Klei, zand en de klassenstrijd

Mensen ontlenen hun identiteit deels aan het behoren tot bepaalde referentiegroepen. Misschien wel eens wat teveel. Althans als het gaat om regio. De NRC van dit weekend had wat klassieke voorbeelden uit de gemeentelijke herindelingen. In de Hoekse Waard gaat het vooral om angst voor schaalvergroting tot 1 gemente en de dominantie van de grootste plaats, Oud Beijerland.
Vanuit plattelandsoptiek is de herindeling van Noordoost Frielsnad interessant maar ook problematischer. Daar speelt een aloude tegenstelling tussen klei en zand/veen. Klaaikluten versus Waldpyken aldus de NRC. Dantumadiel wil niet en Kollumerland is nu als enige Wadplyken aan de Klaaikluten geklonterd.
Onderscheid in grondsoort wordt nogal eens gezien als onderscheid in riscio-houding of zelfs karakter. Klei maakt stug. Maar soms gaat het ook om gewijzigde klassenstructuur die niet verinnerlijkt is. Zo was de klei de rijke streek, Tot de kunstmest en de industrialisatie die maakte dat het zand, waar het goedkoper bouwen was en de arbeid goedkoper was, de boventoon ging voeren. Het leidde ook tot meer import. En men ziet zich als frivoler.