woensdag 30 november 2011

Koe en structuur

In dezelfde ERAE uitgave (zie de vorige blog) nog een paper over de melkveehouderij, met de vraag of en hoe de quota nu de structurele ontwikkeling hebben beinvloed. Veelal wordt verondersteld dat quota er toe leiden dat de structuur van de sector min of meer bevroren wordt - het is lastiger te groeien en minder aantrekkelijk te stoppen.
Dat kon nog wel eens meevallen, zo stelt het paper. Weliswaar stopten er in Nederland en West-Duitsland relatief minder melkveehouders in de periode met quota dan in de tijd ervoor, maar de structurele veranderingen waren er verder niet minder om. Kuddes werden gemiddeld fors groter.Een groter deel van de bedrijven werd groter resp. kleiner. Opvallend is dat dit in beide landen geldt, hoewel de sectoren verschillen qua specialisatiegraad en vooral ook met verschillen in quota-handel te maken hadden. Dat suggereert dat andere zaken (technische ontwikkeling, arbeidsmarkt??) de verklarende variabele zijn.
Het is onduidelijk wat dit betekent voor de periode na 2015, maar de auteurs zouden niet verbaasd zijn als er net als in de VS een meer bi-polaire structuur zou ontstaan. Zoals immer staat het middenbedrijf onder druk. De winnende business modellen zijn die van de kleinere bedrijven (met andere activiteiten ernaast) en die van de grote (efficiency of scale).

Silke Heutel en Roel Jongeneel: How has the EU Milk quota affected patterns of herd-size change?
in ERAE 38-4, 2011

zondag 27 november 2011

Koeien zonder quota

De afschaffing van de melkquota in 2015 heeft al heel wat (wetenschappelijke) pennen in beweging gebracht. In de nieuwste uitgave van de European Review een paper van een Belgisch team, dat overigens al drie jaar geleden op een congres in Gent werd gepresenteerd en op data uit 2006 is gebaseerd. Het duurt blijkbaar even voordat in de wetenschappelijke wereld een bijdrage is nagekeken.

De berekeningen zijn desalniettemin het vermelden waard. Als de melkprijs 20% zou dalen bij quota-afschaffing, dan gaat 56% van de Belgische bedrijven uitbreiden, 44% krimpt in. Per saldo stijgt het melkaanbod met 2% en dalen de inkomens van de Belgische melkveehouders met 4%. Er zijn dan wat meer koeien nodig, meer aangekocht voer en wat meer akkerbouwgrond (snijmais?) en minder grasland. Het zijn overigens niet per definitie de kleine boeren die er minder van worden. Velen daarvan hebben overcapaciteit en breiden uit. De onderzoekers denken dan ook dat de landbouw met het voorgestelde beleid wel uit de voeten kan.

Bruno Henry de Frahan et al.: Dairy farms without quota's in Belgium: an estimation and simulation with a flexible cost function in: European Review of Agricultural Economics 38-4, october 2011

donderdag 24 november 2011

Gras mag blijven

Universiteit in Poznan
Vandaag nam universiteitshoogleraar Rudy Rabbinge leeftijdsgedwongen formeel afscheid in Wageningen. De NRC pakte uit met een paginabreed interview op de wetenschapspagina, met als boodschap dat we geen keuterboeren in stand moeten houden.
Ik was vanmiddag op het afscheidsseminar en het farewell address. En noteerde een paar mooie inzichten over grasland. 

Prof. Michiel Keijzer wees er nog eens op dat het aantal stuks vee afgelopen decennia helemaal niet is toegenomen, ondanks de welvarender Chinezen. Ze groeien wel harder en er zijn veel meer kippen, maar die tellen voor het klimaat niet echt mee. En bovenal: er is heel veel (ruig) grasland dat helemaal niet geschikt is voor humane plantaardige productie. Verwijzend naar prof. Gerrit Meester was dus de conclusie dat veehouderij onderdeel is van de oplossing, niet van het probleem.

De scheidend hoogleraar deed er nog een schepje bovenop. prof. Rabbinge legde tussen andere statements door even uit dat grasland voor de koolstofcycli veel belangrijker is dan het veel geroemde tropische woud. Als er iets de longen van de wereld is, dan is het niet het oerwoud maar het grasland en het is belangrijker dan de oceanen voor de koolstofcyclus. Een boodschap die maar moeilijk aan de man te brengen is, zo verzuchtte de hooggeleerde.

Tot slot: hij eindigde met een erg leuke youtube video met de wombat van Global-Mindshift.org: All is One

dinsdag 22 november 2011

ViEUws

Voor wie Brusselse discussies (rond de EU bedoel ik, niet de record non-formatie van de Belgen zelf) wil volgen, en lezen niet meer van deze tijd vindt, is er een site met video en audio debatten. Wordt veel bekeken binnen DG Agri zo werd me in de Brusselse wandelgangen verteld. viEUws produces high quality and non-partisan video and audio debates zo is de slogan.

zondag 20 november 2011

WW II en het eten

Ook de foto hiernaast komt uit Poznan. Een eeuw geleden bouwde Keizer Wilhelm II er het laatste kasteel van Europa, en de Joodse gemeenschap een synagoge (foto). Dat was zo te lezen een mooie emancipatie: de Joodse gemeenschap dateerde er uit de 13e eeuw, maar mocht aanvankelijk maar in 1 wijk wonen en alleen in hout bouwen. Geen wonder dat talrijke stadsbranden aan hun geweten konden worden. Pas in 1803 werd het bouwverbod op steen opgeheven. Resulterend in deze grote synagoge in 1907 (in 1860 waren er 6000 Joden in Posen).
Het schrijnende zit er in dat er helemaal niets (zelfs geen grafsteen) over is van die gemeenschap, behalve dit gebouw dat door de Duitse Wehrmacht tot zwembad voor het leger werd verbouwd. Na de oorlog wisten de Polen er niets beters dan het stadszwembad van te maken, en vandaar de blauwe band aan de voorkant. Het boekje stadswandelingen van de lokale VVV laat het maar bij deze feitelijke constatering in het Engels, Duits en Pools - wat valt er ook meer van te zeggen?

Enfin, een lange introductie om te wijzen op het boek The Taste of War van Lizzie Collingham, dat de NRC vrijdag uitgebreid besprak. Het bekijkt WO II naar ik begrijp op voortreffelijke wijze uit het oogpunt van de voedselvoorziening. En herinnert er aan dat een belangrijk element in de Nazi-ideologie het idee was dat Duitsland zichzelf gezien de stijgende welvaart en groeiende bevolking niet kon voeden, zodat Ost-erweiterung, om te beginnen naar Polen, gewenst was. De recensist noemt dat relevant voor het huidige denken over schaarste. Ja en hopelijk Nee.

zaterdag 19 november 2011

Melkmeisje staat voor immigratie

Dit standbeeld van een melkmeisje fotografeerde ik onlangs op de markt van Poznan, in het westen van Polen. Het is het standbeeld van Bamberka. De naam komt van Bamberg, de plaats in het zuidduitse Frankenland. Op uitnodiging van de toenmalige bisschop van Poznan (in het Duits toen nog Posen) emigreerden er tussen 1719 en  1750 honderden boerenfamilies van Bambergen naar de dorpen rond Poznan. Door oorlog en cholera was de regio onderbevolkt, immigratie was gewenst. De nieuwkomers kregen verlaten gronden toegewezen en een aantal privileges. Ze groeiden uit tot een rijke klasse, maar heden tendage is 'bamberki'  een scheldwoord voor een simpel boertje van buiten de stad. Tijden veranderen, betekenissen ook zo meldde mijn reisgidsje. De meningen over europese migratie trouwens ook.

