Kefir - waar blijven de producenten?

Waarom wordt er in Nederland zo weinig kefir geproduceerd? Die vraag bereikte me twee weken geleden van een auteur die aan de NRC en een universiteit in het Noorden des lands is verbonden. Tot nu toe hebben we het antwoord niet kunnen vinden. Wie helpt?
Kefir is een gezonde zuiveldrank uit de joghurt-familie die als een natuurlijk antibioticum werkt en iets licht-alcoholisch heeft. Zie ook de wiki.
Mijn vragensteller meldde dat ze in Rusland miljoenen liters per jaar produceren, in en met dezelfde machines waarmee ze yoghurt maken!
In Turkije is kefir een eeuwenoude traditie. In Berlijn, Wenen en Parijs  kun je verse kefir kopen, van koeien-, en schapen-, én geitenmelk!
In het oosten van Duitsland ontmoette ik afgelopen week zelfs Nederlanders die aan het consumeren geslagen waren. Mijn vragensteller ziet er een ideaal product in voor zelfzuivelende boerinnen én hun Turkse buurvrouwen, als gastbrouwers én afnemers.
Kortom, wie weet waarom we de Kefir in Nederland niet doorbreekt? Zijn we daar te conservatief voor? Is de concurrentie van karnemelk (dat men in het buitenland weer niet pruimt) te concurrerend ?  Je reacties graag hieronder.

creativiteit ontrafeld

Creativiteit is het residu van verspilde tijd, zo zou Einstein hebben gezegd. Wie op zoek naar innovatie meer wil weten over het bevorderen van creativiteit kan terecht in een nieuw boek van Jonah Lehrer: Imagine: how creativity works. Zo lees ik in een positieve boekbespreking in The Economist van afgelopen week. Relaxen helpt tijdens inspannend werk, en daarom ontstaan veel ideeen onder de warme douche. En verder vooral domme vragen laten stellen, daarom hebben jonge mensen een voordeel in innovatieprocessen. Meer immigratie helpt ook.

extractive government

Een boek voor de aanschaflijst, zo suggereert een recensie in The Eonomist van 10 maart: Daron Acemoglu and James Robinson: Why nations fail - the origins of power, prosperity and poverty. Kritiek op sommige cases maar de stelling dat sommige landen teveel extractive instituties hebben. Die zijn historisch de norm en de top van een land heeft er vaak belang bij. Zie daar het belang van goede democratie en governance. Daar waar inclusive governments arriveren die individuele rechten garanderen en investeringen en inspanningen aanmoedigen wordt veel welvaart gecreeerd.

waar is de fair trade?

Apps helpen de consument. In de VS is er nu een die informatie geeft over welke fair trade producten er allemaal te koop zijn, en op welke locaties je dan moet zijn. Hier is de link, met dank aan Quora

Van oude mensen en de dingen die ze eten

Vorige week zag ik een korte presentatie van het Duitse bedrijf Biozoon. Die maken smoothfood: eetproducten die nog genuttigd kunnen worden door ouderen (en anderen) met slik- en kauwproblemen.
Ze zitten helemaal op de tour van gepersonialiseerde maaltijden: per persoon (met smaakvoorkeur en medicijnen) klaargemaakt in grootkeukens. Lijkt me een groeimarkt.

beren opweg

In 2018 gaat een castratieverbod voor (varkens)beren gelden. En dus bereiden bedrijfsleven en onderzoek zich voor. Ook het LEI doet daar aan mee. In dat kader is er een leuk filmpje gemaakt dat op een website Boars2018.com staat.
Laat je niet afschrikken door de wat verouderde tekst rond de aankondiging van een congres: het fimpje staat onderaan de pagina. Ik link niet direct want dan krijg je 134 MB over de lijn, wat voor de gemiddelde plattelandsbewoner nog altijd een tijdje duurt. Desalniettemin aanbevolen.

nogmaals de H-index craze

Ter aanvulling op de blog van gisteren: ook eens gekeken wat mijn eigen H index is, zo'n stuk maakt je toch nieuwsgierig. Volgens Google Scholar 9, meest geciteerde paper had 4 auteurs, 37 citaties en ging over de mineralenboekhouding (in Agricultural Systems). Voor full transparency.

Lijstje: de H index

Feed them bananas, and you will get monkeys, zeggen de Amerikanen. Ofwel als een manager volledige informatie ontbeert, en je gaat sturen op 1 of 2 prestatieindicatoren dan trek je het gedrag scheef. Dus moet je elke 4 jaar van indicatoren set wisselen: het eerste jaar worden ze nog niet begrepen, het tweede begint het te werken, het derde begint het al scheef te trekken en het vierde jaar wordt er niet meer gelet op andere zaken die ook belangrijk zijn. Prestatie-indicatoren zijn als contracten: bijna altijd incompleet. Daarmee wel nuttig maar je moet ze niet verabsoluteren, daar wordt het te 1-dimensionaal van.

De academische wereld begint dat ook door te krijgen: daar heerst de terreur van de H-index. Die combineert het aantal publicaties en het aantal keren dat die zijn geciteerd in een index, die naar de maker Hirsch is genoemd. Waarmee -zoals de NRC zaterdag constateerde - de positie "op de apenrots" wordt bepaald. De krant deed er ook tips bij hoe je je H-index opvoert. Hier een lijstje:
1. doseer je onderzoeksresultaten: beter versnipperen over 3 papers, dan alles in 1
2. ga voor zoveel mogelijk co-auteurschappen. ruil ze: als ik bij jou 4e auteur mag zijn, mag jij bij mij.
3. kies een populair en breed vakgebied, dat levert meer citaties op dan niche-artikelen
4. werk in teams: een paper met 10 mensen levert evenveel H indexpunten op dan een solo-artikel
5. verspil geen tijd aan het schrijven van boeken of een publieksartikel in de NRC of een vakblad - die tellen niet mee
6. wees een senior, alleen al door rond te lopen op een afdeling als manager of een onderzoek mee te financieren kun je je co-auteur laten maken
7. wees niet briljant of orgineel, dan kan het wel 10 jaar duren voor je paper doorbreekt
8. gebruik Google Scholar Citations om je H index te berekenen, dat levert hogere indices dan het bekende Web of Science
9. ruil citaties: als je mij citeert dan citeer ik jou
10. als je al tijd steekt in reviewen van papers, wijs de auteurs op enkele van je eigen publicaties die zij nog niet geciteerd heeft.

Kortom: excellentie is belangrijk, je moet het proberen te meten maar vervolgens voegt een goed oordeel van experts nog waarde toe. Want soms schrijft iemand een goed handboek, heeft een brillant artikel in een niche, draagt veel bij aan het maatschappelijk debat of is een excellent docent. En altijd geldt: resultaten in het verleden (zijn geen garantie voor nog een brilliant artikel en dus -als het goed is- niet voor een aanstelling).

Vrij naar Karel Berkhout en Margriet van der Heijden: Noem jij mij, dan noem ik jou. NRC-H 17.3.2012

Plasterk over management

Romeinse tegelvloer in
Pafos, Cyprus,
vooorstellende Bacchus

"Ik heb veel lessen geleerd bij het begeleiden van creatieve mensen. Wat je niet moet doen, is mensen werk uit handen nemen. Of ze dicteren wat je er zelf van vindt. Je moet ze wel een podium bieden en zelfvertrouwen geven."
Aldus Ronald Plasterk in de NRC van afgelopen dinsdag 13 maart in een toelichting op zijn gooi naar het fractieleiderschap. Een instelling waarmee je ver komt, ook in onderzoeksmanagement.

De eiwit puzzle

Bij het weglezen van de boekenstapel kwam ook het vorig jaar verschenen PBL boek "The protein puzzle" weer boven water. Dat had hier eerder gemeld moeten worden, maar voor het terugvinden in eigen blog toch nog maar even - beter laat dan nooit. En het is nog geenzins verouderd: een mooi overzicht van feiten en modelberekeningen voor de bekende problemen rond veehouderij, vis en milieu.
Daarmee een goede aanvulling op Livestock's long shadow van de FAO. Een paar nuances miste ik in de samenvatting (er is veel extenisief grasland waar je vooral vee moet houden en ga niet de veenweiden omploegen) en de voor de hand liggende handelingsperspectieven voor de overheid (liberalisatie vleesmarkt waardoor rundvlees goedkoper wordt en varkensproductie deels verplaatst wordt; btw harmonisatie, pigovian tax op negatieve externe effecten) zijn ook nog niet precies doorgerekend. Mondiale berekeningen zijn bijna per definitie globaal. Maar desalniettemin een mooi boek dat we nog een poosje in de kast laten staan ter raadpleging.

