Mooie column van Marike Stellinga in de NRC van afgelopen zaterdag. Te laat om woensdag mee te nemen in mijn afscheidsrede van WUR maar mijn analyse van de laatste 40 jaar heeft dezelfde boodschap. Ze bespreekt in essentie de oratie van Vino Timmerman, hoogleraar ondernemingsrecht aan de EUR. Hij schetst de geschiedenis van het land aan de hand van het vennootschapsrecht dat door de geschiedenis getekend werd. Het levert een lijstje van periodes op:
1. 1880.1940 De opkomst van de ondernemingen. Veel van onze grootbedrijven ontstonden toen, van Shell tot AH.
2. 1945 - 1980 De sociale onderneming: de verzorgingsstaat wordt opgebouwd en in de ondernemingen krijgt de factor arbeid medezeggenschap.
3. 1980 - 2015 De periode van de bijna-exclusief economische onderneming. Kapitaalmakrten worden vrijer, buitenlanders nemen de factor kapitaal in de onderneming over. Ondernemingen komen losser te staan van de gemeenschappen waar ze uit voort komen. Vakbonden worden zwakker, hoge dividend uitkeringen en prestatiebonussen. Inkoop van eigen aandelen om de koers op te jagen. Het stakeholder model wordt met de mond beleden als dat uitkomt, het doegedrag is anders dan dit zeggedrag.
4. Nu; het tijdperk van de politieke onderneming. De staat als aandeelhouder of instandhouder van zombie-ondernemingen. Tech ondernemingen die politieke eisen mee krijgen om het debat te modereren.
Stellinga besluit met een mooie conclusie "Liever breek je die macht door consumenten eigenaar te maken van de data die ze voor big tech genereren". Precies de conclusie die ik ook trek.
NAV: M. Stellinga: Nieuw: de politieke onderneming. NRC 31.10.2020
Geen opmerkingen:
Een reactie posten