Waren boeren vroeger handige mensen die bijna alles zelf deden, ook zij zijn al jaren afhankelijk van deskundigen: het mechanisatiebedrijf, de accountant, de makelaar. Het kiezen van de goede deskundige is verre van eenvoudig vanwege twee risico's: ze smeren je teveel diensten aan ('overtreated' : "uw tractor is aan een nieuwe accu toe") of ze rekenen een te hoge prijs ('overcharged'). En dat allemaal omdat de klant de dienstverlener niet kan beoordelen.
Met gezond verstand zijn daar wel een paar oplossingen voor: je kunt als ondeskundige zien of er een nieuwe accu in je tractor zit, of je kunt vragen of je de vervangen accu of remschijven meekrijgt. Je weet dan in ieder geval welke behandeling je hebt gehad en wat je daarvoor betaalt, maar nog niet altijd of die behandeling terrecht was. Omdat je als klant weet aan welke prikkels de dienstverlener bloot staat, kun je je op die manier dus deels indekken.
Om dezelfde reden kiezen veel mensen niet voor de garage of makelaar die adverteert met de goedkoopste prijzen voor eenvoudige klusjes zoals de APK keuring als ze mogelijk een omvangrijker onderhoudsdienst nodig hebben, omdat ze weten dat ze maar zelden zo gelukkig zullen zijn die prijs te betalen. Je vermoedt al snel dat de winst dan op de ingewikkelder klussen wordt gemaakt. Veel mensen zullen dus kiezen voor de dienstverleners die de ingewikkelde diensten goedkoop aanbieden. In een concurrerende markt leidt dat er toe dat men te lage prijzen rekent voor ingewikkelde diensten en te hoge voor eenvoudige klusjes. Zodat er weer gespecialiseerde bedrijven ontstaan die alleen banden of uitlaten vervangen.
Het kan zelfs leiden tot een vlak tarief voor alle diensten. Bij makelaars komt dat wel voor, wat er dan weer toe kan leiden dat ze bij huizen die ze voor derden verkopen veel sneller tot zaken komen dan bij huizen die ze zelf bezitten. Het voordeel van adverteren met zo'n vlak tarief per uur is dat de uitvoerder geen belang meer heeft bij ingewikkelde en grote klussen, of juist bij kleintjes. Garages hebben dus ook belang bij een uniform uurtarief.
Overigens werkt dat alles alleen als de markt in evenwicht is en iedereen een baan heeft: dan heeft de taxi-chauffeur geen groter belang bij lange dan bij korte ritten, en er dus geen belang bij een omweg te nemen als hij weet dat jij de stad niet kent. Als er weinig vraag is naar taxi-ritjes dan is dat gevaar er wel. Maar ook daar is soms met gezond verstand nog wat aan te doen: ga naar de taxichauffeur of de garage die het het drukst heeft, die heeft het minste belang bij aansmeergedrag /overbehandeling. Dat voordeel is misschien groter dan dat een lagere prijs krijgt van iemand met weinig werk. Maar het blijft een inschatting en het kan dus zinvol zijn om geld te besteden aan informatie vooraf (offertes).
Gebaseerd op The Economist, Economics focus, 15 april 2006, die zich baseert op een paper van Dulleck and Kerschbamer: On doctors, mechanics and computer specialists: the economics of credence goods, Journal of economic literature, march 2006
Geen opmerkingen:
Een reactie posten