behavorial economics

 Economie is een gedragswetenschap. Toch is er ook nog een stroming Behavorial economics opgekomen, die zich wil onderscheiden van de klassieke economische rekenmodellen en meer nadruk legt op psychologische aspecten in het gedrag. Ik werd gewezen op een aardig paper dat illustreert wat er in de landbouweconomie door de jaren heen al aan gedaan is. Van de hand van enkele coryfeeën uit het vakgebied, zie alhier.

Groeten uit Woerden

 Afgelopen week verbleef ik een paar dagen in Woerden. Niet ver weg, maar we zaten er met het Expertteam voor het Groene Hart. Om bestuurders te helpen een antwoord te vinden op de uitdagingen van klimaat en biodiversiteit. Sommigen voegen landbouw dan automatisch toe aan het rijtje problemen, want tja, er is emissie, er is geen verdienmodel (o nee?), het moet minder. Dat leek me een verkeerde aanpak, de landbouw lijkt me een van de belangtrijkste sectoren die kansrijk kunnen helpen de doelen te bereiken. Onderdeel van de oplossing, niet van het probleem. 

De ETS prijs voor CO2 ging deze week door de 100 euro, vorig jaar was hij gemiddeld 80. Als je daar langlopende transitiecontracten voor uitgeeft, plus nog wat langjarige contracten voor natuurbeheer resp. waterberging bij calamiteiten en wat ruimte om achterop die langgestrekte kavels zonnevelden neer te leggen (mooi bosje er omheen, hoewel dat weer tot roofvogels en minder grutto's kan leiden) dan denk ik dat  veel boeren en het systeem heel snel om zijn. En nog goed voor het verdienmodel ook. Follow the money is de economische oplossing. Althans voor de komende 20 jaar. Daarna is het nog even koffiedik kijken en komen er wellicht betere business cases rond energielandschappen aan de orde. Of hervening. Maar nu maar eerst even meters maken met het NPLG, dan kunnen die investeringen nog uit. 

Mooi vestingstadje trouwens. Komende blogs wat foto's, om te beginnen een economische wijsheid.

Drank en logistiek

 Eerder deze week kwam ik op de hoogte van het bestaan van Avandis, een bedrijf in Zoetermeer dat de productie en bottling van dranken doet voor oude merken en firma's als Bols, en De Kuyper. Twee eeuwenoude concurrenten in Schiedam die met hun bedrijfsvernieuwing klem zaten in de oude binnenstad, zichzelf niet direct grote nieuwe bedrijven wilden veroorloven en met nog een concurrent een commanditaire vennootschap oprichtten. Die bouwde een bedrijf in Zoetermeer en Nedcargo zette er een vestiging naast dat het wereldwijde transport verzorgt.  Het bedrijf is ook een dienstverlener aan andere bedrijven die een drankje in medium-batches verpakt en verscheept wil hebben. Die bedrijven worden zelfs geholpen met keuzes in verpakking en marktsegmentering. Avandis krijgt de recepten van de opdrachtgevers en maakt dan de sterke drank, eventueel met lagering. Dat dit een wereldwijde reputatie oplevert blijkt uit het feit dat het snelgroeiende, populaire Filipijnse rum-merk Dom Papa, met flessen rum heel precies beplakt met schots- en scheve etiketten, zijn productie en distributie naar Zoetermeer heeft overgeheveld. Het blijkt ook uit het feit dat het grote Refresco (van KKR), die niet meer in sappen en limonade mag groeien van de ACM, de zaak heeft overgenomen.  Boeiende lezing was dat, nog los van de proeverij. 

veiling of contract?

Waarom kiezen ondernemers voor het gebruik van de veiling, en waarom sluiten ze liever een direct contract buiten de veiling om. Ofwel wat bepaalt de optimale transactie-vorm.? Kosten en baten denkt de econoom. De laatste editie van de European Review of Agricultural Economics bevat een artikel waarin de vraag is beantwoord voor de bevroren kabeljauw van Noorse vissers. Tussen 2009 en 2017 zakte het marktaandeel van de veilingen van 52% naar 31%. En dat terwijl de veilingprijs gemiddeld 2.6% hoger ligt en de kosten van verkopen per veiling niet hoger liggen voor het gestandaardiseerde product. 

De auteurs Grundvig en Zhang constateren  echter voordelen aan directe verkoop: een betere afstemming over kwaliteiten (die soms afwijken van het gestandaardiseerde product), productieplanning, e.d. Doordat vaste relaties ontstaan tussen kopers en verkopers (en soms zelfs financiele betrokkenheid van de kopers in de visserij--onderneming) hebben de directe verkopen een betere informatie-efficiency. 

 Auction versus direct sale:the effects of buyers and sellers on price: ERAE 50-1

Thai pub food

 Sommige dynamiek in de horeca lijkt me lastig te voorspellen. In Engeland lijkt er een symbiose te ontstaan tussen pubs en een goed Thais eten. Dat meldde The Economist van afgelopen weekend. Er zijn de nodige huwelijken tussen pub-uitbaters en Thaise vrouwen, maar dat lijkt minstens zoveel gevolg als oorzaak. 

De oorzaak lijkt eerder te liggen in het feit dat de Thaise regering begin deze eeuw heeft ingezet op gastro-diplomatie met als doel het aantal Thaise restaurants in de wereld te vergroten. Dit om de bekendheid van het land, met name ook voor toerisme, te vergroten. De Thai die in het Verenigd Koninkrijk een restaurant wilden opzetten vonden onderdak bij de pubs, die vaak wel een eetzaal hadden (of in het café serveren) met een matige fysieke keuken, uitgerust voor hamburgers en ander pub food. Die keuken wilden ze wel uitbesteden om zich te onderscheiden en zich te specialiseren op de drank, voor de Thai verminderde dat sterk het risico van het opzetten van een restaurant en met de matige keuken konden ze wel overweg omdat ze hun maaltijden voortbouwen op het straatvoedsel: gewend aan weinig kookruimte waarbij 1 wok veelal genoeg is , weinig ingrediënten en toch hoogstaande resultaten. 

Laren

 

Bij komende blogs wat fotootjes uit het Singermuseum in Laren. We waren er voor de overzichtstentoonstelling van Kees van Dongen. Zijn schilderij van strobalen is hiernaast afgebeeld. We zagen ook de vaste collectie en besteedden de rest van de middag aan Mauve - het zand en het restaurant.

De tentoonstelling is een aanrader. 

De geschiedenis van Schieland

 

Soms tik je een leuk boek voor een koopje op de kop. In de kerstvakantie viel mijn oog in de kringloopwinkel van Moerkapelle op een mooi boek over de historie van het Hoogheemraadschap Schieland. Ik beleefde er afgelopen maand veel genoegen aan, het geeft een mooi overzicht van de waterschapsgeschiedenis van waar ik woon. Mocht je het ergens tegenkomen: een aanrader, dit mooi geillustreerde overzichtswerk.

de bolus en ander immigratievoedsel

De Zeeuwse bolus, in sommige delen van die provincie om voor de hand liggende reden ook wel 'drol' genoemd is geen oud Zeeuws gerecht. De NRC besprak gisteren het boek De Vluchtelingenrepubliek over de immigratie door de eeuwen heen en wat dat wel niet gebracht heeft aan discussies en goeds. Zoals de bolus die door Portugese Sefardische joden in de gouden eeuw meegebracht zou zijn. Wat overigens ook voor de oliebol zou gelden, dat was nieuw voor mij. 

De leuke reisgids '111 plekken in Zeeland die je gezien moet hebben' wijst in het lemma over de beste bolusbakkerij van de provincie (Van Meijel in de Clinge- dat lijkt me gezien de naam ook een immigrant) ook op de Sefardische achtergrond. Maar zoekt de verklaring voor de naam in het Spaanse bollo, wat fijn broodje of kadetje betekent. Wellicht ook in het Portugees (volgens Google Translate staat het nu voor taart)? Wie ze groter en zoeter wil hebben dan in het Zeeuwse, reize naar een Joodse bakker in New York - daar zijn ze ook te koop. 

BoerEnBusiness column Hey Chatty

 

Gisteren publiceerde ik mijn eerste column van dit jaar voor BoerEnBussiness. Met ChatGPT als aanleiding voor een bespreking van Carlota Peerz. Lees het hier

De koe op het doek

 Het magazine van de NRC had zaterdag een verhaal over de koe in de schilderkunst. Het bekendste doek is wellicht van Paulus Potter en hangt in het Maurtishuis. Die koe is De Stier.  Uit 1647, en het lijkt geen toeval dat vooral inde Gouden Eeuw de koe van een bijrolletje op middeleeuwse landschappen en in bijbelse taferelen promoveerde tot het hoofdonderwerp. Ook Salomon van Ruijsdael, Aelbert Cuyp en Nicolaes Berchem waren in de 17 eeuw meesters in de koe en het weiland. Toen twee eeuwen later de kunstenaars teruggrepen op de 17e eeuw lieten ook Mauve, Weissenbruch en Maris zien dat de koe het schilderen waard was. Ook hier idyllische plaatjes.

De achtergrond van de belangstelling in de 17e eeuw was vermoedelijk economisch: de koe was belangrijk in de economie van Holland, en de schilderijen kopende  rijke stedeling belegde ook in de landbouw (de Beemster!) of had er een buitenhuis. De koe symboliseerde Hollands welvaren. He zijn dan ook liefelijke taferelen op mooie zomerse dagen. We moeten wachten tot van Goch op de ossenkar met afgebeulde dieren die evenzeer lijden als de arme boeren wier benarde positie hij wilde tonen. 

Sandra Smallenburg: Oude zielen in een te ruim zittend vel In: Magazine NRC, februari 2023

Met de EEAC in BXL

 

Afgelopen dagen zat ik in Brussel. Donderdagmiddag hadden we er een goed bezocht seminar op de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging van de EU over het Briefing Paper van de EEAC voor de Framework Law on Sustainable Food Systems. De presentatie die we gaven, staat nu online.

Bijmenging bij de OECD

Vandaag had ik in Parijs bij de OECD kunnen zijn, maar de agenda liet dat helaas niet toe. En dus gaf ik mijn presentatie over het idee van bijmengen online voor een bijeenkomst die de Nederlandse permanente vertegenwoordiging organiseert. Mijn Engelstalige presentatie gaat hierbij.