Het advies van de WRR over artificial intelligence is al weer een tijd uit, het dateert van november 2021. Maar onlangs was ik bij de WRR te gast en kreeg het mee. Een pil van meer dan 500 pagina's: Opgave AI. Maar de moeite waard.
Het interessante vond ik dat ze deze systeem-technologie, of General Purpose Technology zoals je wil, vergelijken met eerdere GPT in de geschiedenis, zoals elektriciteit of de verbrandingsmotor. (p.123 ev) Dat levert om te beginnen tal van fraaie anekdotes op (zoals de steden die schoon zouden worden door de auto door minder paardenuitwerpselen). Maar ook relevante inzichten, zoals het feit dat het een tijd duurt voordat de technologie in bedrijfsprocessen is ingepast. Vandaar dat je de computer overal ziet behalve in de productiviteitscijfers.
De WRR ziet 5 opgaves:
- demystificatie (nee de mens wordt niet werkeloos en ook niet een slaaf van de machine)
- contextualisering (het moet ingepast)
- engagement
- regulering (tijdig maar niet te vroeg)
- positionering (vooral internationaal, waar specialiseren wij ons in?, wat doen we samen
Het advies heeft ook een aardige benadering van technische en sociale ecosystemen (figuur 5.1):emergente technologieën, ondersteunende technologieën, macro-economische context en gedragsmatige context. Het moet allemaal passen in die contextualisering, aan elektriciteit heb je in het huishouden niets als je geen stofzuiger uitvindt. Technologie moet niet alleen ONTwikkeld maar ook OMwikkeld (Enveloping).
Er is ook een bijstelling van het beeld dat het aan de frontier altijd wetteloos is en dat regulering te laat komt. Een idee dat we over hebben gehouden aan het Wilde Westen van Amerika. Maar dat hoeft helemaal niet. De ontginningen in de Middeleeuwen waren juist zeer gereguleerd.
En ook nog een mooie beschrijving van Schumpeter's creative destruction: in het kaptialisme is er een innovatieproces dat van binnenuit tot revolutionaire veranderingen van de economische structuur leidt: de creatieve vernietiging. En dat leidt tot Kondratieff golven als dat GPTs zijn, de WRR verwijst daar ook naar Carlota Perez.