voorstelbare toekomst

Nadat in 2010 de WRR de academische literatuur rond toekomstverkennen voor de centrale overheid op een rijtje zette, maakte het Netwerk Toekomstverkennen vorig jaar het boekje De voorstelbare toekomst (uitgegeven bij STT) over de praktijken bij bedrijven, gemeenten en transitienetwerken. Een mooie aanvulling dus.
De toekomst is niet te voorspellen, maar wel voor te stellen - zo is de opinie. Voor dit type organisaties is toekomst verkennen interessant, vooral als middel om te leren, maar heeft geen hoge prioriteit. Scenario-denken is populair.
Ik vond vooral het hoofdstuk over bedrijven interessant. Ze blijken weinig te hebben en gebruik te maken van rapporten van bv. de WRR of de OECD. Te abstract en te algemeen. Meer specifieke en sectorale rapporten zijn wel welkom. Soms zoekt men juist informatie op mondiaal niveau. Tailormade op de situatie van het bedrijf  is gewenst.
In een reflectie komt Patrick van der Duin met een mooi schema van Von der Gracht et al, 2010, waarin bedrijven geclassificieerd kunnen worden naar toekomstbestendigheid op de assen Wijze van toekomstverkenning (van expertopinie via modelberekeningen tot Context-based open foresight rond sociaal technologische dynamiek) en innovatie-management (van technologische innovatie tot open-netwerk-innovatie). Meest toekomstbestendig zijn de bedrijven met een combinatie van Open foresight en Open-netwerk innovatie).
Nog een paar mooie inzichten van McKinsey:
* behendigheid (agility) wordt steeds belangrijker dan control. Daarbij hoort vertrouwen en contact met de kennis van de frontline
* de toekomstverkennende functie van de overheid is momenteel in een zorgelijke staat
* in de toekomst gaat McKinsey nog zwaarder inzetten op kenniscreatie en zal daartoe intensief gaan samenwerken met gespecialiseerde databedrijven