Sturen in verweven dynamiek

Is de titel van een bundel essays die het ministerie van EZ in april gaf, en waar ik al eerder op wees. Leesvoer voor de vakantie, en wie dat ook nog zoekt, kan rustig in deze bundel bladeren. Vanuit agro gezien zijn de bijdragen over het werk inzake kritische kantelpunten van Marten Scheffer wel bekend, net als het werk aan de systeeminnovatieprogramma’s, dat door José Vogelezang wordt gepresenteerd. Maar lees het dan voor de bijdragen uit andere hoek. Mark van Twist et al. geven een handig overzichtje van het denken in complex adaptive systems in 4 historische stappen. Complex is niet complicated is de boodschap. Vanuit de WRR wordt gepleit voor strategisch incrementalisme, want we onderschatten de lock in, zien de bestuurder teveel als exogeen en er is teveel nadruk op een te vaag einddoel.

Geert Teissman licht het denken toe met het doel ‘we willen tot de top-3 van innovatieve landen horen’, en ziet vooral een rol voor de overheid daar waar die meerwaarde kan leveren. En merkt op dat lokale projecten te weinig worden verbonden met nationale lijnen in reflecties. Frenken en Hekkert pleiten voor innovatiebeleid dat zich richt op maatschappelijke uitdagingen, in plaats van sectoren. Want er is niet alleen markt- en systeemfalen maar vooral ook transformatiefalen. Zij komen (verwijzend naar Nelson) met het mooie onderscheid tussen Maan en Ghetto problemen. Complicated versus Complex, top-down o te lossen ten opzichte van super-wicked en misschien wel niet op te lossen. Lex Hoogduin vervangt de homo-economicus door TIAH-FAUC vanwege het feit dat we niet in een omgeving met risico maar met onzekerheid functioneren.