Een tweede hypothetische verklaring zou ik niet zo snel bedacht hebben maar is ook interessant: de verbeterde Europese arbeidsmarkt door vrij verkeer van personen en nog makkelijker vrij verkeer van goederen. Daar is na 1990 (witboek Delors, toetreding Oost Europa) sterk op gestuurd, met een vergelijkbaar effect dat productie daar gebeurd waar dat het handigst is. Amerika had al heel lang een vrij verkeer van goederen en personen, en ook nu altijd nog makkelijker (1 taal) dan Europa.
Een lange treinreis naar Middelburg gaf me de kans om het laatste 2024 nummer van EuroChoices uit te lezen. Het openingsartikel van drie Amerikanen over de productiviteitsontwikkeling in afgelopen 60 jaar is een mooie bron van data voor hoe de wereld vooruitkomt.
De belangrijkste motor is technologie: het kan steeds efficienter, met meer opbrengst per ha en minder mensen. Vanaf de jaren 80 is die motor vooral ook in het mondiale Zuiden (de ontwikkelingslanden) gaan draaien, met als gevolg dat daar nu 73% van het voedsel wordt geproduceerd, terwijl in 1960 dat nog maar 43% was. Meeste voedsel wordt dus geproduceerd daar waar de bevolking woont en fors is gegroeid.
Met die groei is ook de samenstelling van de productie veranderd: veel meer oliehoudende gewassen, veel meer kippen en varkens en veel meer visteelt. In de zestiger en zeventiger jaren leverde de visteelt nog maar 3% van de productiewaarde, dat is nu 7%.
Er is een enorne groei geweest in het gebruik van technologie. Het kunstmestverbruik is bijna 10 keer zo groot, het steeg van 12 miljoen ton naar 112. Maar het gebruik per eenheid productie neemt duidelijk af, dat is in deze periode gehalveerd. Overigens is een effect per ha vermoedelijk minstens zo belangrijk, maar dat speelt meer regionaal. Ook de CO2 uitstoot per eenheid product daalt, maar minder snel en naar ik vermoed niet snel genoeg.
Morgen wat inzichten uit de desegregatie naar tijdvak en waarom de VS en EU andere ontwikkelingspaden volgen.
Bron": Jeremy Jeliffe, Keith Fuglie and Stephen Morgan: Productivity-led pathway to sustainable agricultural growth: six decades of progress. in: EuroChoices 2024 (3)
Maar ihet Vlaams is me hier veel te tendentieus. Het gaat namelijk niet over lasten.
Neem de situatie van de Limburgse(N/B) bakkers die zich aangevallen voelen door de supermarkten. Die hebben de hulp ingeroepen van de overheid en hun ambachtelijke product nu beschermd alsof het champagne is. Daarvoor hebben ze zelf productieeisen opgesteld en dit keer hebeen nationale overheden en de EU in snel tempo het certificaat verleend, en zetten de officiele organen in om te controleren. De supermarkten verkopen nu nog gewoon Vlaai, voor de Limburgse moet je naar de bakkers die zich aan de voorschriften het zgn. lastenboek houden.
Hoezo lasten? je krijgt overheidshulp om je marketing op orde te brengen en een eigen marktsegment te creeren en daarvoor moet je je onderscheiden. Mag je nog zelf bepalen hoe. En de overheid, die ook heel veel op andere terreinen te doen heeft, gaat met belastinggeld de verkopers van vlaaien controleren. Dan kun je toch lastig over lasten en lastenboek spreken als je productievoorschriften op eigen verzoek moet volgen.
Op 4 februari is de lancering in Vlaanderen met een interessant symposium op de KU Leuven. Zie hier voor meer informatie:
De constructie is nu om een B.V. op te richten die ook toetreedt dot de maatschap. Je gaat dus (eventueel samen met vrouw of kind(eren)) een maatschap met de B.V. aan. Dat kan fors belasting schelen zo rekenen de heren ons voor. Later wil je wellicht het geld weer uit de B.V. halen en consumeren, maar ook dan blijft er een voordeel, en dan hebben we het nog niet over stakingswinsten of feit dat je inkomen op oude dage wellicht lager is. De constructie bestaat al lang buiten de landbouw en begint nu ook in de agrarische sector opgang te maken, zo begrijp ik uit het stuk. Naast de schaalvergroting zullen de inkomens van afgelopen jaar de opgang wel bespoedigen, zo vermoed ik. Dit gezien de resultaten die WEcR in de raming van inkomens voorziet.
