de agrarische revolutie in de antiquiteit

Terug naar A History of World Agriculture van Mazoyer et al. We zijn aangeland( p 228) bij de agrarische revolutie in de antieke wereld. Het slash-and-burn systeem liep eeuwen op zijn laatste benen. In het Neolithicum begon de ontbossing teveel te worden, land droogde uit, er trad erosie op. Graslanden waren moeilijk te ontginnen zonder goede ploeg. Men trok steeds verder Europa in. In het begin van de bronstijd (1800-1250 BC) was het verschijnsel in Europa volop aanwezig en moest men van de meest vruchtbare gronden hoger de heuvels en bergen in. Maar bij het eind van die bronstijd, zo rond 1000 BC was men terug in de vruchtbare vlaktes en ontwikkelde zich een nieuw systeem
De slash en burn werd er verlaten. Het was de ard (het eergetouw of haakploeg zo leer ik van de wiki), een primitieve ploeg, die vooral een stok door de grond trekt en openbreekt maar deze niet echt keert, die leidde tot een systeem van braakland en bouwland. Het ding werd door runderen getrokken (je ziet ze nog wel eens in rijstvelden). Dat betekende dus een forse kapitaalsinvestering in dieren en werktuigen. Het moet decennia of langer gekost hebben om zo'n systeem lokaal te optimaliseren, zo vermoedt men. Er was sprake van een graanteelt afgewisseld met een  braakperiode.in een 2jarige rotatie. Maar ook een 5jarige rotatie kwam voor met 4 jaar grasland. Met Latijnse namen spreken we van de ager (bouwland) en de saltus (beweiding), naast de hortus (de tuin met groenten) en de silva (bos voor hout e.d.). Maar bij die 5 jarige rotatie was al snel een ploeg nodig om het grasland weer bouwland te maken.Of het moest met de spa.
Het vee liep op de saltus, de weidegronden en het braakland. En werd 's nachts opgestald zodat de mest de akker op kwam (en beweiding van het braakland hielp ook)  Op veel plekken mocht het vee na de graanoogst overal het bouwland op. Dat collectieve kende men nog uit de slash en burn cultuur en wellicht trok je wat mest aan door dieren van een ander toe te laten. En het scheelde afrastering of toezicht door een herder
Al met al was het dus de eerste agrarische revolutie.