Netwerken

De tijd dat een vaste voorlichter een groep boeren vertelde hoe de nieuwste wetenschappelijke inzichten moesten worden toegepast, en onoplosbare problemen via de hierarchie terugstuurde naar Wageningen, ligt ver achter ons. Ook boeren netwerken tegenwoordig, en zijn zelf verantwoordelijk voor hun innovatie. Hun opleidingsniveau is niet voor niets ook veel hoger dan vroeger.
Toch is de adviseur (v/h voorlichter) niet geheel uit beeld. Bij het tot stand brengen en op gang houden van netwerken wordt nogal eens gebruik gemaakt van een adviseur, nu netwerkbegeleider genoemd. Want een netwerk op gang houden is een vak, dat nog niet iedere boer of tuinder beheerst. Dat zal ook nog wel komen als het onderwijs hier op inhaakt (en sommigen - ook boeren- zijn met die vaardigheden geboren), maar tot die tijd subsidieert de overheid dergelijke activiteiten. De samenleving wil innovatie en daarmee hebben die netwerken vermoedelijk ook een positieve externality: ze produceren een publiek goed. En de overheid wil dat het publieke goed "kennis" beter gebruikt wordt.
Wie gereedschap zoekt om netwerken te laten floreren, en Peter Senge's standaardwerk The Fifth Discipline nu wel kent of actuele ervaringen uit de Nederlandse landbouw wil vernemen, kan terecht in een interessant boekje van enkele van mijn collega's: Netwerkgereedschap voor vrije actoren.

B.W.Zaalmink, C.T. Smit, H.E. Wielinga, F.A. Geerling-Eiff, L. Hoogerwerf: Netwerkgereedschap voor vrije actoren, Wageningen UR.