GELUKKIG NIEUWJAAR

 

Minder nostalgie naar het dorp

 Eind van het jaar, tijd voor de Top2000. En dus voor de nostalgie index. Traditiegetrouw gebruiken we de notering van Het Dorp, de klassieker van Wim Sonneveld, om te kijken hoeveel nostalgie de Nederlandse samenleving heeft als het gaat om de dorpsromantiek. 

Gezien Corona zou je denken dat het dorp aan populariteit wint, maar dat is niet het geval. We zakken terug naar plaats 47, nog net in de top-50. Misschien omdat Deurne tot de meest getroffen regio's in de eerste lock down hoorde?

Erasmus

Het andere artikel in de Kerstspecial van The Economist gaat over Erasmus ("Citizen of the world'). Mooi portret van de Rotterdamse geleerde van arme komaf die leefde in een tijd van opkomend extremisme (Luther was 15 jaar jonger) maar zelf vooral voor de middenweg koos. Hervorming was gewenst, maar dat kon je beter op intellectuele wijze vanuit de bestaande instituties doen dan deze omver te werpen. Hij kwam aan veel van de Europese hoven en schreef voor de opvoeding van prinsen en koningen. En was meer van alle mensen deugen dan van Machiavelli's eerdere Verdeel en heers adviezen. 

Erasmus zelf zou nog meemaken dat de middenweg niet bewandelbaar bleek, en de oorlogen waar hij voor gewaarschuwd had werkelijkheid werden. Hij trok zich terug in het Zwitserse Basel met een goed glas wijn. 

Een man van mijn hart (maar misschien is dat er op de gelijknamige universiteit ingegoten) en verstandig van The Economist om de wereld dit verhaal nog eens voor te houden.

Malaria

 Twee verhalen in de Kerstspecial van The Economist die voor mij de moeite waard zijn om even vast te leggen in dit dagboek. De ene gaat over muskieten en malaria (History, written by vectors). Ik hou wel van die boeken waarin de wereldgeschiedenis herschreven wordt als functie van katoen of bananen of oesters. Zie elders op de blog. Maar het kan dus ook via muskieten en malaria. Sonia Shah doet dat in The Fever, Flammenta Rocco in The Miraculus Fever-Tree en Timothy Winegard in The Mosquito.

The Economist haalde er mooie feiten uit: de verdediging van Rome door de moerassen (pas drooggelegd onder Mussolini) die Hannibal via malaria (what's in a name) deden stranden. Het kwam de Engelsen op Walcheren op weg naar Napoleon overigens zelf ook, maar dat meldt het verhaal niet. 

Ook de vorm van de slavernij is deels verklaarbaar: een deel van de uit Afrika gehaalde slaven was immuun en meer waard als arbeidskracht dan indianen of blanken. Ook het vestigingspatroon van de kolonisatoren in Afrika is verklaarbaar uit de muskiet. Voor de ontdekking van de kinine door de Jezuïeten in Zuid-Amerika (en het naar Nederland en Indonesië smokkelen daarvan door de Hollanders) waren de sterftecijfers enorm. Geen wonder dat DDT werd gezien als een wondermiddel - tot Silent Spring. 

PRETTIGE KERSTDAGEN

Ethiek

 

Ik beloofde gisteren om nog even apart stil te staan bij ethiek. Naar aanleiding vaan een boekbespreking in Vork van het boek Ethiek voor de landbouw. In het Duits geschreven door Christian Durnberger en naar het Nederlands bewerkt door de Vlaming Stef Aerts. Het krijgt een positieve bespreking in Vork. 

Ik kreeg eerder een reclame mail van de auteurs van het boek, met bijgaande foto, die even was blijven liggen. Ze schreven me:

"Een moderne agrarisch beroepsprofiel omvat daarom het vermogen tot ethische reflectie. Maar wat is ethiek? Hoe kunnen nieuwe sociale verwachtingen worden beschreven? En wat houdt verantwoordelijkheid in met betrekking tot voedsel, milieu, klimaat en dieren? 

Dit boek geeft antwoorden. Het is geen filosofisch werk, maar is expliciet gericht tot boeren en beroepen in de landbouw zelf en is daarom ook geschikt als handboek voor landbouwopleidingen. Ethiek voor de landbouw dus. Dat alles in 12 hoofdstukken doorheen het filosofische boerenjaar.

 Inhoud van het boek
1. De strijd om de landbouw. Wat is er veranderd?
2. De verwachtingen van de maatschappij ten opzichte van de landbouw 3. Wat is ethiek?
4. Bescherming van het milieu en het klimaat – waarom eigenlijk?
5. Een korte inleiding in de dierethiek
6. Controversen begrijpen.  Het debat over groene gentechnologie 7. Beter argumenteren?
8. Heimwee naar de agrarische idylle
9. Landbouw 4.0  Een ethisch discussiemodel 10. Waarom eten we wat we eten?
11. Meer communicatie – maar hoe?
12. Blik op de toekomst

Goed onderwerp. Voor wie in deze weken van reflectie dus nog iets zoekt: het boek is beschikbaar op: https://www.amazon.de/dp/B08GVCCQWH?language=nl_NL

 

Vork

Gisteren viel de nieuwe Vork op de mat. Ik maak nog maar eens reclame voor het blad. Soms vergeten de eco-mordernistische stukken even dat we in de grote stad leven waar natuur en milieu ook een consumptiegoed zijn of dat de markten en de lokale overheden de wereldvoedselvoorziening wel regelen, maar verder prikt het blad er prima op los. In een prettige vormgeving.

In deze editie schreef Ton Verheijen een prima verhaal over de bodem onder de titel De Regenwormen hebben het zwaar. Ik mag daarin uitgebreid het Rli advies toelichten, Johan Bouma hun Europese missie-stuk voor H2020 Europe. Ook een goed stuk van Ellen Magnus over de boer die klem zit tussen markt en milieu. En een boekbespreking over ethiek. Daar kom ik nog wel even apart op terug. 

Grondbank

 Op Foodlog is er een discussie gaande over Grondbanken. Zie aldaar, hieronder staat slechts een bijdrage van mijn hand.

Er lijken mij vier aspecten aan te zitten:
1. hoe werkt de aankoop door de grondbank
2. welk beleid voer je bij de uitgifte van de grond
3. wie betaalt de afwaardering van de grond
4. is het effectiever en efficiënter dan andere vormen van ingrijpen.

ad 1: Ook in Nederland zijn er ervaringen met grondbanken. Ik woon in de gemeente Zuidplas, en daar is er al decennia een actief met oog op herstructurering van de polder voor o.a. woningbouw en glastuinbouw. Zo'n grondbank (in handen van diverse gemeenten) koopt vrijwillig in de markt ook op plekken die vermoedelijk gewoon landbouw blijven, maar dan kan daar te zijner tijd een boer naar toe die moet wijken voor de woningbouw. Ook worden gebieden aangewezen als Voorkeursrecht voor gemeenten, om grondspeculatie tegen te gaan (dat lijkt me bij de extensivering minder van belang, maar het instrument bestaat).
Er lijkt me geen enkel bezwaar om dat ook toe te passen als je het Van Gogh Park wil realiseren of een nationaal landschap wil verduurzamen of de Alblasserwaard met landinrichting 3.0 wil moderniseren richting de toekomst. Ik vermoed dat er in de ruilverkavelingen ook zo'n instrument was - wellicht kan iemand dat toelichten.
Als het voorkeursrecht voor alle grond in Nederland geldt, dus de grondbank kan zich in de plaats stellen van elke koper en doet dat ook, dan jaag je de kopers van de markt, en wordt het lastig een prijs vast te stellen. Als je dat voorkeursrecht in een gebied vestigt heb je aan de grondprijsontwikkeling in de rest van het land nog steun bij het taxeren. Of je moet de grondprijs voor 10 jaar bevriezen.

