Steendragen en hamstraf

De geschiedenis kent heel wat bizarre straffen. Maar het steendragen kende ik nog niet. Utrecht Dresslehuis (p. 196) legt het uit. Bij de deur van het parochiehuis hingen witte, platte, flesvormige stenen met een ketting aan elkaar verbonden. Als afschrikking net als de schandpaal of de galg. Deze schandstenen werden ook wel de stenen van de wet genoemd.

Ze waren vooral voor vrouwen die "zich door hare driften tot gekijf vechten enz. lieten wegslepen". De man, die voor zijn vrouw verantwoordelijk was, kon bij veroordeling een boete betalen, maar gebeurde dat om wat voor reden (geen man, geen geld) niet dan moest de veroordeelde vrouw de stenen elders naar toe dragen, bijvoorbeeld naar de volgende parochie. Dat laatste bepaalde de keur van Braban uit 1229 (toe de oudst bekende in het Nederduits): "van een wive die en ander wijf sloge was 20 schellingen verschuldigd ofte si moeste gheketende stene dragen van hare prochgien in dandere. 

Ook boeiend is de regelgeving rond huiselijk geweld en dan met name het effect op de buren die er last van hadden. Sloeg een man zijn vrouw zodat er burengerucht door onststond dan moet hij zijn buren een goede ham van 15 ponden ten beste geven. Was de vrouw degene die sloeg dan kostte dat maar twee ponden.  De emancipatie had nog een lange weg te gaan.