Maar je kunt er van profiteren: er is een Poznan Bamber Society en op de eerste zaterdag van augustus (het eerste contract voor de immigratie werd op 1 augustus 1719 getekend) is er een festival met concerten, folklore en proeverijen. Ook verder is Poznan aan te bevelen. Een fraai oud centrum in diverse stijlen, modernistische gebouwen, een dominante oude brouwerij die tot winkelcentrum is gerenoveerd en het laatste in Europa gebouwde kasteel (Almere is nog niet af dus telt niet mee), van Keizer Wilhelm II uit 1910 (!), niet lang voor hij naar Doorn moest. Gaat dat zien.

vrijdag 18 november 2011

stenentijdperk-dieet

De beroemde markt van Poznan
In den beginne was er honger (zo is een van de boeken over het onderwerp getiteld), maar de obesitasproblematiek heeft geleid tot belangstelling voor het dieet van de Neanderthalers en andere vroege vogels. Die leefden niet van mamoeten maar vooral vegetarisch van 100- 200 plantensoorten. In de loop der tijd zijn er een hoop afgevallen en van andere hebben we de smakeloze vezels eruit gekruist, zo is de klacht van de aanhangers van het paleolitische dieet.
Groeten, fruit, noten, wortelen en af en toe wat vetvrij vlees. Zeker geen aardappelen, brood of melk. Melk levert wel calcium, maar daar eten we meer dan genoeg van, terwijl we magnesium tekort komen.
Overigens gaat dat dieet vermoedelijk maar matig helpen. Veel makkelijker is het overnemen van die andere gewoonte uit het stenentijdperk: elke dag een km of 12 lopen, al of niet om je voedsel te verzamelen.
Ik ontleen die wijsheden aan een artikel dat ik las in Kaleidoscope, het blad van de Poolse luchtvaartmaatschappij Lot. Heb je dat niet bij de hand, dan kun je terecht op de wiki.

donderdag 17 november 2011

depressie(f)

art nouveau in Tallinn
Langzaam gaat Nederland de ernst van de eurocrisis inzien, zo lijkt het. Het SCP kwam gisteren met een rapport dat aangaf dat we gelukkig zijn, het rijkste land van Europa, en nog veel meer moois - maar stelde er wel bij dat het vanaf nu minder wordt.
Reden voor De Pers om met een inktzwarte voorpagina en de kopt Het wordt nog veel erger uit te pakken. Het artikel schildert een Japan scenario of erger, met of zonder euro, met een aantal voor de hand liggende effecten:
jarenlange stagnatie, verkrappende kredietverlening, klappen op de woningmarkt met daardoor consumenten met teveel schulden, werkeloosheid, uitkleding verzorgingsstaat, sterk stijgende zorgkosten, onrust over pensioen omdat de dekking te laag is, spanningen door toestroom van Oost-Europanen, grotere tegenstellingen (want aan de bovenkant van de arbeidsmarkt gaat het nog wel door de vergrijzing), daarmee politiek populisme en een onmachtig Den Haag waardoor de macht in de EU verder afbrokkelt. Het wordt toch nog herfst

woensdag 16 november 2011

LandbouwEconomisch Bericht uit Estland

Beeld uit Tallinn
Bij een recent bezoek aan Estland kreeg ik een exemplaar van hun jaarlijkse LandbouwEconomisch Bericht: "Agriculture and Rural Life 2010". Inzichtelijk boekje dat in zijn Engelse versie nog geen 100 bladzijden beslaat. Ze hebben erg goed naar hun buren gekeken want het lijkt als twee druppels water op de Finse variant, ook kwa opmaak.
Twee tabelletjes trokken mijn aandacht. De eerste is die over structuurontwikkeling in dit liberale land. Zonder blikken, blozen of gejammer wordt vastgesteld dat het aantal boerenbedrijven tussen 2001 en 2007 is gehalveerd van 55.748 naar 23.336. Het grondoppervlak nam iets toe, en per bedrijf ging het van 16 naar 39 ha. Zo genereer je welvaart.

De tweede tabel komt uit het consumentenonderzoek. Onze Estse collega's vroegen zich af wat of eigenlijk Ests voedsel is. Of liever, ze vragen dat al jaren aan hun landgenoten. 93% van de bevolking kan zich vinden in de stelling dat een product Ests is als het met Estse grondstoffen is gemaakt, 92% als het in Estland is gemaakt, 86% als het een merk van een Ests bedrijf heeft (dat was ooit maar 78%), 85% als het het label "gegroeid in Estland heeft" (met een zwaluw als logo, zo begrijp ik), 85% met het label "het beste voedsel uit Estland" en 67% als het een typisch Ests recept betreft.

Zo leren we ook weer wat van de collega's in een jong EU-land. Is dit in Nederland al eens gevraagd aan de consument?

dinsdag 15 november 2011

innovatie en productiviteit

uit een vorige
bietencampagne
Afgelopen week promoveerde EL&I ambtenaar Piet Donselaar aan de EUR op het proefschrift ‘Innovatie en productiviteit: het Solow-residu ontrafeld’.
Met interessante conclusies die het topsectorenbeleid van dit kabinet ondersteunen:

- Private investeringen in R&D zijn nuttiger dan publieke: voor Nederland draagt één euro extra private R&D gemiddeld genomen 30% meer bij aan de arbeidsproductiviteit dan één euro extra publieke R&D.

- Als de overheid meer doet, doet ook het bedrijfsleven meer aan R&D:  één euro extra R&D bij hoger onderwijsinstellingen zou (op lange termijn) leiden tot 0,23 extra euro R&D bij bedrijven. Voor researchinstellingen is dat effect tweemaal zo groot: 0,46.

- En we kunnen leren van Finland en Nokia: daar heeft economisch succesvolle technologieontwikkeling plaatsgevonden. Daardoor heeft de sectorstructuur zich ontwikkeld in de richting van een hoger aandeel hightech, wat heeft geleid tot een sterke stijging van de private R&D-intensiteit in Finland. Blijkbaar moet je niet alles aan de markt overlaten maar kun je ook als overheid kiezen.
 
Zo te zien dus een goed getimed proefschrift.

zondag 13 november 2011

Groeten uit Rio

Venetie - detail
Afgelopen dagen was ik in Rio, de stad die voluit San Sebastian de Rio de Janeiro heet. Omdat de Portugezen er voor het eerst op 22 januari (St. Sebastiaan) de baai binnen voeren. En dachten dat het een riviermonding was, maar dat was fout, Rio heeft helemaal geen rivier.

Enfin, ik was er voor een bijeenkomst van de Wye City Group die er de tweede editie van zijn handboek over monitoring van plattelandsontwikkeling en meten van inkomens publiceerde en bediscussieerde.

Interessant om te zien dat er steeds minder verschillen zijn tussen Noord en Zuid. Ik hield een verhaal over de wereldeconomie, de schaarste en transitie problematiek en de gevolgen voor monitoring. Met als boodschap dat de ICT nog veel gaat veranderen in de landbouw. Dat werd goed geillustreerd door een presentatie uit Mozambique, waar de laatste landbouwtelling werd uitgevoerd met laptops en GPS. Vooraf was men bang dat hier en daar uitgelegd moest worden dat de laptop geen bom is, maar dat viel mee. Met batterijen die 8 uur meegaan is er ook stroom genoeg, en vrijwel heel Afrika heeft nu mobiele telefonie. Een van de grootste voordelen: het transport van papieren enquetes valt weg, dat was in het verleden vaak een groot logistiek probleem.

Het meten met GPS heeft nog een voordeel bleek uit een ander paper: het blijkt dat kleine plots van 0,1 of 0,2 ha vaak onnauwkeurig werden opgegeven, vaak te groot. Mogelijk doordat de afronding een grote invloed heeft, of doordat men niet al te klein wil voorkomen. Met als gevolg dat de opbrengst per ha te laag wordt ingeschat. Nu blijkt dat kleinere perceeltjes nog productiever zijn voor de voedselvoorziening dan al gedacht.

Luistertip van vandaag kan niet missen: Astrid Gilberto (in een mooi 1964 filmpje met Stan Getz) en Barry Manilow beide over het strand. (Niet helemaal waar, die van Manilow gaat over een bar, ik meen in NY, die naar het strand is genoemd). En de filmtip: James Bond 007's Moonraker - met de kabelbaanscene op de Suikerbrood-berg in Rio

zaterdag 12 november 2011

In de Rivista

Bijna twee jaar geleden schreven we een paper over Nested Markets en common pool goods, toegepast op de mulitfunctionele landbouw.
Dankzij de inspanningen van prof. Jan Douwe van der Ploeg nu opgenomen in een special issue van de Rivista de Economia Agraria in een special issue van plattelandsontwikkelingsprocessen in China, de EU en Brazilie.
Ik laat deze reclame dus gepaard gaan met een fotootje uit Italie en een toepasselijke luistertip: I go to Rio van Peter Allen.

vrijdag 11 november 2011

Deregulering werkt

Adam Smith in Middelburg?
Deregulering werkt en kan leiden tot nieuwe economische activiteiten. [Regulering overigens ook, denk aan standaards voor biologische landbouw of de gsm-standaard voor mobiele telefonie]. Een mooi voorbeeld van deregulering in het voedseldomein vond plaats in Parijs in revolutiejaar 1789. Toen werd het verbod opgeheven dat je geen koffie en wijn in hetzelfde etablishement mocht serveren. Binnen een jaar waren 15 restaurants en 20 cafes, alleen al onder de arcaden van het Palais Royal. En zo verspreidde de hofkeuken zich tot een toonaangevende horeca bedrijfstak.
Ik kwam het voorbeeld tegen in een boekbespreking in The Economist (22.10.2011) van Adam Gopnik's The Table Comes First: Family, France and the Meaning of Food. Een verzameling stukken uit the New Yorker die niet over Family en France gaan overigens zo luidt de kritiek.
Enfin: wie verzint er zo'n deregulerings innovatie voor de huidige voedselketen ??

Luistertip: The coffeesong van Osibiza (over koffie in Brazilie), die uit Ghana kwamen - een land dat in zekere zin vermoedelijk het pand van het fotootje van de dag betaalde

donderdag 10 november 2011

Denkend aan akkers, zie ik tractors....

Ook nog wat goeds over onze geest (zie de blog van gisteren). Ik beweer al langer dat de bestuurderloze tractor er aan komt. Voor wie hem wil besturen is er natuurlijk een computerprogramma denkbaar. Of spraaktechnologie.
Maar het kan ook in gedachten. Aan de universiteit van Minnesota zijn ze er nu in geslaagd om de hersenen van proefpersonen te verbinden met computers en op die manier een helicopter door een driedimensionale ruimte te sturen. Door de opdrachten alleen maar te bedenken, niet door ze uit te spreken. Vooralsnog een virtuele computer, maar toch. Het paper staat is van dr. Ben He en staat in Public Library of Science, zo meldde The Economist van 29.10.2011

woensdag 9 november 2011

De catalogus van Kahneman

Modernisme
in Poznan
Mensen denken lang niet altijd rationeel maar zijn soms gedwongen snel te beslissen (Vechten of Vluchten / Fight or Flight?). En dus hebben we een systeen 1 en een systeem 2 in de hersenen voor besluitvorming. Frued had het over id and superego, maar die termen zijn aan Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman niet besteed, die houdt het op 1 en 2, zo lees ik in een boekbespreking in the Economist.
Allemaal bekend uit de Behavorial Economics (alsof de rest van de economische wetenschap niet over gedrag gaat; Kahneman vindt overigens de term irrational veel te zwaar).
In Thinking, Fast and Slow heeft Kahneman nu een complete catalogus aangelegd van alle biases, cognitieve illusies en korte bochten die ons denkproces vertekend.  Ofwel waarom we 1286 doden per 10.000 veel erger vinden dan 24.14 % (het dubbele!). Recensie prijst het boek sterk aan, dus dat doe ik hier ook maar even

dinsdag 8 november 2011

Grand Opening

Een mooie Grand Opening vandaag. In Pulchri Den Haag, van het European Office van The Sustainability Consortium, dat de methodiek (met name LCA) voor het meten van duurzaamheid van producten standaardiseert en verbetert. Wageningen UR mag de directie van het Europese kantoor voeren. .http://www.sustainabilityconsortium.org/

En op LinkedIn discussieren we over GLB en ketens. Zie aldaar.

maandag 7 november 2011

bubbles in de grond?

Grondprijzen zijn een geliefd onderwerp, waar boeren zelden over uitgepraat raken. Economen ook niet. De markt heeft bijna altijd gelijk, maar dat neemt niet weg dat je kunt discussieren of grondprijzen niet te hoog zijn.
In het eerste nummer van het blad Boerenbusiness dat enige tijd geleven verscheen, liet een van Neerlands bekendste makelaars en boerenzoon Cor van Zadelhoff zijn licht er overschijnen. Op de cover werd het samengevat als "grond ver overprijsd". Een van zijn argumenten was dat de directe inkomensbetalingen de grondprijs beinvloeden, maar op termijn niet houdbaar zijn en bovendien de concurrentie uit Oost-Europa toeneemt.