Ook opvallend: hetzelfde accountantskantoor raadt ook aan de grond te herwaarderen naar de huidige waarde op het moment dat er een maatschap wordt aangegaan of zo'n B.V. wordt opgezet. Men denkt dat de overheid de vrijstelling afschaft. Zou best eens kunnen, maar of dat dan met terugwerkende kracht kan? Er is wellicht wat voor te zeggen. Niet alleen is er geen grond voor de regeling, maar als ze door emissie-eisen minder waard zou worden, is het verlies ook aftrekbaar.
Het stuk laat bij mij in ieder geval de indruk na dat het met het fiscale klimaat in Nederland voor ondernemers best wel snor zit. Dat er wat bureaucratie en administratieve lasten voor nodig zijn zou ik maar op de koop toenemen.
.png)
Ik leerde dit jaar nog bij over Het Dorp. In januari komt het boek Daarom zijn boeren boos uit, waarvoor ik een verhaal leverde over de economische ontwikkeling van het Nederlandse voedselsysteem. Ik kon niet nalaten ook Het Dorp nog te citeren. De reviewer, een echte historicus, wees me op het feit dat het lied weliswaar in 1974 een hit werd, maar toen al een paar keer eerder was uitgebracht, o.a. op de flispdie, als B-kantje dus. Hugo Verhage alias Friso Wiegersma maakte zijn bewerking van het Franse bergboerenlied al in 1965, een jaar na de Franse hit. Zie de wiki Maar toen was de behoefte aan nostalgie nog niet zo groot.
De zigzag-figuur suggereert dat we volgende jaren weer eens een forse piek krijgen. Misschien dat al die opkoopregelingen en de sterke schaalvergroting die de markt en beleid veroorzaken voor een boost kunnen zorgen?
Volgens hen moet verbeeldingskracht voldoen aan de eisen van de retorica: de visie moet waarschijnlijk zijn in termen van interne consistentie, (logos), scenario's moeten geloofwaardig zijn in relatie tot verwachtingen van het publiek (ethos en leiden ze tot emotionele betrokkenheid van het publiek (pathos), die moeten er mee aan de slag. En ze voegen er een vierde aan toe (kairos) aan toe: wordt het momentum benut.
De Vlieger gaat natuurlijk ook nog in op de huidige polarisatie en dat veel mensen boos zijn. Het vooruitgangsgeloof komt niet verder vooruit. Er is een roep om afrekening met het vooruitgangsgeloof. Dat is geen andere mening, maar een populistisch geloof. Wat je naar mijn eigen mening dan toch aan beide kanten herkent, maar dat terzijde.
De auteur haalt K.H. Miskotte aan, dat woede, eer, trots de held, miskenning, strijd en omarming van chaos geen ontsporingen zijn maar de deugden van een consistent waardenpatroon, dat in de oude Germaanse stammencultuur essentieel voor overleven was. De beschaving van de Verlichting is later aangeleerd vanuit de kerstening en verdwijnt met de kerk. Nu schreef ds. Miskotte in het Interbellum en lag dat Germaanse wellicht voor de hand. Maar het schijnt dat Bas Heyne recent in zin essay in de uitgave van Brieven aan een Duitse vriend van Albert Camus soortgelijke opmerkingen heeft gemaakt.
Europa is daar waar een kerk staat, zo zou Helmut Schmitt ooit hebben gezegd. Goed dat ze behouden blijven in andere functies, zo blijkt uit de andere artiekelen.
J. de Vlieger: Geen woningnood voor God in: Tijdschrijft Zeeland, 2024/4
Janssen definieerde de gebiedsprocessen in de Gs: Grond, Gemeenschap en Geschiedenis. En liet het aan het publiek over om in te schatten of de BBB ook GGG kan zeggen.
Momaas (tot voor kort ook directeur PBL) reflecteerde op de verhouding beleid en kennis. Een boeiende interface gezien bv. het OMT bij de Coronacirisis of de stikstofmodellen. De politiek zou het weer wat meer over afwegingen op basis van waarden moeten hebben, en minder geitenpaadjes zoeken in de modellen. Dat geldt overigens ook voor andere belanghebbenden, inclusief de expliciet benoemde gepensioeneerde ex-wetenschappers en experts.
De oplossing zoek Mommaas niet in weer een adviesorgaan of zo. Wel vindt hij dat iedere verstandig opererende organisatie een chief scientis / chief science officer moet hebben die in een wat vrije rol de biasses in de interface ter disscussie stelt. Helemaal eens.
