Inzichten uit Londen

De landbouw verandert, en het publiceren er over ook. Die conclusie trok ik gisteren op een seminar in Londen dat Wiley-Blackwell me aanbood, de uitgever van EuroChoices, waarvan ik de stuurgroep mag voorzitten. Velen hebben dat overigens nog niet door, zo leek het in de discussies.
Door het internet wordt het steeds lastiger om geld te vragen voor het downloaden van een paper. De marginale kosten zijn vrijwel nul en net als bij de muziekindustrie kan er dus al snel een grijs circuit ontstaan van versies die al gedownload zijn, van concepten die erg op de gepubliceerde eindversie lijken (distributie daarvan wordt steeds goedkoper en sneller) en bovenal: de uitgevers zelf hebben er belang bij wat goedkoper te zijn dan de concurrent. Ook voor archiveren kun je geen geld meer vragen, dat wordt ook steeds goedkoper.
De lezer is dus steeds minder bereid te betalen, maar de auteurs en hun universiteiten daarentegen steeds meer. Die krijgen in de wereldwijde concurrentiestrijd steeds meer belang bij reputatie, daar worden ze ook steeds meer op afgerekend. Wie een publikatie voor een toptijdschrift geaccepteerd heeft gekregen zou wel gek zijn niet fors te betalen voor de publikatie ervan.
Ik denk dus dat we een verschuiving zullen zien van geld uit de gebruikerskant naar geld uit de auteurskant. Maar het zal niet zo zijn dat het uitgeversvak verdwijnt en dat iedereen zelf maar wat op het web gooit. Veel onderzoekers denken van wel, maar dat is op zijn best een uiting van het eerste effect hierboven. In werkelijkheid voegen uitgevers en hun editors allerlei waarde toe door het organiseren van reviews, editwerk, goed beschikbaar maken in databases etc. Met slecht schrijvende onderzoekers (ook uit bv. derde wereldlanden) is daar eerder meer werk aan dan minder. Daar zal dus eerder meer dan minder voor betaald moeten worden want als universiteiten commercieler worden is het ook niet meer zo dat ze gratis al dat reviewwerk zullen doen. Het vinden van goede reviewers is nu al een probleem. En door het internet kun je al dat soort werk van een prijs voorzien.
De digitale wereld zorgt ervoor dat de organisatie van de bedrijfstak anders wordt. De functies veranderen vaak niet (soms komen er zaken bij of vallen er af, zoals typewerk en database management), maar je kunt ze wel beter organiseren. Herontwerp (re-engineering) lijkt me hier voor de hand te liggen.
Overigens was het een mooi tripje: van Zestienhoven over het Westland naar London City en vandaar langs Canary Warf naar de Royal Society aan de Mall. Met een nog niet half gevuld toestel van VLM, maar het was dan ook vrijdag de 13e. Een bekende bankier durfde de trip ook aan, zo zag ik een paar rijen achter me en het verliep dan ook zonder noemenswaardige incidenten.