zondag 23 augustus 2020

Van Riemsdijk revisited

In 2011 schreef ik hier een stukje over Jan van Riemsdijk, Wagenings afgestudeerde, zuivelfabrikant te Heerde, kleinkunstenaar en auteur van het Gelderse volkslied. Dat naar aanleiding van een pagina bladmuziek die ik in een cafe bij het Land van Saeftinge zag en een anonieme reactie die leidde naar de website van de Historische vereniging van Heerde.

Via het onvolprezen ResearchGate, een social media platform voor onderzoekers, stuurde Koos Jaap van Zwieten mij een knipsel uit de Leidse Courant van 19 oktober 1954 met een Im Memoriam stuk onder de titel Overvleugelde fabrikant zag de zonzijde en werd kleinkunstenaar. Dat eerste sloeg op het feit dat de zuivelfabrikant het af moest leggen tegen de zuivelcoöperatie. 

Mijn informant voegt er nog wat informatie aan toe uit  "Heerde Bovenal", omstreeks 2007 uitgegeven door de Heerder Historische Vereniging (de blogpost uit 2011 geeft al een link naar de site van de Vereniging). "Jan 's grootmoeder van vaderskant kwam uit Heerde. Toen Jan 9 jaar was, verhuisde zijn vader met het gezin vanuit Rotterdam naar Heerde. Jan ging in Heerde op een 'boerenschool'. "Hij ging op 15-jarige leeftijd naar de Landbouwhogeschool in Wageningen, gevolgd door stages (als volontair) op een boerenbedrijf in Sleeswijk-Holstein, en daarna in een Deense zuivelfabriek. Doch al jong (hij was net twintig) moest Jan naar Heerde terugkeren, omdat zijn vader overleden was." Hij begon toen met een boerderij op het familielandgoed, die vervolgens werd uitgebreid met een boterfabriek. In 1903 stapte hij over, van de zuivel, op een Stoom Was- en Machinale Strijkinrichting en Natuurblekerij, om in 1910 opnieuw te beginnen, nl. met een stoom-zeeppoederfabriek, waarmee het overigens goed ging. Deze verkocht hij tenslotte in 1917.

"Vóór 1914 (nog vóór de 1e Wereldoorlog) had Jan zijn eerste stappen al gezet op het artiesten-pad, na een kort optreden in Heerde op een avond georganiseerd door de Maatschappij tot Nut van het Algemeen.
Zijn verdere doorbraak 'in Holland' verliep óók via "het Nut", en verder korte tijd in het gezelschap van de vermaarde Jean Louis Pisuisse. Maar al spoedig stichtte hij zijn eigen gezelschap."

Hiermee mogen we Jan dus rekenen tot de pioniers van Nederlandse kleinkunst. De composities waren vaak van de hand van zijn zoon Mr. Rombout van Riemsdijk, die verder deel uitmaakte van zijn gezelschap

Waarvan acte - toch leuk dat 9 jaar na de eerste signalering in een blogpost dit nog boven water komt. .


Geen opmerkingen: