Wat zijn webdiscussies soms toch verwarrend en bovenal tijdrovend. Gisteren was er geen blog want ik heb me in een foodlog discussie laten trekken - voor je het weet wordt je ook nog een karikatuur aangemeten.Dank aan Steven voor zijn reactie bij de weblog van maandag. Die schept licht in de discussie doordat hij de vraag goed weet te definieren (denk ik): leidt segmentatie en value based pricing (waarbij verkopers proberen de prijs precies te zetten op het bedrag dat je maximaal wilt betalen, in economenjargon blijft er dan geen consumentensurplus over) tot negatieve effecten (externalities) op immateriele waarden van het product als dierwelzijn, biodiversiteit, milieuvriendelijkheid (de consumer concerns) en eventueel verschraling van het aanbod.
Ik zou het niet weten. Mooie vraag voor een studentenscriptie. Mijn onderbuik-gevoel zegt "geen effect" of "een inderdaad negatief effect maar vermoedelijk in lichte mate". Aanwijzingen daarvoor:
1. bij een dutch auction (onze veiling bij afslag) wordt er meer consumentensurplus afgeroomd dan bij een traditionele veiling bij opbod, maar ik heb nooit vernomen dat dit dergelijke bij-effecten heeft. Maar ik ken niet alle veilingtheorie-literatuur.
2. bij Value based pricing verschuift dus een stukje surplus van de koper naar de verkoper. Dat zou er dan toe moeten leiden (wil het gevreesde effect optreden) dat de koper daardoor minder geld heeft voor een ander (nog duurder) product dat onder een duurzaamheidslabel wordt aangeboden, of minder geld over heeft voor een gift aan een NGO die dat duurzaamheidseffect najaagt. Zou kunnen als de consument een echte budgetrestrictie [en liefst nog op voedsel] heeft. Zou me verbazen als het empirisch een groot effect is.
3. En de verkoper maakt dus wat extra winst, waarvan we dan aannemen dat het niet snel weggeconcureerd wordt, en we nemen dan blijkbaar aan dat dit uitgekeerd wordt aan de aandeelhouder of dat de directeur een grotere auto mag leasen, maar dat het in ieder geval niet aan duurzaamheid of productontwikkeling wordt besteed. Lijkt me wel een realistische aanname.
4. Kortom als je de consument als meer waarde-gedreven ziet als de producent, dan zou het effect er kunnen zijn.
5. En in werkelijkheid is het ingewikkelder, want het zou wel eens kunnen zijn dat value based pricing makkelijker is toe te passen met milieukeur en andere duurzaamheidslabels dan met de Brinta. Dat zou dan nog tot wat extra vraaguitval kunnen leiden juist voor duurzame producten.
6. Anderzijds kan een super het natuurlijk ook naar beneden toepassen, door juist op die producten wat minder marge te nemen, bv. om een groen imago te krijgen, of doordat de prijselasticiteit zodanig is dat dit een duidelijke omzetstijging meebrengt. Zo is bio bij mijn weten wel degelijk hier en daar gepromoot.
7. Een analogie uit andere markten zou kunnen helpen. Auto's met heel veel merken met aparte imago's die ook nog eens individueel verkocht worden lijken me wel een mooie analogie. Zouden er meer hybrides verkocht worden als je niet meer mag onderhandelen over de inruil van je oude auto en de accesoires?
Zou een faillisement van Saab (een Ford met veiligheidsattributen en een extra prijskaartje) er toe leiden dat er meer veiligheidsattributen bij alle Fords ontstaan tegen een lagere prijs omdat een deel van de valuebased pricing verdwijnt? Kan ik moeilijk geloven maar uiteindelijk zijn het meer empirische dan theoretische effecten.
Misschien kan iemand er goed onderzoek naar doen. Onbevredigende conclusie vermoed ik.
4 opmerkingen:
En nog een stoute aanvulling: wel raar dat bekende foodies dit probleem aansnijden op het moment van een recessie. Als de Japanse office ladies gaan klagen dat ze worden afgezet door Gucci op het moment dat de inkomens verslechteren, denk je al snel: zijn er geen echte problemen.
Hier zal het echt wel de zorg om de duurzame wereld zijn, maar ik zou de overheid willen adviseren zich toch maar met dringender zaken zoals die duurzaamheid zelf, bezig te houden.
Krijn, foodlog.nl pakte het probleem niet op als een Gucci-tasje. VBP is nu te zwaar overbelicht geraakt
De zaak startte, zoals je al aangaf, vanuit het onderwerp cross subsidie. AH Excellent, het equivalent van meestal niet meer dan een Chinese GUCCI, is een voorbeeld. Ernstiger is het feit dat vers als totaal het WC papier en het bier sponsort. Eea leidt tot een houdgreep, waarin zowel vers als bier en WC-papier gedwongen worden goedkoop te worden en slechts dienstbaar te zijn aan de marge van de retailer.
Ik geloof overigens net als jij buitengewoon in de werking van de markt. Als vers bij AH te duur is, is het uiterst verwonderlijk dat er geen partijen opstaan om het voor minder en tegen een betere kwaliteit te leveren.
Ik zou dus veel meer geinteresseerd zijn in een scriptie naar de zgn. barriers of entry: wat weerhoudt die ondermemers om de markt op te komen, cq. wat weerhoudt ze (ik weet dat er een paar zijn) om door te stoten?
Kun je raden wat de belangrijkste barriere is?
biologisch is vaak ge VBP-ed, waardoor het langzaam groeide.
Nu kan het ook inderdaad afgeprijsd worden richting kosten-plus, ook vanwege schaalvoordelen, allemaal onderzocht, maar de empirie heeft altijd zoo weinig kracht, helaas.
En Dick, je vertrouwen in de markt is juist niet realistisch als je in dat vermaledijde evenwicht gelooft, zie mijn vermaledijde comment...
Steven, ik stelde een vraag: wat weerhoudt ondernemers die m.n. in vers een kans van jewelste hebben van het herstel van evenwicht?
Nee, ik ben niet zonder meer een volger van de onzichtbare hand, al houd je me daar kennelijk voor.
De ruwe werkelijkheid is veel complexer (ik meen dat jij dat vanavond op foodlog zei). Ik mag het van mijn vrouw niet zeggen en zal het dus netjes doen. De 'rational agents' zijn dat vaak veel minder dan je zou willen ;-)
Over bio: jazeker, dat is enorm ge-VPB-ed. Vandaar mijn kritiek, want ze zeiden een andere landbouw te willen, maar wilden slechts een niche waarin goed geld valt te verdienen. Daar is niks mis mee, maar hou dan op met geklets over idealen en andere geitenwollensokken. Met het VPB-en van vers is - ik gaf het net al aan - is m.i. wel iets ernstig mis. Het is een business model dat vers duur betaald laat worden, terwijl de oorspronkelijke producent vrijwel op zwart zaad zit en te weinig kan ontwikkelen.
Een kapitaalintensieve, maar winstarme sector wordt gebruikt als Gucci-tas. Dat kan niet omdat we er slechter door gaan eten. Het is een eindig model.
Een reactie posten