H. Westhoek et al. The Protein Puzzle, PBL 2011

toekomstvisies in systeeminnovaties

Toekomstvisies spelen ook een rol in het proefschrift van Anne-Charlotte Hoes. Ze promoveerde eind vorig jaar aan de VU op'"Inside the black box of innovation projects" - en deed me als nieuwe LEI collega haar werk onlangs kado. Het werk komt uit de Transforum-stal en geeft mooi weer hoe innovatieprojecten lokaal zijn. Het gaat om contextualiseren en re-contextualiseren van concepten in de fases van de ontwerptafel, proto-types en eerste verspreiding.
Toekomstvisies kunnen daarbij helpen, maar ook blokkeren als ze als te heilig worden opgevat. Verder blijkt dat ondernemers wel baat hebben bij onderzoekers maar dat je ze soms eerst beter beiden in eigen hok bij elkaar kunt brengen. En innvoatie-groepen hebben vooral ook baat bij monitors die reflectie bevorderen. Dat is weer net wat meer dan informatiebrokers, zo lijkt me.
Nuttig proefschrift dus voor het innovatiedenken in het GLB.

voorstelbare toekomst

Nadat in 2010 de WRR de academische literatuur rond toekomstverkennen voor de centrale overheid op een rijtje zette, maakte het Netwerk Toekomstverkennen vorig jaar het boekje De voorstelbare toekomst (uitgegeven bij STT) over de praktijken bij bedrijven, gemeenten en transitienetwerken. Een mooie aanvulling dus.
De toekomst is niet te voorspellen, maar wel voor te stellen - zo is de opinie. Voor dit type organisaties is toekomst verkennen interessant, vooral als middel om te leren, maar heeft geen hoge prioriteit. Scenario-denken is populair.
Ik vond vooral het hoofdstuk over bedrijven interessant. Ze blijken weinig te hebben en gebruik te maken van rapporten van bv. de WRR of de OECD. Te abstract en te algemeen. Meer specifieke en sectorale rapporten zijn wel welkom. Soms zoekt men juist informatie op mondiaal niveau. Tailormade op de situatie van het bedrijf  is gewenst.
In een reflectie komt Patrick van der Duin met een mooi schema van Von der Gracht et al, 2010, waarin bedrijven geclassificieerd kunnen worden naar toekomstbestendigheid op de assen Wijze van toekomstverkenning (van expertopinie via modelberekeningen tot Context-based open foresight rond sociaal technologische dynamiek) en innovatie-management (van technologische innovatie tot open-netwerk-innovatie). Meest toekomstbestendig zijn de bedrijven met een combinatie van Open foresight en Open-netwerk innovatie).
Nog een paar mooie inzichten van McKinsey:
* behendigheid (agility) wordt steeds belangrijker dan control. Daarbij hoort vertrouwen en contact met de kennis van de frontline
* de toekomstverkennende functie van de overheid is momenteel in een zorgelijke staat
* in de toekomst gaat McKinsey nog zwaarder inzetten op kenniscreatie en zal daartoe intensief gaan samenwerken met gespecialiseerde databedrijven

dure grond

Dinsdag hadden de wandelaars rond Kasteel Groeneveld pech - het Koetshuis was dicht (en het kasteel is dat voor restauratie), want de koffieruimte was gereserveerd voor een seminar over de grondmarkt. Grond is duur en er is weinig handel. De geschiedenis leert dat dat een keer keert, maar velen zien aanwijzingen dat het nog wel even duur blijft: gewild bij beleggers, quota-rents die naar de grond verschuiven en toeslagrechten die mogelijk meer aan de grond worden gebonden.
Daarmee verdwijnt er bij overname veel geld uit de sector. Deels misschien een probleem, deels is het ook onderpandswaarde. Onze schaalgrootte blijft daarmee achter ten opzichte van bv, Denemarken maar meer dan daar komt er hier ook rendement uit de herwaardering van de grond.
Maar misschien zijn er dus andere verdienmodellen denkbaar waarmee operationeel rendement, risico en beleggingswinst over de stakeholders worden verdeeld. Bijvoorbeeld voor boeren die willen boeren in plaats van beleggen voor het pensioen.
En verder is er veel grijze pacht die eigenlijk zwart is en die gepaard gaat met onzekerheid en hoge transactiekosten. Die markt zou je wellicht efficienter kunnen laten werken, hoewel er al allerlei pachtvormen zijn. Daarmee kan er dan wat meer winst worden gemaakt (wat deels weer goed is voor de grondprijs).
Kortom, mooie inzichten in het Koetshuis.

constructief over destructie

De bijlage Verdieping van Trouw verdiepte zich maandag j.l. in de destructie. Anne-Marie Oudejans schreef er een boek over: Categorie 1 - dierlijke afvalverwerking door de eeuwen heen (Uitgeverij VermeerBestseller.nl).
Op de verwerking van dierlijke afval heerste altijd een taboe. De vilders stonden onderaan de sociale ladder, werden met ziekte geassocieerd, waren vrijwel paria's.
De auteur vindt het woord Destructie niet erg constructief omdat het vernietiging betekent. Kadavers worden door de eeuwen heen juist hergebruikt.

Wetenschap, R&D en innovatie

Nog wat reclame voor de site van de EU met de presentaties van de conferentie over innovatie, zie de blog van gisteren. 1 sheet uit mijn presentatie staat hieronder. Voor de rest moet je even doorklikken.

Innovatie middels het EIP

DG Agri organiseerde gisteren een dag in het Brusselse vergadergebouw Charlemagne over innovatie. Dit om de voorstellen rond Horizon2020 en GLB-na-2013 te bediscussieren. Twee beleidsprogramma's die door een European Innovation Partnership op elkaar worden afgestemd.
Ik mocht het grote gezelschap na de lunch (en dat is buiten Nederland gelukkig meer dan een bruine boterham met karnemelk) wakker houden met een critical assessment. Die ligt wat mij betreft in twee zaken: bij de onderzoeksplanning kunnen om het onderzoeksmanagement te verbeteren, de motieven voor onderzoek nog beter benoemd worden - die verschillen nogal per  project of programma. En de tweede is dat innovatie heel wat anders is dan onderzoek en verspreiden van onderzoeksresultaten. Innovatie kan heel goed op onderzoek zijn gebaseerd, maar er is ook veel mogelijk zonder direct nieuw onderzoek te doen, en innovatiebeleid gaat ook over reguleren, dereguleren, innovatief inkopen door de overheid, fiscaliteit, werking van arbeids- en kapitaalmarkt etc.
De conferentie was webstreamed en alle presentaties staan online. Alhier.

kenniscocreatie

Vandaag praten we in Brussel over innovatie in het GLB. Waarbij er nu zgn. operational groups (de term innovatiegroepen was me liever geweest, misschien moet we de tolken vragen het te vertalen als Doegroep) aan de slag moeten. Samenwerken aan werkzame kennis zou het motto kunnen zijn.
Dat is ook de titel van een nuttig rapport dat Femke Merkx in januari bij het Rathenau instituut publiceerde. Met een mooi overzicht van methoden en technieken voor transdisciplinair werk. Van het worldcafe tot future search conferentie. Wie al of niet met boeren interactieve methoden wil toepassen en zich niet alleen op de 5e dimensie van Peter Senge wil baseren, krijgt hier een mooi boeket van methoden en technieken. Het rapport is hier downloadbaar

waardevol

Een van de punten die we gisteren in Brussel in ons AKIS rapport aankaartten is dat toegepast onderzoek te weinig op relevantie wordt beoordeeld. Vandaar aandacht voor een publicatie van de Landelijke Commissie Valorisatie van STW, Rathenau en Technopolis uit juli 2011die zich bogen over indicatoren voor valorisatie. Waardevol is de titel van de brochure, die in de hand ligt als een schrift.
Het geschrift komt niet met indicatoren maar met een soort balanced score card zonder indicatoren waarin instellingen hun ei kwijt kunnen over de mate waarin valorisatie een rol speelt bij Missie, Agendasetting, Uitvoering (van onderzoek), Verspreiding (aangeduid met het lelijke anglicisme disseminatie), Gebruik en Mensen.

SCAR rapport AKIS openbaar

het viel niet mee vandaag met de NS: vanochtend geen trein naar Brussel, en terug ook niet. Steeds een uur wachten. Enfin op LinkedIn poste ik toch: Krijn Poppe enjoyed neverthesless the conference on the report we published on Agricultural Knowledge and Innovation Systems. Thanks to the Commission for the nice book. Here is a link to the report (the draft is equivalent to the end report that will be uploaded soon)

Het bewijsbeest

Een maand geleden beloofde ik bij het 25jarig bestaan van het Rathenau Instituut hier nog even terug te komen op het jubileumboekje Beleid en het het bewijsbeest - over evidencebased policy. Ik las het gisteren en beveel je aan hetzelfde te doen. Je kunt het boekje op hun site downloaden.

Vooral voor wetenschappers die denken voor de politiek te moeten werken, staan er nuttige observaties in. Ter inspiratie het geciteerde citaat van Thomas More in Utopia in 1516:
"There is no room at Court for philosopy. - There's certainly no room for the academic variety, which says what it thinks irrespective of circumstances. But there is a more civilized form of philosophy which knows the dramatic context, so to speak, tries to fit in with it, and plays an appropriate part in the current performance. That's the sort you should to for."

Mooi gevonden. Op basis daarvan een kritische kanttekening: bij wetenschap wordt hier het beeld van de academische, papers publicerende hoogleraar neergezet. Ook de Tweede Kamer denkt daar vaak aan. Soms is die denkkracht en status in hoorzittingen ook nodig. Maar zoals het boekje ook signaleert: vaak is dat onderzoek mono-disciplinair, en is het geen wonder dat de socioloog, medicus en stedebouwkundige allemaal hun eigen duit in het zakje doen in de obesitatsdiscussie. Zie daar de waarde van meer (en nog te weinig) multidisciplinaire teams bij de planbureaus, de WRR, de LEI's en Alterra's etc, die zich niet richten op nieuwe dingen ontdekken, maar op integratie van bewezen kennis en die in de dramatische context van het moment toepassen. Wie klachten heeft moet soms eerst naar de huisarts, voordat je zelf een specialist belt in het academisch ziekenhuis die misschien je case wel interessant vind voor haar volgende paper.

En verder zijn we natuurlijk Rathenau directeur Jan Staman dankbaar voor het navolgen van Neerlands wiskundige Hendrik Stevin in het vertalen van buitenlandse vaktermen. Stevin verzon woorden als driehoek en vierkant, en nu is er dus het bewijsbeest voor evidence-based. Mooie klankvertaling.

OECD publiceert AKS proceedings

Vorig jaar hield de OECD een conferentie over Agricultural Knowledge and Innovation Systems. Ik mocht er een verhaal houden over de Europese situatie. De Conference Proceedings zijn nu beschikbaar, althans ik kreeg een reclame mail in de elektronische postbus:

This conference proceedings from the OECD Conference on Agricultural Knowledge Systems (AKS), held in Paris in June 2011, discusses experiences and approaches to AKS explores how to foster development and adoption of innovation to meet global food security and climate change challenges.

Waterloo

Machines worden steeds groter. Vooral vanuit regio's met lage arbeidskosten zoals het Oosten van Europa en Zuid-Amerika is er veel vraag. Want daar zijn de arbeidskosten wel laag, maar geschoolde arbeid die op een tractor of combine kan rijden is desalniettemin duur: de arbeidsmarkt en het onderwijs werken er onvoldoende.
En dus gaat John Deere de capaciteit van zijn fabriek in Iowa fors uitbreiden, zo las ik op Boerenbusiness.  Juist in de fabriek voor de grootste modellen. Dat helpt weer om de graanprijzen naar beneden te krijgen en -ook in Nederland- de optimale schaalgrootte verder op te voeren.
Op langere termijn betekent dat voor een aantal bedrijfjes en bedrijven het einde. Het zal wel geen toeval zijn dat de JD fabriek in het stadje staat met de naam Waterloo.

De arbeidsvitaminen voor vandaag liggen voor de hand: de 1974 eurosongfestival hit van Abba: Waterloo: the history book on the shelf / is repeating itself.