In zijn column in de Boerderij van afgelopen week ziet Gronings hoogleraar Dirk Strijker ceteris paribus de prijzen eerst nog stijgen, juist vanwege de flat rate. De Commissie stelt voor dat die per regio gelijk getrokken wordt (wat een regio dan ook mag zijn), en dan slaat ze zeker in de grondprijs neer. Bij een boeldag met grondinbreng gaan we dan "bij opbod de bijstand verkopen", zo karakteriseert de immer heldere hoogleraar alvast het failliet van het systeem.

The Economist van 29 oktober gaf de Amerikaans/Engelse zienswijze neer. Boeren in Kansas mogen de Chinezen wel dankbaar zijn en een toast op ze uitbrengen, zo concludeert het blad. Want via de vraag uit dat land zijn de prijzen van producten en dus grond hoog. In de crises van de jaren 30 en 80 zag je juist prijsdalingen van pakweg 30% door dalende produktprijzen en hoge rentes om de inflatie te beteugelen. Nu gaat het in de rest van de economie even slecht als in de jaren 80 (in de VS althans) maar is de rente laag -dankzij de dollars die de Chinezen terugploegen in de VS- en -ook al dankzij de Chinezen- de productprijzen hoog. Gevolg: de grondprijs is twee keer zo hoog in reele termen dan in 1990. Mooi beleggingsresultaat, waar we te weinig over horen.

De bekende econoom Robert Shiller ziet parallelen met de jaren 70, de vorige bubble. Zeker nu allerlei beleggers interesse tonen. Indicatief is dat de rendementen op die beleggingen sterk dalen omdat de pachtprijzen achter blijven, en veel minder sterk stijgen. O wee als graanprijzen dalen en de rente omhoog gaat. Anderen wijzen er op dat je al een acre (gemet) grond koopt voor 1,6 ounce goud. Historisch was dat 2.4 ounce. Koopje dus nog steeds. En voor 90% van de boeren is grond altijd te duur geweest. Maar misschien zegt het meer over de hoge goudprijs?

The Economist: golden acres, 29.11.2011

zondag 6 november 2011

impact assessment in de recessie

Venetie, eens de bron van
regelgeving voor de
westerse wereld
Routine helpt in deze tijden van keuzestress want het bespaart energie om te beslissen die je dan aan iets anders kunt besteden. Dat is wilskracht die soms doorslaggevender is dan intillegentie, zo las ik vrijdag in een recensie in de NRC van het boek Rediscovering the Greatest Human Strenght. En dus doen we conform de regelmaat weer een niet al te routinematig blogje.

En wel over de vraag of je bij impact assessments van regelgeving rekening moet houden met de stand van de economie. Bij de Studiekring LandbouwEconomie constateerde ik van de week dat de overheid even wat minder aandacht heeft voor milieu- en natuuroverwegingen en meer voor innovatie door het bedrijfsleven - met als vraag of dat nu komt door de angst voor de recessie (met andere woorden, kosten/baten analyses vallen anders uit als de stand van de economie anders is, bv. omdat de wens naar banen harder telt, die naar schoon milieu of weg in eigen natuur even minder), of doordat het bedrijfsleven ook steeds meer businessmodellen omarmt die op "groen" zijn gebaseerd (en het dus minder een oveheidstaak is). Maatschappelijk verantwoord ondernemen is niet meer iets van winstbestemming maar winstbepaling: het is een businessmodel.

