Voor Duitse deskundigen rond milieu en biodiversiteit is dat een van de redenen om te adviseren dat we in Europa meer moeten doen aan natuurbraak (naast bebossing), omdat we anders weinig recht van spreken hebben in de wereld. Dat werd me van de week duidelijk in een workshop die Wageningen UR belegde met Duitse en Zwitserse denkers over landbouwbeleid en natuur.
De Zwitsers zijn in een vergevorderd stadium van nadenken om hun landbouwbeleid helemaal om te zetten naar publieke doelen: de overheid betaalt dan per ha voor beheer van het cultuurlandschap, biodiversiteit (dat woord is het aan het winnen van het aloude "natuur"), dierwelzijnsbijdrage (per dier), een landschapskwaliteitsbijdrage en zelfs een -discutabele- zelfvoorzieningsbijdrage (om in tijden van nood ook over echte suiker te beschikken). De hoogte van de betalingen wordt op marginale kosten (opportunity costs) gesteld: bij meer aanbod, daalt de betaling. Wat ook betekent dat als de graanprijs stijgt, de premies omhoog gaan want m.n. bij boerennatuur moet je concurreren met landbouwproductie. Zodat de vraag dus prijsgevoelig wordt en de burger via de politiek kan kiezen om wat meer aan graanproductie in minder aan natuur te doen.
De betalingen zullen wel lager uitvallen dan nu het geval is, dus er komt dan tijdelijk ook nog een Aanpassingsbijdrage. Al met al staat het niet zo ver af van de theorie van de Nederlandse houtskoolschets.
Natuurbraak
De SRU, de Duitse adviesraad voor het milieu, heeft een statement uitgebracht waarin ze in principe ook diensten willen zien voor de directe betalingen. Zij zien die in een verplichte natuurbraak per bedrijf. Ik kreeg de indruk dat ze er een ingewikkelde gedachtegang en berekeningsmethode bij voor ogen hebben, maar in een simpele vorm zou het er zo uit kunnen zien:
De huidige direkte betalingen worden omgezet in een verplichting tot een aantal ha natuurbraak in bv. 2020. Simpel uit te rekenen door het bedrag dat je nu krijgt te delen door het saldo van granen in het gebied. Als overgangssysteem verplicht je tot 10% van dat areaal aan braak in bv. 2013, 20% in 2014 etc. Elke boer krijgt het recht op elk moment uit het systeem te stappen: je hoeft dan niet te braken en krijgt ook geen direkte betalingen meer. Als er veel mensen uitstappen (vermoedelijk vooral in hoogproductieve gebieden en als -door inflatie of anders- de prijzen stijgen) dan houdt de overheid een pot middelen over die ze zoals in het Zwitserse systeem kan besteden voor natuur op die plekken waar ze het liefst (qua prijs en natuurkwaliteit) natuur wil hebben.
Het idee lijkt een beetje of het obligatie-systeem (bond system) dat de Denen ooit verzonnen. Dat was vooral om van de landbouwondersteuning af te komen. Dit lijkt me meer kans maken omdat er een systeem blijft en de milieuwereld voor zou kunnen zijn. Enfin blijkbaar verschuift de discussie van wie krijgt wat aan premies naar wat is een acceptabele manier om veranderingen tot stand te brengen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten