Ganzenvoet

Mijn oog valt de laatste dagen op het woord Quinoa, dat je op zijn Spaans moet uitspreken als kien-wa. In goed Nederlands heet het gewoon Ganzenvoet, het is een plantje.
En niet zo maar een plantje, in het ooit machtige Inca-rijk in Peru en Bolivia was het na mais het belangrijkste gewas. Het groeit onder moeilijke omstandigheden tot op grote hoogte.
Twee weken geleden had the Economist een stukje over dit nieuwe export-gewas en prompt las ik daarna in een reisgids de vertaling naar Ganzenvoet. Klopt volgens de Cambridge Food Encyclopedia, die er op wijzen dat het vroeger ook wel in Engeland werd geteeld, al was het maar voor kippenvoer.
Ganzenvoet is geen graan, het is in de verte familie van spinazie. Het heeft veel gezonde eigenschappen (zink, magnesium etc.), maar is van nature bitter. Dat moet je er uit wassen, de encyclopedie suggereert zelfs een giftig aspect. In de Andes dus eten voor de armen, reden voor Peru's indiaanse president Eva Morales om 2012 uit te roepen tot het jaar van de Ganzenvoet. De VN heeft dat voor 2013 al op de kalender gezet.
Inmiddels loopt de export al als een trein - aanvankelijk vooral in de biologische niche-markt. Bolivia exporteerde vorig jaar voor 64 mln dollar (+36%), Peru voor 23 mln. Waar Peru in de jaren tachtig nog 7.000 ton produceerde, gaat het nu al om 42.500 ton. En in Bolivia zijn er al gevechten tussen dorpen uitgebroken om de schaarse grond. Kortom een slimme herpositionering van een product. Om die reden zal het in Nederland wel als Quinoa op de kaart blijven, en niet als Ganzenvoet.

Eten met Freakonomics

The Freakonomics blog, van de bekende boeken, is een podcast gestart onder het motto "you eat what you are". Met bekende namen en oorlogsopnames hoe je ook toe kunt met wat minder vlees. Zie hier.

economie voor beginners

Nog een fotootje uit Baku

Mede door deze blog wordt me nog wel eens gevraagd of ik geen begrijpelijk boekje weet met een introductie (landbouw)economie. Het perfecte boekje is er nog niet. Dat was dus aanleiding om Partha Dasgupta's Economics - a very short introduction (Oxford University Press) te lezen.
Dasgupta is een bekend (ontwikkelings)econoom en schreef dit boekje in een reeks very short introductions over van alles en nog wat (van de Koran tot de Koude Oorlog).
Hij maakt gebruik van twee karakters, Becky die in een middenklasse gezin in de VS woont, en Desta die in een selfsubsistance boerderijtje in Afrika opgroeit. Met bijpassende foto's. De nadruk ligt op economische redeneringen en modellen  (althans de ingewikkelder) komen niet aan de orde. Door de toelichtingen via de twee meisjes zie je dat allerlei gedrag op verschillende plekken in de wereld van toepassing is, maar dat door de omstandigheden van de aanwezigheid van een markteconomie of andere sociale verhoudingen de uitkomst heel anders is.

Appreciatie
Het boekje is aan te raden voor wie een introductie zoekt, maar toch is ook dit nog niet het perfecte boekje. Op teveel plaatsen kan Dasgupta het niet laten om toch maar een symbool te gebruiken als A, B of C, waar een zin goed genoeg was geweest (en waarvoor een bijzin verderop had kunnen wijken). Het boekje is hier en daar ook academisch door bij het publiek onbekende economen op te voeren als bedenker van die theorie.
Mijn grootste bezwaar is dat de inhoud erg afwijkt van wat de lezer van de Financiele Telegraaf verwacht. De macro economie wordt zo ongeveer in 4 pagina's behandeld, en we vernemen niets over het bankensysteem, maar wel 4 pagina's over Ken Arrow's analyse van stem-systemen: hoe kies je het eerlijkst een president.
Ook is er erg veel aandacht voor de institutionele economie van normen, waarden en instituties.
Daarmee is het boekje een mooie afspiegeling van wat er nu zoal aan universiteiten (en dan vooral in de micro-economie) wordt onderzocht en gedoceerd. Aan te raden dus voor wie overweegt of een studie economie iets is. Maar de krantenlezer die verdieping zoekt moet na lezing van Dasgupta nog even doorzoeken.