De Economics Focus rubriek van the Economist van 20 oktober komt onder het leuke kopje Clause and effect ook met zo'n discussie - nl. of je in tijden van recessie met lagere arbeidskosten rekening moet houden dan in tijden van full employment. Grote Chicago jongens als Cass Sunstein (van Nudge-faam, nu "regulatory tsar" van Obama) en Michael Posner (zie zijn weblog via de link links) houden zich met die toepassing van het opportunity cost principe bezig. En neigen naar het antwoord ja, net zoals de recessie de tijd is om goedkoop publieke werken te doen en wegen te bouwen.
Het punt van Sunstein dat dit echt een "frontier question" in ons vakgebied is, vind ik moeilijk te geloven. Toen wij begin jaren 80 (in de tijd dat Ronald Reagan met de verplichting tot impact assessments kwam) er een deden voor de eventuele inpoldering van de Markerwaard, vonden we het zeer voor de hand liggen ook varianten met lagere maatschappelijke arbeidskosten door te rekenen. Het zal toch niet waar zijn dat we daar toen al een A-journalpaper over hadden kunnen schrijven? Volgende frontier graag.

zaterdag 5 november 2011

geloof en economie

Institutioneel economen kijken o.a. naar sociaal kapitaal en vertrouwen en daarmee ook naar normen en waarden. En dan kun je niet om de kerk heen. De beroemdste theorie op de vlak is van Max Weber, een van de grondleggers van de sociologie, die de Protestante ethiek zag als een van de verklaringen voor de kapitalistische geest. Zijn opvatting was gebaseerd op de Duitse situatie waar het noorden het beter deed dan het katholieke zuiden.
Dat kun je nu niet meer zeggen van Duitsland en Weber had het dan ook maar half goed. Sascha Becker van Warwick University zette in the Economist van 29.11.2011 uiteen dat het verschil zat in minder alfabetisme. In het Noorden werden meer kinderen naar school gestuurd. Maar dat had wel een achtergrond in het geloof: lezen moest je voor eigen bijbelstudie, in plaats van naar schilderijen kijken onder de mis in het Latijn.
Andere effecten van geloof, vooral van minderheidsgroepen als mormonen en Joden of -in Korea- christenen, doen het vaak meer dan gemiddeld goed door nauwe banden: social capital dus. En omdat ze soms zich tot bepaalde activiteiten moeten beperken, waardoor je mogelijk specialisatieeffecten en netwerkeffecten krijgt.

bron: Economist: Holy Relevance, 29.11.2011

vrijdag 4 november 2011

Wijzer van de viswijzer

Vandaar weer eens een proefschrift. In Wageningen promoveerde mijn collega Birgit de Vos op "Trust and new modes of fisheries governance". Toen ik nog niet eens zo lang geleden een tijdje leiding mocht geven aan de visserij-groep zag ik hoe daar een begin mee werd gemaakt. Nu is het er.
Meestal wordt de laatste stelling geciteerd, maar ik vond de eerste al heel boeiend: de Viswijzer is geen consumenten-tool (die het consumentengedrag verandert), maar vooral een communicatie-tool waarmee vooral aan de communicatie tussen ngo's en vissers wordt bijgedragen. Lees ook de rest.

donderdag 3 november 2011

Farmeron - nieuwe management software

Nieuwe software komt soms uit onverwachte hoek. Gisteren kwam er een mail langs met reclame voor een nieuw webbased software pakket voor boerderij management. Met een opvallend frissende presentatie van de jonge makers: de CEO beschrijft zich als the main cowboy in the saddle, en de CIO als de tractor hacker. De vormgeving ziet er dankzij de farm painter in residence heel aantrekkelijk uit. Wel in het Engels.
Het pakket Farmeron is in Betatest, geen idee hoe goed het is, maar misschien moet er eens iemand een uurtje testen (laat de ervaring even weten). Oja, het komt uit Croatie. Bijna lid van de EU.

woensdag 2 november 2011

Liggen zo uw problemen

Fotootje van Giethoorn vandaag. Omdat zijn bekendste (ex-)inwoner Rijk de Gooijer is overleden. Blijkbaar ben ik in de leeftijd gekomen dat de BNers uit je jeugd (die toen nog geen BNer heetten maar wel waren op dat ene TV net) overlijden.
Daar gaan we niet steeds bij stil staan op deze blog, maar in dit geval moeten toch even de geweldige reclamefilmpjes voor het franse kaasje Paturain worden gememoreerd. Paturain, da's pas fijn was de kreet die door reclamebureau Ogilvy & Mather was bedacht voor Bongrain, de maker van Boursin, die als tweede kaasje op de markt zijn Franse merk Tartare wilde vermarkten - en omdat die naam niet goed genoeg was, werd het Paturain. In goed overleg met grootgrutter Albert Heijn.
Er moest dus een TV filmpje komen. Andre van Duijn bleek te duur, en zo kwam Rijk de Gooijer in beeld, die - zo wil het verhaal- op de set spontaan tegen de echte franse boer zei: 'ga toch zitten, jochie'. Het werd een standaarduitdrukking. Soms heb je geen copywriter nodig.


