meer koeien, minder schapen

Nieuw Zeeland heeft bijna 12.000 melkveestapels, in het melkjaar 2012-2013 om precies te zijn: 11.891. Ik neem aan dat een Herd ongeveer gelijk is aan een Farm. Vanoudsher lopen de meesten op het Noordereiland, dat is nog steeds 75%. Maar het Zuidereiland groeit sneller en daar zijn de kuddes ook groter: gemiddeld 614 koeien, tegenover 402 koeien per kudde in heel Nieuw Zeeland. 11% van de kuddes bestaat uit minimaal 750 koeien.

interressant getal om over na te denken als het gaat om de situatie in Nederland (of Europa), waar de quotering de kuddes veel kleiner heeft gehouden en organisaties als Wakker Dier de 300 koeien niet zien zitten. Overigens lopen ze in Nieuw Zeeland wel allemaal buiten.

De melkveehouderij in Nieuw Zeeland is traditioneel 'geared to grass': lage kosten systemen die geheel op grasland zijn gebaseerd, zonder krachtvoer. Ze spreken daar overigens niet over hun graslandareaal binnen hun bedrijf (van y ha) maar hun "platform" van x ha. En omdat gras in de winter minder voorradig is dan in de zomer, worden alle koeien tegelijk droog gezet. Hoewel dit klassieke systeem nog steeds domineert, ziet de voorzitter van de LIC (de veeverbeteringscooperatie), Murray King, sinds 2000 wel een paar trends.
De eerste is dat de koeien naar het Zuiden bewegen en mede door die uitbreiding de gemiddelde bedrijfsomvang snel groeit.  Hetgeen een ander soort management vraagt. Meer dan een miljoen koeien (op de 4,75 mln) worden op een wat intensiever emanier gehouden waarin aanvullend voer (onder andere palmpitten, ook wel mais) belangrijk en steeds belangrijker is. Omdat de productiviteit van het grasland achterblijft bij de genetische verbetering in het vee. 
Ongeveer de helft van de koeien zijn cross-bred koeien (dus uit gemengd ras) en  dat aandeel neemt toe: van de aangehouden kalveren is 60% cross-bred. Nog maar 12% zijn zuiver Jerseys. 
Het systeem van sharemilking lijkt op zijn retour: het aantal neemt af en er zijn meer grootschalige partnerships waarin ook eigen vermogen wordt gedeeld, c.q. door beide partners wordt ingebracht.
Verder is er een toenemende aandacht voor duurzaamheid. De LIC reageert daarop door een duurzamere, meer efficiente koe te kweken. Verder zet de LIC ook sterk op ICT in: 42 miljoen NZ$ (dat is grofweg 25 mln Euro) voor een nieuw ICT systeem.

Overigens geeft de ontwikkeling weer eens aan dat het aanbod van agrarische producten op langere termijn elastischer is dan we vaak denken. In de jaren negentig was de opvatting alhier dat de Nieuwzeelandse melkveehouderij geared to grass was en nauwelijks uit te breiden zonder over te stappen op krachtvoer. En wat bljkt nu: in de periode 2001 - 2011 heeft er een forse groei plaats gevonden, met 40% meer koeien, op 23% meer grond voor melkvee en 12% meer koeien per ha.