Lege kerken

 God kent geen woningnood. Dat constateert (ex?)dominee Jan de Vlieger in het boeiendste en leukste kerst-essay dat ik tot nu toe las. Het staat in Tijdschrift Zeeland dat het KZGW vorige week aan de leden toestuurde. Het is een special over kerken en leegstand in de provincie. Bijgaand kaartje over de afbraak van kerken, en daarmee uiteindelijk het verdwijnen van dorpen, op Walcheren na de guerrilla aan het begin van de 80jarige oorlog. (net noorden is het oosten, sorry voor de gekantelde foto).

De Vlieger gaat natuurlijk ook nog in op de huidige polarisatie en dat veel mensen boos zijn. Het vooruitgangsgeloof komt niet verder vooruit. Er is een roep om afrekening met het vooruitgangsgeloof. Dat is geen andere mening, maar een populistisch geloof. Wat je naar mijn eigen mening dan toch aan beide kanten herkent,  maar dat terzijde. 

De auteur haalt K.H. Miskotte aan, dat woede, eer, trots de held, miskenning, strijd en omarming van chaos geen ontsporingen zijn maar de deugden van een consistent waardenpatroon, dat in de oude Germaanse stammencultuur essentieel voor overleven was. De beschaving van de Verlichting is later aangeleerd vanuit de kerstening en verdwijnt met de kerk. Nu schreef ds. Miskotte in het Interbellum en lag dat Germaanse wellicht voor de hand. Maar het schijnt dat Bas Heyne recent in zin essay in de uitgave van Brieven aan een Duitse vriend van Albert Camus soortgelijke opmerkingen heeft gemaakt.

Europa is daar waar een kerk staat, zo zou Helmut Schmitt ooit hebben gezegd. Goed dat ze behouden blijven in andere functies, zo blijkt uit de andere artiekelen. 

J. de Vlieger: Geen woningnood voor God  in: Tijdschrijft Zeeland, 2024/4