Ik mocht er een economisch getinte inleiding houden en Johan Weerkamp (wiens werk ik al eerder meldde).sprak vanuit zijn mediation ervaringen over de communicatie in gezin en bedrijf. Gevolgd door drie mooie voorbeelden van ondernemers die in de afgelopen jaren hun bedrijf heel mooi hebben weten te ontwikkelen: naar een tak zorglandbouw, naar een mooi gespecialiseerd groot melkveebedrijf (met jongvee deels de deur uit) en zelfs een eiproductenfirma die is voortgekomen uit twee rivaliserende pluimveebedrijven met eiproducten handel en nu aan ketenintegratie (inclusief voer) doet voor specialties voor mayonaisefabrikanten, Yorkshire pudding en meer van dergelijke producten.De locatie in Grathem in een kasteeltje langs de A2 (goed bereikbaar, de aftocht werd gehinderd door 14 km file) was een mooie plek; borrel in de tuin. Een trouwlocatie, maar op vrijdag de 13e schijnt daar geen belangstelling voor te zijn, zo begreep ik.
Een van de inzichten die ik opdeed was een voor mij nog niet bekend aspect van de trend van gezins- naar familiebedrijf waarbij we te maken krijgen met MKB-trekjes van de agrarische ondernemingen is het feit dat dit soms ook tot een wat andere appreciaties van de betrokkenen bij een bedrijfsovername leidt. Op zich wel logisch: als een bedrijf groot is gegroeid, van locatie is veranderd of op een wijze produceert die in de maatschappij ook vragen oproept, verdwijnen enkele van de "gunfactoren" die de bedrijfsoverdracht aan een van de kinderen financieel mogelijk maken.
Nieuw inzicht voor mij was dat mediators nog wel eens worden geroepen bij situaties waarin adviseurs zoals de huisaccountant erg hebben gerekend en getrokken aan het koste was kost mogelijk maken van de opvolging (dat is ook hun (toekomstige) klant, zo betoogde iemand) waarbij niet de belangen van andere gezinsleden of zelfs ouders (pensioenvoorziening voor komende 25 jaar !) goed worden gewogen (terwijl die dat misschien wel verwachten). Het wordt dus in die situaties van belang om ook afspraken te maken over de rol van de adviseur.
Overigens bespraken we ook enkele situaties waarin boeren in de knel komen door die MKB-achtige kijk op een landbouwbedrijf: de overheid die wil uitkopen vindt dat iemand ook wel elders of over de grens verder kan, terwijl de ondernemer een zorgplicht voelt of zelfs juridisch heeft voor de ouders die bij de boerderij wonen. Leidt ook tot erg hoge grondprijzen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten