maandag 4 december 2006

Lijstje: Maakbaarheid van Nederland in de 19e eeuw


In de tweede helft van de 19e eeuw ontstond het moderne Nederland qua infrastructuur, zo blijkt uit een nieuwe studie van Auke van der Woud. De Boekenbijlage van de NRC van 24 november 2006 had een mooi lijstje van infrastructurele vernieuwingen:


  • 1845 Telegraaf: 'Alom verlangt dit middel van gemeenschap eene ongelooflijke uitbreiding'

  • 1849 e.v. Normalisatie van de grote rivieren: 'het is raadzaam het regelmatig maken der rivieren te bevorderen'

  • 1850 Postwet: 'met de vliegende haast van den trein houdt de koortsachtige bezigheid in den postwagen gelijken tred'

  • 1850 e.v.: verhard wegennet: 'onze landwegen zijn van lieverlede voor het meerendeel hard gemaakt en daardoor geschikt gemaakt om voortdurend, voor grooter vrachten en voor veel sneller verkeer te worden gebruikt'

  • 1860 e.v.: spoorwegennet: 'we meenen ons niet aan overdrijving schuldig te maken door de opbrengst der spoorwegen een gevolige waardemeter van het algemeen welzijn te noemen'

  • 1860 e.v.: fiets: 'het aantal velocipedes dat op een dag een centrum als de provincie Utrecht doorkruist is ontelbaar'

  • 1861 e.v. Nederland stelselmatig in kaart gebracht: 'zulk een welgelijkend portret des oppervlaktes des lands, dat tevens door zijn officieel karakter eene volkomen zekerheid verschaft'

  • 1877 e.v. Telefoon: 'het is tegenwoordig als bevond zich de mensch in een koortsachtige toestand. Dit betreft ook de gejaagdheid in het ontvangen van tijdingen van bloedverwanten, vrienden en andere betrekkingen'

  • 1880 e.v.: Tram: 'tussen Heerenveen en Gorredijk verkreeg de tram 78.000 reizigers, war de vroegere wagendienst het niet hoger dan 5500 kon brengen'

  • 1898 e.v.: Auto: 'er kan met elke snelheid tot een maximum van 16 km per uur worden gereden, terwijl de machinist den wagen onmiddelijk kan doen stilstaan'

Auke van der Woud: Een nieuwe wereld. Het ontstaan van het moderne Nederland . Bert Bakker, 464 blz.
Het affiche komt van www.reclamearsenaal.nl en is van later datum

Geen opmerkingen: