDyLjCdA9X9bA/w79-h126/20220920_153433.jpg" width="79" /></a></div>Jannemarie de Jonge van het College van Rijksadviseurs kijkt naar de ruimtelijke ordening en de locatie voor gebouwgebonden land- en tuinbouw. Liever geen gespreid glas of intensieve veehouderij maar clustering. We spraken erover in een interview dat <a href="https://www.foodlog.nl/artikel/hoe-kun-je-met-ruimtelijke-ordening-ondernemers-naar-de-slimste-plekken-tre/" target="_blank">Foodlog online</a> zette.<p></p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-79236579823543819372024-01-12T07:42:00.002+01:002024-01-12T10:35:53.703+01:00paardenkrachten<p>Mooi trivia-weetje uit het Shell PR blad Venster: het begrip paardenkracht had ook wel ponykracht kunnen heten en is een marketingterm. Dat zit zo: James Watt, een instrumentenmaker aan de universiteit van Glasgow krijgt in 1763 een primitieve stoommachine van het type Newcombe te repareren. Die werden ingezet in de koper- en tinmijnen in Cornwall die nog al wat last hadden van water, de schachten liepen deels tot onder zee. In die mijnen werden Shetlandpony's (die een lage schofthoogte hebben) ingezet daar waar de stoommachine nog ontbreekt of niet efficiënt genoeg is. Watt repareert en maakt daarna een verbeterde machine, met een condensatiekamer zodat stoom en warmte behouden blijft en de steenkool-efficiency van deze 'vuurmachine' dus fors omhoog gaat. </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgOABBOPxJ5zOLDISCQAnAe-bltgA7SA_VKW7HE5fUOdxQo4LHZMjwHpPM_wcJoSzrrtrslBDisKOAMPiZr6KWE2c7sdhOuZUWtxFvKjVcLETM7jwDPm8SNHZHPRV8rYJTjAnInp5bcGnNvgxnlkbWylZaU0Hq-il_bHckOVzgDCt2E6Vo-HQ3pRw/s2994/20230902_122603.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2082" data-original-width="2994" height="175" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgOABBOPxJ5zOLDISCQAnAe-bltgA7SA_VKW7HE5fUOdxQo4LHZMjwHpPM_wcJoSzrrtrslBDisKOAMPiZr6KWE2c7sdhOuZUWtxFvKjVcLETM7jwDPm8SNHZHPRV8rYJTjAnInp5bcGnNvgxnlkbWylZaU0Hq-il_bHckOVzgDCt2E6Vo-HQ3pRw/w251-h175/20230902_122603.jpg" width="251" /></a></div><p></p><p>Dat wordt een start-up met de ondernemer Matthew Boulton en Watt ziet bierbrouwer Samual Whitbread als een potentiele koper. Bij hem draaien paarden 144 rondjes per uur in de rosmolen voor de aandrijving. Watt gaat er vanuit dat hij aan overtuigingskracht wint als hij kan aangeven hoeveel paarden zijn stoommachine vervangt. Watt bestudeert mijnpony's, molenpaarden, boerderijpaarden, telt rondjes en gooit er een hoeveelheid wiskunde tegenaan om te concluderen dat een paard ongeveer 33.000 Engelse ponden (15 ton) per foot (30.48 cm) per minuut kan verplaatsen. Dat is 1 paardenkracht. Watt legt de bierbrouwer uit dat zijn machine 200 paarden kan vervangen, of wel 200 pk levert. En dan zonder het gedoe van die paarden met hun verzorging en voer (maar met steenkool). De brouwer gaat er in mee en verdubbelt binnen een jaar zijn populaire bierproductie. Inmiddels is een paardenkracht gelijk aan 746 watt. </p><p>Monika Jak: Paardenkracht in Venster, januari 2024, p.9</p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-20587210.post-81677562258728855382024-01-09T12:51:00.002+01:002024-01-09T12:51:41.663+01:00systeemfalen<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjiB0LkkC2m6mYfzYo-YWJwAfSgF2EORN03OQID_1_2TKFV-12FJVm5cAFc_s4fZlL9GK3aOH-y8GBoXjFokrHg9vCd43WCe0Ru5Xt6xybRoR41FULgcFmWJoQ4zzTdtj1wFGYWf79gEyUFc0kDGSVS5BJBZUkVs6Ken5rhyphenhyphenUb5Rw2Ywm5-jo4Bg/s1673/20231107_144248.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="840" data-original-width="1673" height="161" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjiB0LkkC2m6mYfzYo-YWJwAfSgF2EORN03OQID_1_2TKFV-12FJVm5cAFc_s4fZlL9GK3aOH-y8GBoXjFokrHg9vCd43WCe0Ru5Xt6xybRoR41FULgcFmWJoQ4zzTdtj1wFGYWf79gEyUFc0kDGSVS5BJBZUkVs6Ken5rhyphenhyphenUb5Rw2Ywm5-jo4Bg/s320/20231107_144248.jpg" width="320" /></a></div><br /> Het schiet niet zo op met de transities in Nederland. Overheid, bedrijfsleven en samenleving weten elkaar maar slecht te vinden in een beeld van waar we naar toe willen. Net voor de kerst publiceerden we bij de Rli een verkenning, met het idee daar dit jaar verder aan te werken in een advies. <a href="https://www.rli.nl/publicaties/2023/publicatie/verkenning-systeemfalen-in-het-leefomgevingsbeleid-een-probleemverkenning" target="_blank">Hierbij een link naar de verkenning. </a><p></p>krijn j. poppehttp://www.blogger.com/profile/15407945279409175361noreply@blogger.com0