Ad 2: dat kennen we ook al: Staatsbosbeheer en andere verpachten hun grond onder natuurpacht en op de conditie dat de rest van het bedrijf van de pachter ook een duurzame bedrijfsvoering kent, het verpachten wordt dus als hefboom gebruikt. Zo steun je een (blijkbaar) gewenst bedrijfstype met een bepaalde bedrijfsvoering. Dat lijkt me ook goed te verdedigen. Of jonge boeren daarbij voorrang moeten hebben is discutabeler, waarom zou iemand van 50 die een zeer duurzaam bedrijfsplan voorlegt niet in aanmerking mogen komen? Bij jonge boeren heb je juist ook nog het fiscale middel van de bedrijfsovername-regeling (BOR). Waarom zou je de volgende generatie nog die fiscale steun geven als ze niet met een duurzame bedrijfsopzet aan de slag gaan?.
Een voordeel van een Grondbank, gekoppeld aan een Landinrichtings 3.0 project is dat er ook regie is op het schuiven met gronden, zodat boeren die willen verduurzamen op plekken komen of percelen krijgen waar dat ook het hardst nodig is (bv. naast een natura2000 gebied). Of in de veenweide juist een mix tussen wat hogere en lagere percelen. Of dat de zonnevelden of datacentres komen op de voor landbouw minst bruikbare grond. Maar dan is een Grondbank op zich geen oplossing, dan is het een instrument in landinrichting.

3. Het probleem is vooral: wie betaalt de afwaardering. Er zijn inderdaad wat do-good particulieren / ngo's die dat doen. De provincie Zuid-Holland heeft met het VIC Zegveld een proef lopen waarbij gangbare grond wordt opgekocht waarmee er wordt geëxtensiveerd (en dat kun je dan in contracten of zakelijke rechten vastleggen, of we maken een nieuwe categorie in bestemmingsplannen), maar dan betaalt dus de belastingbetaler meer dan de helft van de aankoopwaarde van de grond.
Ik vermoed dat dit ook nog tot een discussie leidt of huidige grondbezitters die van grondprijsstijgingen (zowel ontstaan door de daling van de rente als de snelle schaalvergrotingsvoordelen) zeer hebben geprofiteerd, moeten mee betalen. In de oude ruilverkaveling was dat het geval via een ruilverkavelingsrente. Dat wilden boeren wel, want die gingen er op vooruit door betere verkaveling. Hier profiteert de natuur en zou je wellicht burgers een biodiversiteits-rente moeten gaan laten betalen?

4. En dat roept dus de vraag op dat als deze afwaardering bv. in de veenweide van de Alblasserwaard 35.000 euro per ha kost, er opties zijn die dezelfde verduurzaming tegen een lager bedrag weten te realiseren. Als die er zijn, dan hoef je niet te wachten tot men wil verkopen c.q. te onteigenen, dan kun je gewoon betalen aan wie zich meldt. Bespaar je de oprichting van zo'n Grondbank.

Zelf denk ik dat we Grondbanken nodig hebben als instrument in een nieuwe vorm van landinrichting, met als grootste uitdagende vraag: wie betaalt de afwaardering - is daar een rationale voor te ontwikkelen ?

super-wicked

Wicked problems zijn een bekend fenomeen. Vorige week liet iemand in een presentatie zien dat er ook super-wicked problems zijn: time is running out, there is no central organisation and those seeking to solve the issue are the ones causing it. De bron ken ik niet, maar te aardig om niet te noteren. 

Farmers Friendly

Farmers Defence Force wil een heffing van 3% van de omzet van supermarkten afdwingen. We hadden het er op Foodlog al eerder over, zo meldde ik hier al. De media lezen mee met Foodlog (en deze blog) en dus vroeg men of ik het ook niet in een artikel van de Misset-bladen wilde verwoorden. Zo sportief was ik. Zie alhier. De retaildeskundigen zijn kritisch. 

Het bos en de vlakte

Deze week verscheen een rapport van NatuurAlert waarin een commissie zich boog over de controverse in bosbeheer: moet je vlaktekap toepassen of niet. Daar zit een interessante bedrijfseconomische kant aan: is een bos een langjarig gewas zoals een akkerbouwgewas en kerstbomenteelt of is bosbouw een extractieve bezigheid waarbij je het bos zelf in stand houd als je af en toe er iets uit haalt, zoals bij visserij of fruitteelt. En dat heeft gevolgen voor kostprijsberekening en jaarverslaggeving zo liet ik op verzoek van auteur Jaap Kuper in een bijlage van het rapport zien. Het staat online bij de 2e kamer. 

IFAMA

Mijn afscheidsrede van Wageningen UR is in ieder geval bij sommigen goed gevallen, zo blijkt. Een van de voorbeelden is het IFAMA congres. Dat had afgelopen zomer in Rotterdam gehouden moeten worden en moest dus digitaal. In een wat andere formule, meer met interviews en journalistieke stukken dan met papers. Gehost door Foodlog. Tot mijn verrassing zetten die eerder deze week een korte samenvatting online van mijn oproep tot een moderniseringsproces in de landbouw. Met de klassieke windmolens als blikvangers. Reacties blijven (nog) uit, dat is wel een verschil tussen IFAMA en zijn digitale host. Zie hier.

Artikel in S&D

Eerder publiceerden Jan Willem Erisman en ik een essay voor het College van RijksAdviseurs over economische processen in de landbouw waar je in gebiedsontwikkeling beter rekening mee kunt houden. S&D (Socialisme en Democratie), huisorgaan van de Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijk bureau van de PvdA vroeg ons er een artikel van te maken. Dat staat nu online: Het blad staat ook open voor niet-leden zei de redacteur nog in zijn uitnodigingsmail - zo kieskeurig zijn we ook weer niet. 

St Lucia

 Een paar berichtjes van Twitter van vandaag:

Vandaag in 1287 vond de (vrijwel vergeten) St. Luciavloed plaats, een van de grootste stormen die Nederland ooit heeft getroffen. De ramp vormde de Waddenzee en scheidde West-Friesland definitief van het huidige Friesland. Naar schatting kwamen 50.000 mensen om. De vloeden van 1170, 1287 en 1421 zijn bij elkaar beslissend geweest voor onze geschiedenis! Allerheiligenvloed, Luciavloed en Elisabethvloed.

3% btw

De wilde boerenacties bij DCs, o.a. van Jumbo in Woerden, die hier en daar in de schappen te merken zijn leidde op Foodlog tot een boeiende discussie. De boeren eisen 3% van de omzet van de retail. Dat is een rare eis, het is niet duidelijk wat ze er voor doen (een onduidelijke sticker op de deur Farmer Friendly), en het is de hele marge van de retail. Daar kun je dus schamper over doen. 
Maar het leek me verstandiger de discussie om te buigen naar het feit dat ze niet in de markt voor voedsel maar de markt voor eco-systeemdiensten moeten zijn, en dus niet de retail zijn prijzen met 3% laten verhogen, maar de overheid dat te laten doen en daar een fonds van te maken voor de verduurzaming. Met een inkomensgarantie voor de boeren, dan besparen we meteen veel GLB gelden.

Dat leidde gisteren tot een forse discussie, die ik vanochtend als volgt samenvatte: (Dus) vind ik ook dat die actievoerders niet bij de DCs moeten zijn en zeker niet nu lege schappen moeten veroorzaken. Er komen tal van verkiezingsdebatten zou ik zeggen. Maar ik vond en vind ook dat we het niet bij die constatering moeten laten noch bij de aanwrijving dat ze niets van commerciële economie snappen als je de marge van de retail onder dreiging opeist.

Het probleem is groter en systemisch zoals we uiteindelijk constateren, en dit is een uiting. Groot geworden met het mantra dat het uit de markt moet komen, en een overheid die alleen beperkende regels stelt (of GLB gelden geeft aan grondbezitters) zoekt men het in die markt. 

En dat gaat dus niet werken, al was het maar omdat je dan bij de retail in Keulen en Aken moet zijn. Het gaat hier niet zozeer om de markt voor voedsel maar de markt voor eco-systeemdiensten. En die is er nauwelijks (afgezien van wat contracten voor weidevogelbeheer of valuta-voor-veen experimenten).  Daar zou de overheid dus meer op in kunnen zetten. Hoe ze dat financieren is dan de vraag en dan is de BTW niet zo gek, in het kader van duurzaamheid kun je beter consumptie (en vermogen) belasten dan arbeid. En True Cost helpt aan de onderbouwing.

Alternatief, althans in het begin, is een herstructurering waarbij boeren die het niet volhouden wat anders gaan doen en de buurman de eventuele grond overneemt. Dat levert meteen reductie van uitstoot en de buurman kan schaalvoordelen behalen, die zitten nog verborgen in het systeem. Koud-economisch (en soms gezien vermogensposities, zoals meerderen aangeven) is hier wat voor te zeggen. Toen Mansholt dat eind jaren 60 eens voorstelde leverde dat ook al massale protesten, een dode in de Brusselse straten en (dat was dan wel weer leuk) een koe in een vergaderzaal op.  Terug naar de sociaal-osyochologie: blijkbaar werkt dat niet want mensen vinden dat ze een recht hebben.

Ik denk dus dat we een behoorlijk fonds nodig hebben als we de transitie willen versnellen. En als de pijn dan zit bij mogelijk inkomensverlies, laten we dan de deal maken een basisinkomen te garanderen en dan kunnen we ook eisen stellen op vlak van emissies e.d. Besparen we meteen een hoop GLB gelden mee. 

Enfin, mooi dat deze argumentenwisseling tot stand is gekomen. Opent misschien nieuwe oplossingsrichtingen voor de lijsttrekkers en de verkiezingen. Maar ook goed als we het oneens blijven tot de volgende discussie. 

op de foto

Het is hier geen Facebook dus je ziet zelden foto's van mijzelf. En al helemaal niet als de credits ergens anders liggen. Maar vandaag een uitzondering. Naar aanleiding van mijn afscheid van WUR en het mij toegekende lintje kwam ik in de rubriek Onder Professoren van het AD/Groene Hart. 

Fotograaf Peter Franken ensceneerde daarbij een foto die een econoom moet verbeelden. Alsof wij geld kunnen laten groeien. Door een misverstand ter redactie haalde deze foto niet de betrokken krant en werd ik te midden van de strelitzia-bladeren van de buurman ten tonele gevoerd. Franken was zo aardig me een afdruk van de foto toe te sturen. Hierbij een foto van die foto. 

More - van P. Coggan

Het jaarlijkse boekenoverzicht van The Economist wijst nog eens op het boek More van Philip Coggan over 10.000 jaar economische geschiedenis. The Times was lovend en begint zijn recensie als volgt:

In 1850 it cost 35 cents to send a bushel of grain from Chicago to Liverpool. By 1912 steamships had cut the cost by 25 cents. That quarter-dollar changed the world. As it became easier and cheaper to buy and sell things internationally, trade soared. Exports accounted for almost 15 per cent of the world economy.

Wheat from the American plains and, after the development of refrigeration, beef from the Argentine pampas was shipped to Europe. The result was cheap food for workers and a rise in their real standard of living,” Philip Coggan says. “Back then, free trade could be a ‘populist’ policy.” However, European politicians then decided to put national pride above economic self-interest by opting for war

what's in a name

Bij het opruimen van een oud stapeltje De Wete's, het blad van de Heemkundige Kring Walcheren, kwam ik een exemplaar tegen uit 2006 (2006/3) dat o.a. een artikel over de herkomst van Walcherse familienamen bevat. Van de hand van C.M. Bierens - over Zeeuwse namen gesproken.

Rond 1200 waren de namen nog vooral Germaans, maar in de Middeleeuwen werden ze verchristelijkt, en de immigratie van Vlamingen en Fransen hielp ook nog een handje. Mijn voornaam heeft het artikel niet gehaald. Wel mijn achternaam. Poppe blijkt een oeroude Germaanse naam te zijn, die ook in Vlaanderen en Friesland voorkomt. Dat weten we dan ook weer. 

