de media en voedsel

Mooie column in de NRC van zaterdag van Martijn Katan over de wonderlijke wereld van de niet-werkende markt van voedselinformatie. De consument heeft geen inzicht in wat echt gezond is. De informatiemarkt wordt overspoeld met berichten dat er iets goed is of slecht is om oud te worden (met soms ook een rare interpretatie van statistische kansen voor wie al 60 is, maar dat terzijde van mijn kant).
Die berichten worden de wereld ingestuurd door de reclame-afdelingen van universiteiten en onderzoekscentra. Die moeten studenten (en fondsen) aantrekken, en dan helpt het als je in het nieuws bent. Het gaat altijd om nieuwe vondsten, niet om herhalingsonderzoek (als dat al gebeurd) en veelal is het onderzoeksresultaat nog maar voorlopig: het komt in een paper in een journal voor het eerst onder ogen van de wetenschappelijke fora, tot die tijd hebben alleen een paar reviewers en een editor er naar gekeken.
De media publiceren die persberichten graag, want voedingsnieuws doet het goed. De consument is hongerig naar nieuws omdat zij onzeker is (denk ik dan). Journalisten krijgen de tijd niet om iets uit te zoeken of er in te duiken, door de komst van de sociale media is het medialandschap veranderd met minder inkomsten uit abonnementen en advertenties.
En de "doorbraken" worden ook opgepikt door de aspirant-goeroes die met hun boeken, dieetprogramma's, cursussen en voedingssupplementen ook die onzekere consument bedienen. Bovenal willen natuurlijk de levensmiddelenfabrikanten zich onderscheiden met claims of iets wat daar op lijkt. Wat dan ook nog eens leidt tot gesponsord onderzoek, wat zelden slecht uitpakt voor de fabrikant (en als dat wel is dan haalt dat niet de publiciteit).
Katan ziet drie oplossingen, die niet allemaal even serieus zijn vermoed ik. De eerste is dat de overheid ingrijpt in de informatiemarkt en betaalt voor onafhankelijk onderzoek en meer de receptuur van voedingsmiddelen (zijn column gaat over zout) voorschrijft. Ten tweede onderzoekers die in het Latijn gaan schrijven en geen persberichten meer de deur uit doen. Een keer in de 10 jaar een samenvattend handboek in het Nederlands is genoeg (dat gaat niet gebeuren geeft Katan ook zelf toe). En de derde is een patent of goede voeding. Dan zou de industrie zich wel inspannen daar geld mee te verdienen. Maar ook dat gaat niet gebeuren, zo stelt Katan: gezonde voedingsstoffen zijn al oud en van iedereen en niemand. Daar krijg je dus geen patent op.
Kortom, vooralsnog blijft de verwarring.