zaterdag 30 september 2006

mansholt: de biografie


Gaarne maak ik je deelgenoot van een aantal goede boeken die ik afgelopen maand tijdens mijn vakantie las. Allereerst

de door Johan van Merrienboer gepubliceerde biografie van Sicco Mansholt, waarover ik begin augustus al even blogde. Een must voor iedereen die in landbouwpolitiek is geinteresseerd.

Het roept de vraag op inhoeverre de Europese integratie (inclusief die van de Balkan) anno 2010 nog staat of valt met een landbouwbeleid. Ik vermoed dat Kroatie niet bij de EU wil voor het landbouwbeleid maar voor de algemene economische en politieke stabiliteit of de euro, maar dat terzijde.

Van Merrienboer maakt duidelijk dat het Mansholt niet om de landbouwpolitiek sec te doen was, maar dat Europese integratie (om de lieve vrede te bewaren) het doel was. Vandaar dat hij het advies naast zich neerlegde om eerst de landbouwstructuur aan te pakken. Dat was nationaal beleid, en door een prijsbeleid op te zetten schoof de macht naar Brussel. Mansholt wist dat hij zeer voorzichtig met prijsverhogingen moest zijn, maar bij de onvoorziene lege-stoelen politiek van De Gaulle ging dat mis. Vervolgens moest eind jaren zestig na het voltooien van de marktintegratie in de landbouw, toch de structuur worden aangepakt. Mansholt's provocerende stijl waarmee hij de afvloeiing van boeren bepleitte, riep teveel weerstand op, zodat de structuurpolitiek verwaterde. Dat de afvloeiing toch via de markt gebeurde is een ander verhaal: als je zijn doelen als voorspellingen interpreteert zat de werkelijkheid er niet zo erg naast (ook zonder harde structuurpolitiek).

Vorige week was ik in Praag voor o.a. een EAAE Seminar over de ontkoppeling van landbouwsubsidies aan de productie (zeg maar het huidige EU beleid). Ik raakte er in gesprek met mijn Italiaanse collega F.S. en de biografie kwam ter sprake. Hij vertelde me dat ook Mansholt het meest trots was op zijn bijdrage aan de integratie, niet op het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid an sich. Toen men na een college in de jaren tachtig in Ancona met hem de kroeg indook en durfde te vragen hoe de architect van het GLB terugkeek op de (negatieve) effecten ervan, had hij de studenten nog eens heel duidelijk gemaakt dat de landbouwpolitiek er ook is voor hogere doelen en niet alleen voor de boeren. Op het totstandbrengen van die integratie was hij trots.

De foto is van www.anpfotoarchief.nl, die het copyright heeft (hoewel hij op de cover van het boek staat als copyricht van Spaarnestad Fotoarchief). De biografie is verschenen bij Boom Pers.

Geen opmerkingen: