dinsdag 20 mei 2025

van hoefslag naar omslag

Nog twee posts uit het 19e  -eeuwse boekje Wandelingen door Zuid- en Noordbeveland van A. ab Utrecht Dresselhuis die ik het noteren waard vind.  De eerste betreft de vervanging in de polders van de hoefslag door de omslag in geld, de gemeenmaking. Want oorspronkelijk kreeg iedere hoeve een stuk dijk aangewezen wat hij moest onderhouden. De zogenaamde hoefslag. In sommige polders functioneerde dat tot in de 19e eeuw. Maar bij meer algemene werken als sluizen ging men over tot een heffing, de omslag in geld. Dat moest er wel een geldeconomie zijn, en (kleine) boeren het niet lever zelf willen doen omdat ze daaa wel tijd voor hadden. Een omslag ging immers gepaard met transactiekosten (zoals aanbesteding van het werk). 

Utrecht Dresselhuis (p.153) meldt dat in het geval van Noord-Beveland de graaf in april 1340 al ingreep. Gezien de kwaliteit van de zuiddijk liet hij twee inlagen (gebieden achter de dijk die konden worden buitengedijkt door een nieuwe binnendijk) aanleggen en besloot de kosten  via een omslag per gemet te verrekenen.

Geen opmerkingen: