arbeidsmigranten

De landbouw drijft op seizoenwerkers. Dat zijn veelal immigranten. Ik sprak deze week nog iemand die zich met het dossier van huisvesting van arbeidsmigranten in Nederland bezig houdt. Een complex wereldje dat nodig is omdat onze tuinbouw en slachterijen (en in toenemende mate: veehouderijen) niet meer zouden kunnen opereren zonder die werkers.
Waar bij ons Polen en -nu die schaarser worden- ook Roemenen het werk doen, zijn het in Polen de Wit-Russen en Oekrainers. In Jordanie zijn het Egyptenaren. Ik interviewde er onlangs een aardbeienteler en die legde me feilloos uit waarom Egyptenaren het werk doen en niet de Syrische vluchtelingen. Die laatste groep (en mensen uit eigen land) hebben een gezinsleven. Die willen  op donderdagmiddag vrij en vrijdag naar de moskee of een dagje vrij. De Egyptenaren daarentegen vervelen zich dood op zo'n vrije dag en vragen zich af waarom ze de aardbeien die ook op vrijdag rood worden, niet mogen plukken. Dan kunnen ze meer geld (stukloon) naar huis sturen. De manager mag ze van zijn klanten in het UK en hun BRC schema's niet 7 dagen laten werken, dus ze komen er niet in, maar toch.  En er blijkt in dat geval dankzij die certificering nog iets: de Syrische gezinnen nemen hun kinderen mee naar het werk, want er is geen oppas. Die willen ook wel eens plukken, maar het bedrijf en vooral de Britse retail is als de dood dat dit leidt tot filmpjes over kinderarbeid. Kinderen verboden dus.
Enfin, ik kom hierop omdat The Economist op 20 oktober een lang verhaal had over seizoensarbeid in de landbouw. Vrijwel overal zijn het buitenlanders. Niet onlogisch: dit is veelal ongeschoolde arbeid in vervelende arbeidsomstandigheden. Dat in de kostprijsstrategieen van sectoren dus slecht betaalt. Bij welvaartsstijging zijn er vier strategieen denkbaar: je betaalt meer (lukt niet door prijsdruk), je mechaniseert/robotiseert (vaak lastig), je verplaatst de productie naar het buitenland (maar vaak wil de ondernemer niet verhuizen en zijn er tal van nadelen door ontbrekende infrastructuur elders) of je haalt buitenlanders naar je productie toe. Dat laastste lijkt dus vrijwel altijd het makkelijkst. The Economist citeert een teler in de UK die nog een 5e strategie heeft: hij selecteert rassen met zo groot mogelijke vruchten. Hoef je er per kg minder te plukken. Waarom uw aardbeien steeds groter maar niet noodzakelijkerwijs smakelijker worden.

The Economist 20.10.2018 : Here today, gone tomorrow.