De luistertip bij dit nummer leek me het klassieke Rijk lied "Liggen zo uw problemen". Maar dat staat niet op youtube. Wel die andere mooie liederen: 2 eenzame cowboys, Nellie van der Heuvel uit de 4e klas, Waterlooplein, de Bostella. Zie aldaar

heel veel zielen

Nog even nakaarten over die 7 miljard aardbewoners: hier is een geweldige datavisualisatie over de demografische ontwikkeling in de continenten. Met dank aan National Public Radio.

dinsdag 1 november 2011

nakaarten

dit logo had je nog tegoed
bij de blog van gisteren
Vanmiddag mocht ik bij de Studiekring voor Landbouweconomie wat verklaringen en kritische kanttekeningen vanuit het onderzoek plaatsen bij het Topsectorenbeleid. Koos van Wissen zette prima uiteen waar de overheid mee bezig is, HZPC directeur Gerard Backx zette uiteen hoe de Tuinbouw en Uitgangsmaterialensector er tegenaan kijkt, met mooie praktische aardappelvoorbeelden. Legde me ook even uit waarom HZPC geen cooperatie is: de certificaten van aandelen zijn wel veel in handen van boeren en aantal werknemers, maar de besluitvorming is die van een IOF en de CEO handelt dus anders. Nuttige informatie voor ons cooperatieonderzoek.
Enfin, innovatiebeleid is heel wat anders dan onderzoeksbeleid zo concludeerden we af. Leuk om als oud-bestuurslid weer eens bij de studiekring te zijn. Veel is er nog hetzelfde, maar wat goed is moet je ook niet innoveren.

Nog even terug naar de blog van zondag over de trek naar de stad. In de NRC van vanavond een stuk over het feit dat vooral de meisjes er naar toe trekken (om te studeren) en jongens achterblijven. Met als gevolg dat ook in Nederlandse steden als Utrecht en Amsterdam er een vrouwenoverschot is. In Utrecht zijn er 129 vrouwen op 100 mannen in de categorie 18-29 mannen. Daten wordt lastiger, mannen moeten van verder komen. Steden worden vrouwvriendelijker en gezinnen -als ze dan toch gevormd worden- trekken minder vaak naar de suburbs. Dat kost dus minder grond!. Mannen willen nog wel eens met een lager opgeleide trouwen, vrouwen zelden. Dus is er geen reden terug te verhuizen naar het platteland voor een partner, want daar is de kans nog kleiner. En zo wordt het platteland van de man. Die slecht voor zich zelf zorgt en vaker rechts-radicaal is. En de Duitse studie Nicht Am Mann laat zien dat effect zichzelf versterkt, als de leegloop start wort het minder en gaan er ook meer vrouwen.

Tijs van den Boomen: Vrouwen nemen de steden over In: NRC 1.11.2011

De sovjet planningseconomie revisited

van de cover van het
inflight magazine van LOT
In de NRC van zaterdag j.l. zette een Texaanse taalpsycholoog uiteen dat een kwartiertje schrijven per dag heel goed is voor de gezondheid, m.n. voor het immuunsysteem. Voor die oproep zijn we niet immuun en we doen dus weer het stukje van de dag,
Om naar aanleiding van een boekbespreking in hetzelfde blad vast te leggen dat het boek Red Plenty / De Rode Belofte van Francis Spufford aan de anti-bibliotheek van nog te lezen boeken moet worden toegevoegd. Een scientific fiction boek (ofwel documentaire fictie) over de planningsmachine van de Sovjet economie, en waarom die niet werkte. Met mooie voorbeelden van wat er mis ging. En 72 pagina’s noten, voor de wetenschappelijke verantwoording.