column AgMD

Andy Warhol in Keulen
 

Parijs wordt geacht zich bezig te houden met de vraag of het nieuwe album van Asterix wel genoeg ruimte heeft ingeruimd voor het everzwijn. Dat is de vraag die Obelix de visvrouw uit het kleine dorpje in Gallie stelt op diverse billboards. Knappe reclame: je weet het antwoord en het toch de neiging het te willen gaan lezen.
Enfin, een bezoek aan de OECD verklaart de stilte hier, maar intussen verscheen wel een column van mijn hand op BoerEnBusiness.  Over de hier eerder aangestipte ervaringen rond AgriMeetsDesign en de kracht van ontwerpen.

Eigendom van data

Is de boer nog eigenaar van de data die de tractorfabrikant of de melkrobot-leverancier via het internet real time opvraagt om de status van de machine te controleren (en misschien nog meer)?
Dat is een discussie die te weinig aandacht krijgt. Een Amerikaanse blog doet er wat aan:
http://www.precisionag.com/opinion/joe-russo/data-privacy-ownership-in-precision-agriculture/

We zijn te lang

Er blijkt een research project te zijn dat bedacht heeft dat we de mens moeten laten krimpen naar 50 cm. Daarmee gaan we veel minder consumeren, en zo lossen we het bevolkinsgsprobleem op. Het lijkt me niet zo realistisch, maar ze hebben in allerlei opzichten een fantastische website, met ook een verklaring waarom wij Nederlanders van de kortste naar de langste mensen van Europa zijn uitgegroeid. Door kaas.

De Polderhack

Glas in lood bits en bytes van
Richter in de Dom van
Keulen

Eindhoven is deze week in de ban de jaarlijkse Dutch Design Week, met dit jaar Agri Meets Design. Waarvan de Polderhack, gisteren en vandaag op de High Tech Campus, prominent deel uit maakte. Ik mocht helpen jureren en vanmiddag waren er prijzen voor 7 geweldige apps. De organisatie zal het nog wel officieel op hun website zetten, maar op verzoek van enkele betrokken twitteraars, hier de uitslag:

1 De Grote Trekker prijs (1000 euro) als beste Polderhack voor de boer. Om precies te zijn: voor de precision farming data uit de machines van Jacob van den Borne Aardappelen die het team Kaveliers (ook de naam van de app) omzette in fraaie kaarten met de data op 3*3 meter kwadranten. Iets waar meer boeren op zitten te wachten. Ook uitbreidbaar met (open) data over de historie van percelen. En het regenbericht per kavel wordt al bijgeleverd. Lijkt zo toepasbaar in bedrijfsmanagement software. Knap gedaan in zo weinig tijd.

2. Vijf ex-aequo tweede prijzen (van 500 euro):

• De Beste Data Ploeg voor het beste gebruik van Open Data ging naar de Wat-groeit-hier? app, waarbij fietsers en wandelaars op basis van de locatie van hun smart phone informatie krijgen over gewassen (achtergrond, recepten), stallen en dieren. Met de mogelijkheid van user-generated content zodat boeren data kunnen uploaden die ze willen delen, zoals waar hun producten te koop zijn of het feit dat er schrikdraad staat ("pas op") of waarom er gespoten is.
• De Grootste Oogstprijs was er voor de app die (potentieel) de meeste euro's zou kunnen opbrengen. De jury kende die toe aan PestiLeaks dat probeert de Word en PDF-bestanden van de Staatscourant met daarin voorschriften over gewasbeschermingsmiddelen (van het CTGB) om te zetten naar een webservice en app die te koppelen is aan het bedrijfsmanagement systeem. Iets waar heel veel boeren en hun adviseurs en accountants al lang op zitten te wachten. Een app bepleit door CLM en Kon. Wilhelminapolder, die eigenlijk niet nodig zou moeten zijn bij goede open data.
• De Beste Combine prijs voor de meest creatieve app werd uitgereikt aan Foodback, dat feedback geeft als je voedsel denkt weg te gaan gooien. De app geeft dan niet alleen de schade in geld en milieu-effecten aan, maar ook (met crowd generated content) tips om te testen of het voedsel echt bedorven is ("leg het ei in water en strooi er zout bij") en Oma's recepten voor restverwerking (wentelteefjes van oud brood).
• De Moeder Aarde prijs met de beste hack voor planet en welzijn ging naar de duurzame app Veggy Games / "ik wordt kok" waarbij kinderen via een spelletje worden geleerd gezonde maaltijden samen te stellen. Met de levels Keukenhulpje, sous-chef en chef.
• De App-a-tizer prijs voor de impact op ons voedselssysteem kende de jury toe aan de app "Eet je beter" die fraai gemonteerde profielen van referentiepersonen beschikbaar stelt en helpt intenties voor voedselaankoop te vormen en daar ook aan vast te houden bij de koop en maaltijdbereiding. Een van de vele apps die goed gebruik maakte van de door Frugicom beschikbaar gestelde Veggipedia data