Kijk op het bedrijf

 Vorige week schreef ik in mijn BoerenBusiness column over het proefschrift van Kuperus en bedrijfsconcepties. Een aardige aanvulling vond ik terug in een artikel uit mei 2016, uit het blad Melkvee, dat ik kreeg toegestuurd. Het is een interview met de Vlaamse adviseur Johan Achten van bureau Liba uit Bocholt

Hij constateert dat de Vlaamse veehouder veel meer op winst en cashflow let. Dit omdat de grond veelal van de ouders wordt gepacht en dus niet als onderpand kan dienen. Hij legt uit  (ik kopieer een passage uit het artikel): dat er drie financieringsmethoden zijn: grofweg verdeeld in de Amerikaanse, Belgische en Nederlandse aanpak. „In Nederland financiert men bedrijven: de bedrijfsfinanciering. Je ziet daarnaast dat de Nederlandse melkveehouder vaak maar een beperkt aantal financieringen heeft. Een Belgische boer kan wel tien tot twintig financieringen hebben. Dat komt, omdat wij objectfinancieringen doen. Je koopt een trekker als object, maar net zoals in Nederland staat het hele bedrijf garant voor het financieren van de trekker of het object. De Amerikanen werken met de ‘non-resource’ lening. Alleen het object dat gefinancierd wordt, staat garant voor de financiering. Daarom moeten de Amerikaanse melkveehouders bij bijvoorbeeld de bouw van een stal meer eigen vermogen, ongeveer 40 procent, inbrengen en op een korte termijn van tien jaar aflossen. In slechte tijden kunnen Amerikaanse boeren daardoor veel eerder failliet gaan. De Nederlandse boer kunnen ze langer laten uitzingen door minimaal af te lossen en alleen rente te betalen. De sanering van de sector gaat in het Nederlandse systeem dus veel trager dan in Amerika.”

Nederlandse boeren denken aan terugverdientijd als criterium bij financiering, zo stelt Achten. Dat zou een Belg niet doen, die wil weten wat voor rendement hij er op maakt. 

Dit gaat niet zozeer over bedrijfsconceptie in de termen van Kuperus, maar geeft wel mooi aan hoe de manier van kijken de governance van de financiering bepaalt. Wat in het artikel buiten beschouwing blijft is dat de grondeigendom met een forse herwaardering gepaard gaat, vermogenswinst die buiten de resultatenrekening blijft. De boer die niet pacht is ook belegger.  

En dat blijft buiten beschouwing in het volgende citaat, dat desalniettemin het citeren waard is:

De Nederlandse boer doet het technisch al heel goed. Hier zitten weinig mogelijkheden om de kritische opbrengstprijs te verlagen, maar ze kunnen wel de vaste kosten verminderen, denken Achten en Aerden. „Goedkopere stallen, inrichting, bouwkosten en natuurlijk goedkopere grond”, stelt Achten. De ‘mindset’ van de Nederlandse boer moet veranderen. Het dient allemaal te draaien om economie. „Boeren is geen ‘way of life’. Voor belevingsboeren is geen toekomst. De crisis is dan ook geen melkprijsprobleem, maar een kostprijsprobleem”, meent Achten Uit 2016, maar nog immer relevant.

Digitaal in Londen

Vandaag was er de jaarlijkse conferentie tussen DEFRA (het UK ministerie voor landbouw) en de AES (de beroepsvereniging van landbouweconomen). Dit jaar over resilience in het voedselsysteem. Ik gaf een presentatie over de rol van data en digitalisering. Hier is de presentatie

ik leg ook nog een paar van mijn tweets vast: Nice lecture by prof. Bob Doherty (York) in the DEFRA-#AES conference: Rethink Resilience: it is about Robustness, Recovery, Reorientation and Reorganisation.

In the DEFRA-#AES conference @PeterFeindt presents @surefarmproject results. Policies are more oriented to robustness or at best adaptibility and seldom towards transformation. En:Transformation in policy measures seems to have mainly a symbolic function, but at leest communicates to actors where society wants to go.

Panic buying and absence of labour due to Covid-19 (and its outbreaks) were the issues that most of all threathened resilience of the food system in the last year, David Kennedy (Defra) explained in the Defra-#AES conference. And with Brexit the N.Ireland border gains attention.

De hommel

Soms krijg je een boek dat je zelf niet direct zou kopen, en dan toch een heel leuk boek blijkt te zijn. Het overkwam me met De vlucht van de hommel van de Britse bioloog en hommel-expert Dave Goulson. Hij bestudeert met zijn studenten over de hele wereld hommels (er zijn heel veel soorten en ook veel soorten zijn er niet meer). Het boek is dan ook in eerste instantie een reisverhalen boek met hemzelf en de hommel in de hoofdrol. 

