schaalvergroting leidt tot zelforganisatie

Een gezellig feestje in Flevoland levert altijd weer wat nuttige praktijkkennis op. Dat schaalvergroting in de landbouw behoorlijk doorzet wisten we al. Wat ik ook wel wist is dat het effect heeft op de grondprijzen: een blok van 100 ha levert meer geld per ha op dan een kavel van 30 of 40 ha omdat er meer vraag is (van elders uitgekochte boeren) naar die 100 ha dan van de buren naar die 30 of 40. Daarmee trekt die blok van 100 ha iets van de 'rent' van de schaalvergroting naar zich toe.
Dat is op zich al een tikje bijzonder, hoewel niet nieuw, verschijnsel. Veelal was het juist de buurman die een hoge marginale biedprijs had en was een heel bedrijf een hele dure affaire, zodat de 40 ha eerder werd opgesplitst over twee buren in 2 keer 20 ha. Maar blijkbaar zit er door het uitkopen van bedrijven door projectontwikkelaars of de overheid, samen met de schaalvoordelen, zoveel geld in de markt dat grote blokken een premium doen.
En het echt nieuwe dat ik leerde is dat dit tot zelforganisatie leidt: boeren die naast elkaar wonen en alle twee of drie wel een keer willen stoppen bij gebrek aan een opvolger (of om andere reden) bieden hun bedrijven in een keer te koop aan om die grote-oppervlakte-premie te incasseren. Zij kennen elkaar situatie, besparen ook nog op de transactiekosten van de makelaar en verkopen gezamenlijk. Marktwerking in optima forma.