Windrecht

 Ik treinde vandaag op en neer naar Middelburg dus alle reden om nog een post te wijden aan het Zuid-Beelandse boekje van Utrecht Dresselhuis. Hij legt uit (p. 201) dat je in de Middeleeuwen geen bedrijf kon starten zonder de Heer van het ambacht ook een jaarlijks bedrag te betalen  Dat had niet alleen nadelen (de heffing), maar ook voordelen. Want je verwierf vaak een lokaal monopoly omdat je gevrijwaard werd van concurrentie.

Een bijzonder recht was het windrecht, zo moest de molenaar van Oudelande 24 gulden per jaar betalen voor het windrecht.  Het lijkt een vreemd recht, want de ambachtsheer levert daarvoor geen wind. Maar ook de molen had een lokaal monopolie, soms zelfs niet alleen praktisch (geen andere molens in de buurt) maar soms ook juridisch omdat er molendwang was voor de inwoners: ze moesten van de molen gebruik maken.

Het windrecht was ook een instrument van ruimtelijke ordening, althans zo interpreteer ik het op sommige plekken: de overheid / ambachtsheer garandeerde wel degelijk wind doordat er geen gebouwen of bomen mochten worden neergezet die de molenbiotoop zouden verstoren. Het is ook een recht op vrije windvang.