3. De derde prijs, de Beste Zaailing, voor een sympathieke app die nog moet groeien (een stapel boeken) ging naar de app Bord zoekt Boer, waarbij food recognition software wordt ingezet om de foto die je in een restaurant neemt van je bord, van data te voorzien over de herkomst van het eten. Mogelijk niet een dubbel, maar een driezijdig platform: de restauranthouder kan extra authenticiteit bieden met koppelingen naar de boer-leverancier, de boer kan zijn klanten van een verhaal voorzien en checken of zijn informatie in het restaurnat ook verwijderd wordt als de leveranciersrelatie verdwijnt (nu schijnt er nog wel eens mooi weer te worden gespeeld) en de consument heeft eindelijk een reden om a-sociaal de smart phone te raadplegen bij een diner.

Kortom een zeer geslaagd evenement. Er is geroezemoes over een tweede hack, misschien wel ergens op een akker.

Mydibel

In Trends, het Vlaamse zakenblad, van 3 oktober (dat ik onlangs in de Thalys naar Brussel in handen kreeg) een verhaal over Mydibel. Had ik nooit van gehoord, maar het blijkt een van de acht grotere Belgische aardappelconcerns te zijn. Eigendom van de 2e generatie Mylle. Een omzet van 84 miljoen maar afgelopen jaren door investeringen en flucturerende prijzen nauwelijks winst.

90% van de omzet komt uit 162 landen buiten Belgie, en naast het eigen merk doet men 50%huismerk: frites en tal van andere producten. Het is gevestigd in Moeskroen op enkele industrieterreinen en dat leidt nog tot de fraaie constatering dat het bedrijf bij de start niet het voordeel had van goedkope landbouwgrond als vestigingsplaats, wat bij veel fritesbedrijven wel het geval was, maar meteen op duur industrieterrein zat. Overigens komen veel van de aardapellen uit Wallonie, dat nog 'maagdelijke' aardappelgrond heeft.

TKS Union

Een advertentie in de Suddeutsche Zeitung  voor hun nieuwe obligatie met meer dan 8,6% rente bracht me op het spoor van TKS Union. Een bedrijf in Hamburg dat op industriele wijze de landbouw aanpakt, o.a. in Rusland. Bij gebrek aan gezinsbedrijven floreert het plantagemodel.

Haribo

Merknamen die voortkomen uit afkortingen blijven boeien. Ik blogde eerder  over retailnamen en Brinta en King. Zaterdag reisde ik naar Keulen en las in de Suddeutsche Zeitung een verhaal over de bekende Haribo - snoepjes in berenvorm. Het bedrijf is in de twintiger jaren opgericht, en de naam staat voor Hans Riegel, Bonn.

Landbouwgrond in VS te duur?

De Nobelprijs voor de economie ging dit jaar onder andere naar Robert Schiller. Hij geniet bekendheid rond het onderzoeken van bubbles, en het signaleren ervan.
Gevraagd in de NRC van afgelopen zaterdag wat de volgende bubble is, wijst hij op landbouwgrond in de VS. Terwijl er in de huizenmarkt een forse correctie is geweest, is die bij grond uitgebleven. Schiller vindt dat blijkbaar een teken aan de wand.

cash cows - of niet

In India zijn ze dol op koeien en buffels. Maar wordt er ook wat aan verdiend? Een NBER research paper denkt van niet: het rendement op een koe is -64% per jaar, op een buffel -39%. Althans als je de arbeid van de boer waardeert tegen marktwaarde – met als gevolg dat ik het stukje in The Economist kritisch las.

Maar eerst de redenering van de auteurs Santosh Anagol, Alvin Etang en Dean Karian. Zij concluderen dat de kapitaalmarkt niet werkt, maar 7% van de dorpen in India heeft een bankfiliaal. En dus kun je niet makkelijk je geld uitzetten tegen rente. Dan zou je het onder de matras kunnen leggen in plaats van een onrendabele koe kopen, die ook steeds weer voer moet. Maar cash is gevaarlijk, want de verleiding is groot het uit te geven, economen zeggen dan dat mensen ‘myopic’ zijn. Men zou dus geen geld over hebben voor liquiditeit maar juist voor illiquiditeit.

Nu was mijn beeld dat niet alleen de kapitaalmarkt slecht functioneert op het platteland, maar vooral de arbeidsmarkt: er is veel te weinig werk en mensen die wat willen verruilen de armoede op het land voor de ook niet beste, maar wel betere, omstandigheden in de krottenwijk van de stad. En dus is de opportunity cost van marginale arbeid vrijwel nul.  Reden om het paper te downloaden maar de 5 dollar die de NBER er voor vraagt had ik er ook weer niet voor over. Temeer omdat de abstract op de site het antwoord al geeft. Als geen berekende kosten voor arbeid worden ingerekend (hetgeen men een sterke aanname vindt) dan is de rentabiliteit van de koe -6% en die van de buffel +13%. Voeg daarbij wat eigen productie van verse melk (goed voor kindergroei), status en religie, en zo heel erg verliesgevend is het ook niet meer.

Maar dat de kapitaalmarkt op het platteland niet efficient is weten we ook uit Europa toen we nog geen boerenleenbank hadden. De auteurs van het paper “Continued Existence of Cows Disproves Central Tenets of Capitalism” pleiten dan ook voor meer bankiersdiensten op de smart phone, en het liefst met bankrekening waar je getekend hebt voor een blokkering van het opnemen van je geld tot er een bepaald bedrag op staat of onder bepaalde omstandigheden.

Lijkt me mooi onderwerp voor vervolgonderzoek: ik wacht op de grafiek die laat zien dat bij een komst van de smart phone en die bankiersdiensten in een regio het aantal koeien afneemt. Hoeven de boeren niet meer te buffelen om te sparen en het is goed voor het klimaat.

AgriMeetdDesign

Alvast even reclame voor het Agri Meets Design event, volgende week in Eindhoven. Besteed er een herfstvakantie-dagje aan. Hier is de website

Zintuigen doen er toe

De Vlaamse krant De Standaard bracht woensdag een mooi interview met de Britse experimenteel psycholoog Charles Spence. Hij doet onderzoek naar hoe de zintuigen van de mens in samenhang werken. Zicht, smaak, geur, tast, geluid, pijn vertellen ons brein wat er in de buitenwereld gebeurd. En die vullen elkaar aan. Zo is onze tong niet zo precies en dat vullen we aan met de andere zintuigen.

En dat is waarom de Ouzo in Griekenland of de tomatensalade in Italie op het terras beter smaakt dan thuis. Of waarom hetzelfde drankje in rood 10% zoeter wordt gevonden dan in wit. Toen Coca Cola blikjes met witte sneeuw erop maakte om in de kerstttijd op te vallen, regende het klachten over de smaak. Verwacht de komende tijd meer rode drankjes, want 10% minder zoetstof proeven mensen niet, maar dat rood-effect gaat wel op.
Lawaai bij het eten helpt ook al niet, een van de problemen van vliegtuigeten. Er zijn Amerikaanse restaurant-besprekers die de decibellen in hun review vermelden.
Spence onderzoekt ook het effect van het geritsel van de verpakking op de crunch van de chips. Of van het ontwerp van het blikje op het geluid van koolzuurbubbles (dat aangenaam wordt gevonden), zodat je mogelijk met minder koolzuur toekunt (wat weer gezonder is voor de tanden).
Bij kerstmuziek of zicht op kerstkaarten bestellen de Britten meer mince pies, zo meldt Spence. Dat is samenwerking tussen zintuigen, maar ook een ernstig geval van priming - denk ik.
Spence onderschrijft ook het effect van buiten zijn en contact met de omgeving voor functioneren en welzijn (gezondheid). En wie te weinig wordt aangeraakt, slaapt slechter en zal minder snel recupereren na een kwetsuur. Heerlijk zo'n Vlaamse krant bij de koffie in de Thalys.

Grond naar de overheid?

Wie iets van mijn hand wil lezen, kan terecht op Foodlog waar een discussie wordt opgestart over het investeren in grond door havenbaronnen en/of het Rijk. http://www.foodlog.nl/artikel/rijken-kopen-grond-van-de-boer-voor-de-boer/

De consument als wereldverbeteraar

De NRC van dit weekend brengt een essay van Evgeny Morozov (Stanford, auteur van een boek met de intrigerende titel The Net Delusion: the dark side of internet freedom) die zich daarin afvraagt of de consument met zijn keuzes de productie en samenleving duurzamer kan maken, en welke rol de smart phones en Google glasses daar dan in kunnen spelen.
Het inzicht tot nu toe is dat meer informatieverstrekking tot ethischer consumptie zal leiden. De andere is dat de keuze tot ethischer consumptie vooral wordt bepaald door overwegingen van sociale status - en het dus belangrijk is dat een ander je aankoop of consumptie ziet.Beide helpen de apps: je kunt de duurzaamheid van een product opzoeken en je aankoop/consumptie delen in de hoop op 'likes'.
Morozov bespreekt een nieuw paper uit de American Journal of Economics and Sociology (zonder titel en (Canadese) auteurs te vermelden) dat gewag doet van een experiment met studenten. Die kregen 20 dollar met als opdracht om een pak koffie te kopen: standaard a 5 dollar of fair trade a 7 dollar. Het wisselgeld mochten ze houden.
Op basis van twee "behandelingen" (zoals wij wetenschappers dat noemen) werden er 4 groepen studenten gevormd: aankoop in stilte versus aankoop samen met de groep en elkaar informeren wat je koopt en wel of niet eerst een 3 minuten filmpje kijken met informate over de verschrikkingen in de gangbare en oplossingen van de fair trade productie.
64% kocht de fair trade koffie maar het het bleek voor die beslissing niet veel uit te maken hoe ze behandeld waren in het experiment, noch wat hun inkomen was. Het enige dat wel uitmaakte is de vooraf gemeten kennis die men voor het experiment al had over nationale en mondiale politieke thema's, ook op andere terreinen als broeikasgassen, ontwikkelingsbeleid, nationale politiek en fair trade.
Conclusie: langdurige informatievoorziening en opleiding / -voeding is nodig om beelden bij te stellen en gedrag te veranderen. Of in ieder geval complexere apps met meer content dan een paar kreten op de Google Glass bril of de barcode-reader van de smart phone.

FIspace

Deze week publiceerden we een rapportje over ons project FIspace waarin we een samenwerkings- en data-uitwisselings service bouwen. Hier de link.

BoerEnBusiness in de Thalys

 Ik mocht 25 minuten extra in het niet al te warme Rotterdam CS op de Thalys staan wachten, wat me de mogelijkheid gaf de laatste BoerEnBusiness te lezen. Ik noteer een paar opvallende citaten.

Agrifirm's Ruud Tijssens, voorzitter van de European Feed Manufacturings federation vertelt dat de federatie kijkt hoe ze beter kunnen aansluiten op de Europese onderzoeksagenda. Hij ziet ook in Europa een PPP trend ontstaan zoals bij ons de topsectoren. Dat hadden we in de SCAR AKIS werkgroep na FI-PPP en Bridge ook al geconstateerd. Gaan we volgend jaar op studeren.
Hij meldt ook nog even dat 50% van het veevoer van Agrifirm uit rest- of bijproducten bestaat, en dat het tijd wordt dat dit de maatschappij eens wordt verteld. En dat je veevoer industrie te laat bij complexe vraagstukken wordt betrokken en dan als probleem wordt gezien. De diagnose lijkt me te kloppen.

Mijn oud-dorpsgenoot Ge Groenenboom, die inmiddels uit de champignons in de techniek voor compost en mest is beland,  wijst op een positief effect van het feit dat we voedsel verspillen: "zelfs grijsafval is voor 75% te composteren. Dit komt onder andere door de grote hoeveelheden eten dat wordt verspild". Dat had ik in het voedselverspillingsdebat nog niet vernomen.

Verder prikt het blad de GMO mythes door en bevat het artikel over de mondiale frietmarkt met de concurrentie daarin tussen EU en VS een puzzel die ik in de lijn van de blog van gisteren niet zo snel weet op te lossen. In de VS worden de fritesaardappelen tegen vaste prijzen geteeld. Frietbakkers als Simplot, LambWeston en McCain betalen een vaste contractprijs die jaar in jaar uit redelijk constant is. Dat is makkelijk voor de klanten, je hoeft niet uit te leggen in China dat je product dit jaar ineens veel duurder (of goedkoper) is. In Europa domineert (en marge, bovenop de contracten en pools) de vrije markt, en schommelen de prijzen jaar in jaar uit sterk, in samenhang met de oogst. Bij te hoge prijzen wijken de kopers uit naar de Amerikanen.

Een verklaring zou kunnen zijn dat de Amerikanen mede doordat ze standaard beregenen en een evenwichtiger klimaat hebben, zeer voorspelbare, weinig schommelende oogsten hebben. In Europa is een spreiding tussen de jaren van 45 tot 60 ton niet ongewoon. Van oudsher wordt het prijsinstrument dan ingezet om overtollige productie af te zetten (ook naar consumptie of voer), c.q. de vraag te rantsoeneren. En daarmee is Europa ook op wereldmarkt-niveau degene die met de prijsbewegingen de markt reguleert en in sommige markten consumenten met een hoge prijs van zich vervreemt. Blijkbaar is dat alsnog efficienter dan een ander systeem.