WW II en het eten

Ook de foto hiernaast komt uit Poznan. Een eeuw geleden bouwde Keizer Wilhelm II er het laatste kasteel van Europa, en de Joodse gemeenschap een synagoge (foto). Dat was zo te lezen een mooie emancipatie: de Joodse gemeenschap dateerde er uit de 13e eeuw, maar mocht aanvankelijk maar in 1 wijk wonen en alleen in hout bouwen. Geen wonder dat talrijke stadsbranden aan hun geweten konden worden. Pas in 1803 werd het bouwverbod op steen opgeheven. Resulterend in deze grote synagoge in 1907 (in 1860 waren er 6000 Joden in Posen).
Het schrijnende zit er in dat er helemaal niets (zelfs geen grafsteen) over is van die gemeenschap, behalve dit gebouw dat door de Duitse Wehrmacht tot zwembad voor het leger werd verbouwd. Na de oorlog wisten de Polen er niets beters dan het stadszwembad van te maken, en vandaar de blauwe band aan de voorkant. Het boekje stadswandelingen van de lokale VVV laat het maar bij deze feitelijke constatering in het Engels, Duits en Pools - wat valt er ook meer van te zeggen?

Enfin, een lange introductie om te wijzen op het boek The Taste of War van Lizzie Collingham, dat de NRC vrijdag uitgebreid besprak. Het bekijkt WO II naar ik begrijp op voortreffelijke wijze uit het oogpunt van de voedselvoorziening. En herinnert er aan dat een belangrijk element in de Nazi-ideologie het idee was dat Duitsland zichzelf gezien de stijgende welvaart en groeiende bevolking niet kon voeden, zodat Ost-erweiterung, om te beginnen naar Polen, gewenst was. De recensist noemt dat relevant voor het huidige denken over schaarste. Ja en hopelijk Nee.