vrijdag 20 oktober 2006

Bomen over innovatie

Gisteravond dineerden we in een futuristisch gebouw midden op een boomkwekerij over open innovatie. Een initiatief van Transforum. Goed eten, leuke mensen, interessant onderwerp.
Open innovatie gaat over het samen met anderen innoveren, en dus niet alleen afgeschermd in eigen huis. Need for speed is een van de redenen om dit te doen, zo benadrukte AWT, het adviescollege voor wetenschap en technologie dat er gisteren ook een rapport aan de regering over uitbracht. Hot topic dus.
Achteraf gezien vond ik dat er aan ons diner-pensant wat weinig onderscheid werd gemaakt tussen de primaire sector en de food (en flower) industrie en dat er veel onuitgesproken meningen waren over de impliciet gewenste richting van de innovatie.
De primaire sector is ook innovatief, maar niet alle 60.000 boeren en tuinders kunnen met nieuwe soorten melk of andere melkrobots komen. Grootste, traditionele knelpunt is nu eenmaal schaalgrootte: bedrijven zijn te klein om te overleven. Ook een differentiatiestrategie kan bij boeren werken, maar het lijkt me onwaarschijnlijk dat we op korte termijn 10.000 melkveehouders aan een toekomst helpen via de verslaafden-, gehandicapten- en toeristenzorg. Zo ziek is dit land hopelijk ook weer niet. Maar lokaal kan ook hier open innovatie natuurlijk helpen.
Veel belangrijker voor de economie (en de toekomst van de primaire sector) is echter de innovatie bij de voedingsmiddelenindustrie. Daar zou open innovatie kunnen helpen als de zuivelondernemingen en slachterijen (vleesverwerkers schijn je nu te moeten zeggen) samen op weg gaan met zorgverzekeraars of de verpakkingsindustrie, of de transportsector, of de retail om te zien wat er mogelijk is. In plaats van in de achterkamertjes proberen wat te ontwikkelen dat als het succesvol is binnen de kortste keren gekopieerd wordt door een huismerk. En als dat goed werkt, profiteert indirect ook de boer en tuinder. Doordat er vraag blijft naar grondstoffen. En soms wellicht naar hele specifieke.
In de nationale discussie over innovatie in de agrosector worden m.i. de twee niveaus in de keten teveel door elkaar gegooid. Er zijn beelden dat de sector niet innovatief is omdat veel boeren 'alleen maar' naar schaalgrootte streven, resp. omdat de innovaties in de voedingsmiddelenindustrie te weinig consequenties hebben voor de primaire landbouw. Ik zou er voor willen de pleiten hier de markt gewoon zijn gang te laten gaan. Geen blauwdruk maar vertrouw op ondernemerschap en een lerende sector. In de termen van de veranderkunde van de Caluwe: groen veranderen in plaats van blauw of rood veranderen.
Er bestaat zoiets als padafhankelijkheid en als het voor de industrie het meest profijtelijk is om te kiezen voor innovaties in de verwerking die weinig consequenties hebben voor boeren en tuinders (anders dan een vraag naar grondstoffen), terwijl er tegelijkertijd een aantal boeren zijn die zich op de zorg of natuur storten, waarom zouden we daar dan tegen zijn. Wees blij dat er innovatie is, en laat de richting aan de markt over. Dat is al lastig genoeg, zeker nu je niet meer alleen moet leren je op De Consument te richten maar op de waardecreatie voor allerlei groepen van consumenten. Daar helpt wellicht open innovatie bij. En een open mind over innovatie.
Goed initatief dus, zo'n diner pensant tussen de bomen - het zet aan tot bomen en nadenken.

de foto komt van www.boomkwekerij-harderwold.nl

Geen opmerkingen: