dinsdag 7 april 2020

Knardijk

In het Dijkenboek dat ik hier gisteren besprak viel mijn oog op een fout en daarmee wordt de lezer natuurlijk achterdochtig. In dit geval over de maker van de Knardijk. Dat is de compartimenteringsdijk tussen Oostelijk en Zuidelijk Flevoland.
Oorzaak was dat bij de beschrijving van de Zuiderzeewerken het boek meldt dat Oostelijk Flevoland in 1975 droog viel. Dat is een duidelijke verschrijving die de corrector wel op had moeten vallen: de polder is van 1957, en ik kan het weten want ik woonde er al in 1964 - zonder natte voeten. Elders in het boek staat het wel goed (maar de St. Elizabeth vloed wordt ook zowel in 1421 als 1422 geplaatst).
Dat maakt de lezer achterdochtig en zo kwam ik bij de beschrijving van de Knardijk, een van de Nederlandse dijken die terecht in de beschreven top 100 staat. Na de oorlog werd met Marshall hulp begonnen aan de bouw: 26 km lang van Harderwijk over de zandplaat de Knar naar Lelystad, later omgedoopt tot Lelystad-Haven waar een werkeiland met werkkamp was aangelegd en een gemaal werd gebouwd. De ramp va 1953 bracht enige vertraging maar in 1954 ging de dijk dicht, een paar jaar later ook de rest van de polderdijk. In het familiefoto-album zit nog een fotootje van mijn ouders die op verlate huwelijksreis met de motor de 26 km heen en weer aflegden - met aan twee kanten water en in ieder geval niet minder geïnteresseerd raakten om in die polder te gaan boeren.
Het punt is dat het boek meldt dat de dijk is aangelegd door de Rijksdienst IJsselmeer Polders (RIJP). Ik zou zweren dat dit fout is. En dat het de Dienst der Zuiderzeewerken is geweest. Die was belast met de aanleg en ook het structuurontwerp van de polder (waar komen de dorpen, de hoofdwegen, de kanalen). De RIJP zorgde voor de inrichting, ontwierp de dorpen en steden (zelf mocht ik nog eens stage lopen bij het bureau dat Almere ontwierp), bouwde boerderijen en selecteerde de boeren en middenstanders die zich mochten vestigen. En dan had je nog het Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders dat de gemeentelijke taken (burgerlijke stand, rijbewijzen, brandweer etc) regelde.
In mijn zoektocht naar de waarheid kwam ik op internet een mooie site van Flevoland Erfgoed over de dijk tegen, dat conform mijn verwachting keurig meldt n het voorjaar van 1951 startte de Dienst der Zuiderzeewerken vanuit Harderwijk met de aanleg van de Knardijk. 
Maar verwarrend genoeg zetten ze bovenaan de pagina Maker: R.IJ.P.  Die pagina lijkt dus niet consistent. Ik kwam ook nog een heel mooi boekje tegen van de erfgoedvereniging Heemschut over de Knardijk, maar dat geeft geen uitkomst in deze discussie. Ik zal de boekenkast in moeten duiken, maar voorlopig hou ik het op de Dienst ZZW. Die overigens eind jaren tachtig met de RIJP fuseerde en wat nu de directie Flevoland van Rijkswaterstaat is.

Geen opmerkingen: