innovaties in suiker

Als bietentelend lid en dus mede-eigenaar van Cosun, kreeg ik afgelopen week een brief van mijn suikercooperatie. Waarin wordt meegedeeld dat men de vestiging Groningen gaat sluiten, waarmee 30% van de Nederlandse verwerkingscapaciteit verdwijnt. Dat is een moedige stap, ingegeven door het besluit van de EU om de suikerproductie met een derde te reduceren.

Het besluit van de EU leidt tot een sterke margedaling in de keten - zo meldt de bestuursvoorzitter. De vraag bij economen (zoals ik), die soms gevraagd worden vooraf te rekenen aan het effect van Europese besluiten, is altijd weer hoe groot die marge-daling dan wel is. Minder groot dan men vooraf in de discussie vaak veronderstelt, zo bewijst voor mij ook weer deze gang van zaken.
We sluiten al heel lang suikerfabrieken en dus is het een logische stap er nu weer een dicht te doen - dat effect hadden we als economen wel al in de smiezen. Suiker Unie gaat ook langere campagnes draaien. Vroeger was de Kerst heilig, dan moest men klaar zijn, nu gaat men tot ver in januari door. Misschien dat de kans op vorst kleiner geworden is met het huidige klimaat, maar bovenal zijn de Kerstdagen goedkoper geworden. Een suikerfabriek leg je niet zomaar stil of start je weer met een contactsleuteltje op. En doordraaien met Kerst en Oud & nieuw kostte je heel veel dure overuren. Dus vandaar de oude wens om voor de Kerst de stekker uit de campagne te trekken. Maar wie nu door een moderne suikerfabriek loopt, ziet nauwelijks meer mensen - het is net een chemische procesindustrie met hier en daar iemand achter schakelpanelen en monitoren. Je hoeft dus minder mensen om te kopen om met de Kerst te werken, en het kapitaal wil je graag zo lang mogelijk inzetten.

Verder ziet Suiker Unie blijkbaar kans (zo lees ik) om bieten in het buitenland te laten verwerken, waar nog overcapaciteit in niet-gesloten fabrieken is. Als je bieten een keer geladen hebt en van Zeewolde naar Dinteloord rijdt, kun je ook wel doorrijden naar Tienen (B). Zoveel extra kost dat niet (de kosten zitten vooral in laden en lossen, niet in een uurtje doorrijden), dus daar hoef je geen fabriek voor open te houden.

Ook kan er surplussuiker (waarvan men minder verwacht nu door lagere prijzen ruim uitzaaien minder aantrekkelijk is) worden doorgeschoven naar volgend jaar (overigens moeten ook die bieten door de fabriek heen, dus dat argument moeten ze me nog maar eens uitleggen). En verder helpen hier de bio-brandstoffen, want als er wat teveel bieten zouden zijn dan kun je die beter tot gesubsidieerde brandstof vergisten dan er een fabriek voor openhouden. Aldus het pakket maatregelen dat Cosun aankondigt.

Veel van deze ontwikkelingen zouden vroeg of laat ook autonoom wel plaats gevonden hebben, ten slotte is Suiker Unie al sinds jaar en dag een van de meest efficiente en best renderende suikerfabrikanten (gezien de marge die ze ons telers uitbetalen) met goed management.

Toch is het opvallend dat de veranderingen in het beleid blijkbaar de prikkel zijn om weer een volgende rationalisatiestap te maken. Die sterke margedaling zal wel waar zijn, maar ik vermoed dat hij veel minder sterk is dan economen in hun modellen voorzichtigheidshalve aannemen als ze aangekondigd beleid doorrekenen.
Als je wel in die sterke margedaling gelooft, kun je overigens nu je quota alsnog inleveren. Nog te weinig mensen hebben dat gedaan (die houden het erop dat het wel meevalt blijkbaar), dus ga je gang, dan worden ze bij ons niet gekort.