De lange termijn

 Een lange treinreis naar Middelburg gaf me de kans om het laatste 2024 nummer van EuroChoices uit te lezen. Het openingsartikel van drie Amerikanen over de productiviteitsontwikkeling in afgelopen 60 jaar is een mooie bron van data voor hoe de wereld vooruitkomt.

Sinds 1960 is de wereldbevolking fors gegroeid, er zijn nu 2,6 maal zoveel mensen. Maar met steeds minder honger, want de voedselproductie verviervoudigde. Per hoofd van de wereldbevolking is er nu 53% mee voedsel. Met als gevolg dat de prijzen relatief fors zijn gedaald.  Het knappe van het mondiale voedselsysteem is bovendien dat deze stijging niet zozeer gebaseerd is op het gebruik van steeds meer hulpbronnen, zoals arbeid en grond. Het grondgebruik steeg maar met 7.6%, het werd wel intensiever gebruikt. Het areaal met irrigatie is meer dan verdubbeld. Het landgebruik is nu 4.76 miljard ha, dat is 32% van het landareaal in de wereld. Het aantal boeren en werkers in de landbouw steeg met de groei van de bevolking, maar sinds 2003 daalt het aantal ook in absolute zin. Het beroep sterft nog niet uit: er zijn altijd nog 600 miljoen landbouwbedrijfjes en bedrijven.

De belangrijkste motor is technologie: het kan steeds efficienter, met meer opbrengst per ha en minder mensen. Vanaf de jaren 80 is die motor vooral ook in het mondiale Zuiden (de ontwikkelingslanden) gaan draaien, met als gevolg dat daar nu  73% van het voedsel wordt geproduceerd, terwijl in 1960 dat nog maar 43% was. Meeste voedsel wordt dus geproduceerd daar waar de bevolking woont en fors is gegroeid. 

Met die groei is ook de samenstelling van de productie veranderd: veel meer oliehoudende gewassen, veel meer kippen en varkens en veel meer visteelt. In de zestiger en zeventiger jaren leverde de visteelt nog maar 3% van de productiewaarde, dat is nu 7%.

Er is een enorne groei geweest in het gebruik van technologie. Het kunstmestverbruik is bijna 10 keer zo groot, het steeg van 12 miljoen ton naar 112. Maar het gebruik per eenheid productie neemt duidelijk af, dat is in deze periode gehalveerd. Overigens is een effect per ha vermoedelijk minstens zo belangrijk, maar dat speelt meer regionaal.  Ook de CO2 uitstoot per eenheid product daalt, maar minder snel en naar ik vermoed niet snel genoeg. 

Morgen wat inzichten uit de desegregatie naar tijdvak en waarom de VS en EU andere ontwikkelingspaden volgen.

Bron": Jeremy Jeliffe, Keith Fuglie and Stephen Morgan: Productivity-led pathway to sustainable agricultural growth: six decades of progress. in: EuroChoices 2024 (3)