Maar inmiddels heeft de overheid wel de productie fors opgejaagd. Die is met een derde gestegen en ligt nu hoger dan wat de centrale planners voor ogen hadden. Gevolg: prijsdaling. Die is afgelopen jaar 28% geweest en ligt nu op 45 cent. Dat is beneden de kostprijs die hoog is door import van veevoer.
Bij een post hieronder vorige week beloofde ik nog eens terug te komen op de discussie die we in Leuven hadden over duurzame landbouwproductie n.a.v. hun rapport.. En eerder deze week bekeken we met de maker Hidde Boersma de film Paved Paradise. Beide maken het punt dat op veel plaatsen in de wereld de afstand tussen de huidige opbrengsten en de potentiele (de yield gap) nog groot is en er met meer kennis en kunstmest meer geproduceerd kan worden. Ook door inzet van nieuwe veredelingstechnieken. In de lage landen zijn boeren overigens zo goed dat dat gat tussen werkelijkheid en model vrij klein is.
In theorie helemaal waar, maar de werkelijkheid lijkt me iets ingewikkelder. Om te beginnen gaat dit uit van gelijke consumptie, maar ook in de film komt wel zijdelings aan de orde dat op dat vlak van voedselverspilling en vleesconsumptie er nog een forse verandering ten goede plaats kan vinden, met veel minder behoefte aan veevoerareaal = en dus meer natuur. Een andere is dat natuur niet helemaal homogeen is en ook andere doelen heeft, bv. recreatie. Natuur doet het ook goed op goede gronden en er is natuur die specifiek is voor de delta-landschappen. De natuur van Zuidelijk Flevoland is niet die van de Achterhoek. En steden liggen vaak in vruchtbare gebieden, en daarvan voorkom je de groei niet zo makkelijk terwijl de mensen ook recreatie en natuur in de buurt willen. Alle natuur naar meer bergachtige gebieden of het pleistoceen zand is dus te extreem (niet dat dit wordt voorgesteld). Soms zijn er ook mooie oude cultuurlandschappen op die bergheuvels waar niet alleen betrokken boeren aan gehecht zijn maar ook anderen.
Helemaal geen verweving tussen landbouw en natuur dus? Nee dat ook weer niet. Er zijn vogels en planten die een landbouwlandschap nodig hebben, zoals akkerplanten en de grutto of andere akker- en weidevogels. Daar moet je dus wel eco-schema's voor hebben om boeren te compenseren voor hun verlaagde opbrengst. En misschien wat actiever predatoren zoals de vos of de roofvogel weren als je het efficient wil houden, natuurbeheer is ook beheer. En je kunt proberen de biodiversiteit zoals we die kenden in oude landschappen te herstellen. Type roggeveldjes in de rivierduinen van de Oude IJssel. Een ecoloog in Leuven liet zien dat je dan heel ver terug moet in inputs (meststoffen e.d.) tot bijna biologisch, dat je perceelsomvang ver terug moet (1 ha of zo) met ook nog eens verschillende gewassen (mozaiekbeheer) tussen die veldjes en dat je veel landschapselementen als houtwallen er omheen nodig hebt. Natuurbeheer met wat landbouw dus.
Er lijkt dus behoefte aan compartimenteren in drie typen: natuur, zeer extensief, kleinschalig natuurbeheer met landbouw plus landbouw met zware natuureisen (weidevogels etc) en duurzame intensieve landbouw.
Hier doorheen, en daar hoor je heel weinig over in de studie en de film is er de voor de politiek belangrijke vraag van het aantal boeren, (die soms door het landschap en toerisme ook andere inkomsten kunnen hebben zodat er meer in de sector kunnen werken). En sommigen lijken de theorie van scheiden meteen van toepassing te verklaren op de lage landen en dan hier maar op de huidige wijze door te gaan, de natuur kan dan ergens anders. Maar dat doet hier en daar wel geweld aan een basiskwaliteit natuur en het halen van doelen op bijvoorbeeld het vlak van schoner water. En het akkoord van Parijs is niet ideaal: om het doel te halen heeft elk land een opgave en daarbinnen elke sector. In Vlaanderen of Nederland minder doen omdat het in Frankrijk of Brazilië meer natuur moet worden is in theorie wellicht gewenst, maar die optimalisatie was bij het klimaatakkoord van Parijs niet haalbaar.
Alle reden om de discussie dus verder te voeden met inzichten.
De Duitse variant is met een ander soort broodje (pieta in plaats van lavash, een ander plat brood, of wordt met rijst gegeten), met wat sla of kool en vooral veel saus. En geen frietjes, hete peper of tomaten. Verwacht geen knoflooksaus in Ankara.
De Turken vinden dat de Duitse variant geen Dnner Kebab meer mag heten. En waar dit over gaat? Een markt van 3,5 miljard per jaar in de EU (waarvan 2,3 miljard in Duitsland). De EU zit voorlopig met het probleem in zijn maag.
Een mooie moment in een beweging die we begin jaren negentig startten, toen we in Nederland ontdekt hadden dat de informatie voor stoffenbalansen en gewasbeschermingsmiddelengebruik as decennia op facturen staat en in één werkgang met de btw-administratie of boekhouding verwerkt kan worden (en dan ook controleerbaar wordt). Het leidde tot een concerted action van workshops onder de naam Pacioli, waarvan dit weekend de 29ste aflevering plaats vindt in Veneto, Italië. Waar men zich kan buigen over implementatievraagstukken van het FSDN. Innovaties hebben tijd nodig, zeker ook in overheidsland.
