oude proefschriften uit het LEI

In de stapel op te ruimen boeken kwam ik 2 proefschriften uit het LEI tegen die uit de jaren 50 dateren. Jan de Regt promoveerde op 6 mei 1957 (deze dag 63 jaar geleden dus) op "Het financierngsvraagstuk in de Nederlandse landbouw"aan de NEH in Rotterdam, de voorloper van de Erasmus Universiteit. Leuk om nog eens door heen te bladeren. De eerste 100 pagina's worden besteed aan beschouwingen over de vermogensbehoefte van bedrijven. Met een interessante bijlage over het afzetpatroon van diverse producten in de maanden na de oogst. en over de gebruikelijke wijzes van afzet. Daarna komt de creditzijde van de balans aan de orde met een beschrijving van het kredietwezen. Dat leidt tot een confrontatie waarbij ook van meer dan 5000 bedrijven bij de landbouwboekhoudbureaus cijfers worden verzameld en wordt ingeschat of er een liquiditeitstekort dreigt. Dat lijkt vooral op grote akkerbouwbedrijven van jonge boeren het geval. Die betaalden toen 3000 gulden voor een ha grond. Na al die jaren is er in het onderzoek een hoop verandert, en toch ook weer niet als je het zo leest. Een toonaangevend werk voor het financieriingsonderzoek van het LEI, dat ik niet kende.
Proefschriften bevatten toen nog geen voorwoord, dankwoord of CV dus verder blijft het wat onduidelijk wie de auteur was. Ook de stellingen (als ze er waren) zijn verloren gegaan in mijn exemplaar.
Dat geldt niet voor het proefschrift van Jan Mol, die in 1959 in Wageningen bij prof. Thurlings promoveerde op Onderzoek naar de bruikbaarheid van de opbrengstwaardeleer voor de taxatie van landbouwgronden. Blijkbaar een issue in die tijd, mede door de prijsbeheersing door de overheid. Stelling 7 "De grote uitbreiding welke de varkens- en de kippenhouderij te onzent heeft te zien gegeven, heeft een drukkende werking uitgeoefend op het prijsniveau van de Nederlandse zandgronden".  Daar moest ik even over nadenken, want nu geldt door de mestoverschotten het omgekeerde. Maar vermoedelijk redeneert Mol dat door de intensieve veehouderij er vraaguitval is: die boeren steken hun geld in kippen of varkens en kopen geen weidegrond aan om hun melkveebedrijf uit te breiden. De tijden veranderen.