Lijstje: rotterdamse restaurants

Foto uit Baku, vanwege
onze indiaanse inzending

NRC Lux zette vorige week 15 nieuwe toprestaurants op een rijtje waar men streeft naar perfecte uitvoering van simpele gerechten. Ik noteer de Rottedamse, voor als er nog eens iets te vieren valt:

1. Wilhelminapark 
2. Mevrouw Meijer
3. Eendracht
4. Eetlokaal van de boer

tractor en ploeg

Zoals je al aan de foto's zag, zat ik in Argentinie. Op de terugweg las ik met dank aan de KLM de Volkskrant van woensdag, om te constateren dat voorpagina columnist Arnon Grunberg onbegrijpelijke zinnen over landbouw schrijft: "Het liefst zou de SP de tractor verbieden, zodat de ploeg weer ingezet kan worden". Daar zal dan toch een paard bij moeten, anders komt de ploeg niet van zijn plek.

fileteado - beschilder een stier

Nu we het toch over Argentinie hebben: daar houden ze er nog een versierkunst op na met bloemguirlandes en andere sierlijke krullen die ze Fileteado noemen. Doet me denken aan oude sigarenbandjes en aan art nouveau / jugendstil ontwerpen. Volgens deze blog kan het ook met stieren.

vanaf de asado

Fotootje van de Argentijnse bbq, asado geheten. Argentijnen zijn vleeseters. Dat komt omdat er vroeger een overvloed van was, zodanig dat ook de hardwerkende arme delen van de bevolking  forse porties vlees verorberden. En die menen daar nog steeds recht op te hebben.
Er wordt wel beweerd dat dit ook kwam door de lage prijzen: wol en huiden waren in de 19e eeuw makkelijk naar Europa te exporteren, vlees alleen in gedroogde vorm. En dus was er bij goedlopende vraag naar huiden vlees genoeg voor het dunbevolkte land, anders rotte het maar weg- zo wil het verhaal (wetenschappelijke referenties aanbevolen).
Of dat in de toekomst nog mag is de vraag natuurlijk. Hoewel het niet verstandig is de pampa om te ploegen. Dat brengt me op een Ierse site die in hun ConsEnSus project onderzoek doen naar levensstijlen nu en in de toekomst en de vraag hoe ze duurzamer gemaakt kunnen worden.

strafregels

Een nieuwe column of BoerEnBusiness pleit voor meer aandacht voor digitalisering van  datastromen en het delen van data.

Agricola Novus

In dezelfde Volkskrant (zie blog van gisteren) aandacht voor Europa na de crisis volgens Joep van Lieshout. Nu te zien in Heeswijk-Dinther, op 13 ha van een oude varkensboerderij waar de megastal niet meer rendeerde (ik citeer de recensie in Het Vervolg). Een openluchttentoonstelling met ons toekomstig huis: ruimte voor een bed, een keuken, een werkplaats en een dierenverblijf voor een ezel en een schaap. Maar ook een plaggenhut annex tempel, een cafe met insectenbroeikas, en een kanon voor de verdediging. Is dit een terugblik op de laatste 2000 jaar of een visie op het jaar 3000 zo vraagt de Volkskrant zich af:

“Zo is Agricola Novus een monument voor het uitstervende beroep van boer en voor het door landbouwpolitiek en Europese regelgeving getergde boerenbedrijf. Voortdurend zijn er subtiele referenties aan het woelige verleden. Het religieuze karakter van het dorp – de tempel en de kruisweg- verwijst naar het katholicisme, dat hier nog niet zo lang geleden aan de basis lag van landbouwcoöperaties die voorspoed brachten. De afgodsbeelden van koe en varken brengen de ellende van elkaar eindeloos opvolgende epidemieën in herinnering”.

Volgens de maker is dit boerendorp slechts een opmaat voor een megaboerderij in het kader van Brabant Culturele Hoofdstad van Europa 2018. Als althans Almere of Den Haag (of andere kanshebbers) niet winnen. Gaat dat zien, minimaal op de website

G8 en food security

Hier een link naar een aankondiging van het Witte Huis over de G-8 plannen voor Food Security and Nutrition. Veel aandacht voor techniek / veredeling, maar gelukkig ook voor de rol van business / ketens en voor open data.

vettaks

De Volkskrant van vrijdag signaleerde een paper op de site van de British Medical Journal over de vettaks. Amerikaanse data zijn gebruikt om uit te rekenen dat een prijsverhoging van 20% op suikerhoudende dranken tot 3,5% minder obesitas kan leiden. In Groot-Britannie kan een prijsvehroging van 17,5% op ongezond eten jaarlijks tot 2700 hartdoden schelen.


Opvallend in het bericht is overigens dat Vettaks gebruikt wordt als een belasting op ongezond voedsel en drinken. Dus niet op vet maar op zaken waar je te vet van zou worden.

Boer Koekoek

Waar anders dan in Hollandscheveld wordt vandaag een boek gepresenteerd over "100 jaar boer Koekoek". Hij werd er honderd jaar geleden, in 1912, geboren en dat was voor mijn LEI collega Ida Terluin in samenwerking met de Groningse hoogleraar Dirk Strijker aanleiding voor een boek.
Deels mooie herinneringen aan de jaren zestig en zeventig zo vermoed ik. Met aandacht voor de door de Telegraaf ondersteunde veldslag in Hollandscheveld. Verder is helder dat de fervent strijder tegen het verplichte Landbouwschap en de rest van de PBO zijn zaak om heel andere reden inmiddels vrijwel gehonoreerd heeft gekregen.
De Boerenpartij was ook de tegenpartij die het (stedelijke) ongenoegen een stem gaf, en in dat opzicht had Hendrik Koekoek overeenkomsten met Pim Fortuijn en Geert Wilders. Verder wordt de man herinnerd voor zijn onbedoelde bijdrage aan het dierwelzijnsbeleid door beboet te worden voor dierenmishandeling door verwaarlozing van pony's. Het enige kamerlid dat meezong op een nummer 1 hit in de top40 bleek een querulant die door medekamerleden voor de rechter werd gesleept. Enfin, lees de wiki. 
En dus weer eens een luistertip: Vader Abraham en Boer Koekoek in 1974. Mooie strategie om omstreden kamerleden de carnaval in te trekken.

modelleer een agropark

Een onderwerp dat me al een tijdje boeit is de optimale organisatie van een agro-productiepark, waar een aantal ondernemers bij elkaar gaan zitten en zich van elkaar afhankelijk maken: de glasgroenteteler en de varkenshouder in een nieuw gemengd bedrijf, of die van een varkenshouder en een akkerbouwer die samen electriciteit produceren of een biobased constellatie. De vraag is dan hoe je de voordelen van specialisatie en integratie combineert in een winstgevende propositie (dat lukt meestal nog wel) en hoe je dan de winst over de partijen verdeeld: door gezamenlijk eigendom, door langlopende contracten of door relatering aan marktprijzen (daar wordt te weinig over nagedacht).
Al eerder, bij het annonceren van het proefschrift van Peter Smeets, bij een bijdrage van Dirk Strijker, en met name in een blog uit 2007 (!) alhier heb ik het probleem al eens geprobeerd uiteen te zetten
Tegen die achtergrond meld ik dus maar even dat mijn collega's Jack Peerlings, Lan Ge en Michiel van Galen bij het LEI nu een publicatie Biobased Supply Chains uitgebracht hebben waarin het probleem in het kader van de biobased economy in een model is gestopt. Zodat je er aan kunt rekenen voor concrete situaties.

stress nexus

Energie, voedsel en water hangen sterk samen in de toekomstverkenningen, zo heeft ook Shell ontdekt. In de laatste editie van het blad Shell Venster lees ik dat ze er ook een naam voor hebben gevonden: de stress nexus.

Kopziekte

Het boer-zoekt-vrouw circus doet ook weer van zich spreken. Veel [3.5 mln] kijkers gisteren naar de STER/ster-spotjes van nieuwe kandidaten. Mooie bedrijfsreportages met verplaatsbare kassen en spruitjes aan de Waddenzee.
In de NRC van vandaag bespreekt Hans Beerekamp de vraag of Nederland toch vooral een traditioneel romantisch beeld van de boer wil, liefst een tikje stotterend als het over gevoelens gaat, of dat goedgebekt ook mag, en of we toe zijn aan boerin zoekt man en -primeur- boer zoekt man.
Ook Beerekamp was het nieuwe ritueel opgevallen, de nieuwe uitgevonden "traditie" van de koeien naar buiten: "Ter illustratie lieten twee boeren voor de camera de koeien voor het eerst na de winter de wei in dartelen. Ook zuivelfabrikant Campina benut de dierlijke variant op rokjesdag in een STER-spotje als nieuw ritueel moment, een evenement waarvoor je kaartjes voor zou kunnen verkopen."
Als deze invented traditie doorzet gaat dat nog gebeuren ook. Crisis of niet.

