donderdag 25 maart 2021

Graanloodjes

 

Voor de liefhebbers van administratieve organisatie in de landbouw, besteden we enige aandacht aan graanloodjes. Vermoedelijk een uitvinding uit de Middeleeuwen voor het volgende probleem: er is een belasting verschuldigd (een impost) bij het malen van graan door een molen. De molenaar is echter een uitvoerende persoon, en niet de eigenaar van de molen of degene die de molen(recht) heeft gepacht van de ambachtsheer die het maalrecht heeft. De boer die zijn graan wil laten malen moet dus eerst langs de pachter van de molen om te betalen en moet dan door naar de molenaar voor het malen zelf. Probleem: hoe weet de molenaar nu dat je hebt betaald bij zijn baas?

Daartoe is het graanloodje uitgevonden. Kreeg je bij betaling en moest je inleveren bij de molenaar. Soms kom je dit systeem nog wel eens tegen bij een zelfbedieningsrestaurant of zo: betalen bij de kassa, bonnetje inleveren bij het uitgiftepunt. 

De loodjes zijn pas in 2014 echt gekoppeld aan dit doel en de steden waar ze bij hoorden, Want de loodjes waren er voor tal van steden in West-Friesland (Hoorn e.d.) en ook in Zeeland waren ze in gebruik. Ze melden de stad en de t voor tarwe of de r voor rogge. Grappig. 

bron: M. van der Harst: Graanloodjes uit het slik van Zeeland in Zeeland29.4, 2020

Geen opmerkingen: