Economie is een spel, kennis soms waardeloos

Hoe meer we weten hoe beter het is. Althans dat is wat veel mensen denken, en daarom doen we aan een leven lang leren, studeren, analyseren, onderzoek etc. Toch zijn daar kanttekeningen bij te plaatsen. Mensen kunnen last hebben van een 'informatie-overload' (die meer schade zou doen aan ons IQ dan marihuana) en informatie brengt ook kosten met zich mee. En uit de cognitieve psyschologie en de behavorial finance weten we dat door toevoeging van informatie mensen soms ook slechter kunnen gaan besluiten.

Een voorbeeld daarvan is het verkeerd inschatten van iets op basis van kleine steekproeven. Je kunt dan beter niets weten (dan heb je 50% kans dat je goed gokt) dan dat je een beetje weet (de eerste 4 trekkingen uit een steekproef) en verkeerd infereert. Het verankeringseffect (je wordt verteld wat de oogst van een ha tarwe vorig jaar was bij deze boer, en dat beinvloedt onterecht je schatting van dit jaar) is ook zo'n effect.

Op een seminar in februari in Innsbruck hield prof. Klaus Schredelseker van de plaatselijke universiteit een fraai verhaal over dit soort verschijnselen. Hij wees met name op een verschil tussen economen aan de ene kant en techneuten en anderen aan de andere kant. De laatste groep gaat uit van het nemen van beslissingen met de 'natuur' als tegenspeler. Dan is meer informatie altijd beter (afgezien van de kosten ervan). Informatie kan dus geen negatieve waarde krijgen.

Maar economen houden zich bezig met besluiten in een markt, tussen mensen. Dat zijn geen besluiten met de natuur als tegenspeler, het zijn spelletjes ('games'). Spelletjes waarin de besluiten van de een die van de ander beinvloeden. Informatie kan dan juist wel een negatieve waarde krijgen.

Een voorbeeld van dit laatste is te vinden bij verzekeringen. Op het moment dat vast zou staan dat iemand een ernstige ziekte krijgt of over enige tijd zal overlijden, is hij of zij niet meer verzekerbaar. Stel je een groep van 1000 mensen in ons dorp voor die hun huis tegen blikseminslag willen verzekeren door af te spreken de risico's te delen en 1000 euro in de pot te stoppen. Als onze lieve Heer langs zou komen en zou zeggen dat dit jaar huis X getroffen zou worden, hoeft de rest niet meer zo nodig zich te verzekeren en is X niet meer welkom. Door die informatie toe te voegen komt de hele transactie niet meer tot stand.

Laten we maar even zo'n spelletje spelen: schrijf in het commentaar op deze blog een getal tussen nul en honderd. Winnaar is degene wiens nummer het dichtst zit bij tweederde van het gemiddelde van alle genoemde getallen.

De uitslag komt Tweede Paasdag. Prettige Paasdagen

En op de foto overbodige informatie in Zevenhuizen (eigen foto)