Luistertip: Green Onions, live in 1966, van Booker T & the MG's. Ook omdat de bassist van het Stax label niet meer onder ons is. Een gemis voor de soul en de Bluesbrothers

IAASTD: nieuwe website

IAASTD deed eerder van zich spreken met een rapport over de noodzaak voor meer kennisontwikkeling rond landbouw. In de oploop naar Rio+20 is er nu een mooie website gebouwd met een update van resultaten. 
Soms bekruipt me het gevoel dat economie en technologie ook wel wat positievere kanten hebben (zo denk ik dat handel food security helpt), maar in ieder geval stimuleert het nadenken.

lijstje: food trends 2020

uit de tijd dat zuivelaars
nog reclame maakten
voor de eigen streek

De Engelse website Food Manufacture publiceerde een lijstje met acht "top food trends" voor 2020, opgesteld door een Spaans bureau, Azti-Tecnalia. Nooit van gehoord en hoe ze er aankomen is ook onduidelijk, maar hier zijn ze:

1. Food telling, food with a message
2. Super sense, multi-sensory experience
3. Slow cal
4. Here and now
5. Eater-tainment, food experience
6. Made simple, keep it simple
7. My health, personalised health
8. Ego food, food expression.

Herkenbare trends, dus misschien is het wel het lijstje voor 2012 in plaats van 2020. En mogen we concluderen dat t.z.t. het woord Sustainability uit is?

california dreaming

Links de kaart van het Eiland Californie. Een van de grootste fouten uit de cartografie als gevolg van extrapolatie van baaien, waar men ingevaren was, maar niet volledig doorheen. Een Amsterdamse fout. Zo zie je maar hoe gevaarlijk extrapoleren is. En hoe moeilijk het is een broodje aap te corrigeren want het beeld bleef heel lang bestaan, ondanks bewijs dat het niet juist was.
Ik kende het verhaal niet, maar een presentator in Aalborg gebruikte het om uit te leggen hoe moeilijk het is te voorspellen hoe het toekomstig internet er uitziet.
De wiki heeft het hele verhaal, waarvan hier een stukje:
The Island of California refers to a long-held European misconception, dating from the 16th century, that California was not part of mainland North America but rather a large island separated from the continent by a strait now known instead as the Gulf of California. One of the most famous cartographic errors in history, it was propagated on many maps during the 17th and 18th centuries, despite contradictory evidence from various explorers. The legend was initially infused with the idea that California was a terrestrial paradise, like the Garden of Eden or Atlantis.

Internet van de toekomst en de virtuele keten

De allereerste Intel chip, 1971

Ik neem de vrijheid de blog van gisteren nog even aan te vullen met twee andere Youtube video's die me werden toegestuurd ter inspiratie van een paper over de wijze waarop ICT de food chain gaat veranderen. Met dank aan mijn TNO collega's:
nog een filmpje over de supermarkt met internet toepassingen c.q. de retail en een fraaie toespraak van de futurist James Canton die denkt dat het niet meer zo lang duurt voordat we de hele voedselketen kunnen virtualiseren: als de koe, de container en de karbonade van een RFIDchip zijn voorzien kun je ze niet alleen uitlezen met een smart phone (die je even op de koe bij het prikkeldraad richt, en ja hoor het is Adema 527, 4 jaar oud, eigendom van Fokkerij Hoornaar B.V.) maar je kunt de heleboel ook afbeelden in een soort Second Life en er door heen wandelen. Click hier voor Canton's visie.

innovaties in de winkel

Ik werk vandaag aan een paper over innovaties met ICT in de landbouw en voedselketen. Daarvoor stuurden mijn Spaanse supermarktvrienden een paar YouTube video's van waar zoal mee geexperimenteerd wordt. Ik deel ze maar even:
Het digitale winkelwagentje: de Kinect Grocery Cart
En augmented reality in Google's Project Glass.

lijstje: verzin een list

 !00 jaar Marten Toonder. Dus volstaan we vandaag met enkele verrijkingen van de Nederlandse taal die we aan Olie B. Bommel c.s. te danken hebben:
1. Grootgrutter
2. Een eenvoudige doch voedzame maaltijd.
3. "Een fraaie omelet" sprak hij, "eieren noch klutswerk heb ik er aan gespaard"

Ook leuk: Het leven is kort, maar het zal mijn tijd wel duren.

de e-ziekte in cooperatienamen

Een vraagje over cooperaties, nu ik toch in dat onderwerp duik (zie de blog van gisteren). Ergens in de jaren 60 of 70 (zegt mijn gevoel) is de gewoonte ontstaan om de oude vertrouwde afkortingen van ondernemingsnamen om te zetten in hun fonetische naam.
CB (Centraal Bureau) werd Cebeco. CHV werd Cehave, AVB werd Avebe (al in 1948 meldt de wiki), ineens waren de afkortingen uit. Ook in Vlaanderen: AVV werd Aveve. In sommige gevallen weet ik niet zeker of het een fonetische omzetting was, of een naam geinspireerd op: Coveco, Encebe, Velabo (een dochter van de VLB).
Kortom waren deze omzettingen van afkortingen naar een fonetisch equivalent een mode, of een charme-offensief, of gewoon handig? Wie begon er mee? Wie stimuleerde de trend?