Zijn reizen gaan onder andere naar Zuid Polen omdat dat eruit zou zien als Engeland honderd jaar geleden (en ja hij moet een politieagent flink betalen), de buiten Hebriden (idem), naar Ecuador, Davis Californië, en Argentinië. Op de laatste twee plekken was ik ook en zijn beschrijvingen zijn spot-on, hoewel ik tussen San Martin (de lage Andespas waar we uit Chili overheen reden) en Bariloche niet naar hommels heb gekeken. Dat in Davis elke auto stopt als je je hoofd draait, is een mooie waarneming. 

Op het landgoed Knepp in Engeland toont de bioloog zich een voorstander van rewildering, en zo komen ook de Oostvaardersplassen in beeld. Die zouden 25 km van het centrum van Amsterdam liggen, ik vroeg me af of dat geen mijlen moeten zijn. Volgens Google Maps is het naar de westelijke kant van de plaasen 42.5 km (start: de Dam). Vertaalfoutje?

Goulson maakt zeer aannemelijk dat er laatste 100 jaar door de ontwikkelingen in de landbouw veel biodiversiteit rond akkerbloemen, insecten en vogels verdwenen is (en idem in weilanden) en dat er momenteel veel zeldzame soorten te vinden zijn in de stad, onder andere op verlaten industriële plekken, die je dus eigenlijk niet zou moeten herontwikkelen. De NFU moet het dan ook een paar keer ontgelden, maar inmiddels heeft de Brexit voor Engeland (minder voor Schotland en Wales) een landbouwbeleid opgeleverd waar alle gelden binnen 7 jaar naar publieke diensten worden verschoven. Mooi experiment. 

Ik kreeg het boek bij mijn afscheid, dus als fotootje dan nog maar 1 keer de LEI-bij.erbij

 

Digitaal in Berlijn en Belgie

 

Het voordeel van digitale seminars is dat je van Berlijn naar Belgie kunt binnen een paar minuten. Afgelopen dagen was er een uitstekend symposium vanuit Berlijn over digitalisering in de landbouw, een bijeenkomst van EurAgri en het Duitse EU-voorzitterschap. Ik mocht er wat zaken naar voren brengen in het afsluitende panel. 

Vervolgens schakelde ik over naar België, waar de Belgische Landbouweconomen bijeenkwamen om over de effecten van corona na te denken. Ik presenteerde er mijn EuroChoices paper. Hier zijn de slides.

Dashboards

In mijn reeks columns voor BoerEnBusiness over bekende publikaties greep ik de dashboard mode aan om het proefschrift van Jan Age Kuperus uit 1970 te bespreken. Zie hier. 

Overschie en de potvissen

Enkele jaren geleden besteedde ik hier aandacht aan de geschiedenis van Overschie, waarbij het draaide om de landbouwkundige ontwikkeling via de spoelingslandbouw, de OLTM en de Gekro. Ik meldde de aanspoeling van de potvissen in 1937 in de Westerschelde die aan de Parkhaven tentoon werden gesteld, waarbij het vlees naar de destructie bij de Gekro werd afgevoerd en de botten naar wat nu Naturalis heet. Toch eens gaan kijken of dat skelet er nog is.

Toen ik dat verhaal onlangs in de familie opdiste, kreeg ik de volgende dag een link naar dit filmpje van Bas Romeijn toegestuurd. Die maakt films met historisch materiaal en deze gaat dus over de potvis met een verwijzing naar het destructiebedrijf van W. de Kroes. Ook bekend als de Gekro - de Ge in Gekro staan voor gebroeders. 

Overigens zag ik dat een van de oprichters van het Rotterdams Natuurhistorisch Museum op de site van dat museum staat waarbij hij ook triomfantelijk bij de potvis is gefotografeerd. 1937 was in Rotterdam dus niet alleen het jaar waarin de bouw van de Maastunnel startte, maar ook het jaar van de potvis.