Wormer

 De Wormer, oost van Alkmaar is een polder in het rijtje van de Beemster en de Purmer. Ingepolderd in de 17e eeuw. Er is nu een boek uit van Bart Middelburg: Van Neck aff met de son om - de geschiedenis van polder de Wijdewormer. Gisteren (17.12.2021) besprak René van Stipriaan het in de NRC onder de titel Corruptie in een 17e -eeuwse polder. 

De polder werd in de jaren 1623-1625 door een aantal, meest Haagse projectontwikkelaars droog gelegd, nadat vergelijkbare inpolderingen in de Beemster en Purmer een financieel succes waren. Ook Purmerend investeerde in de nieuwe polder en nam in de praktijk de leiding en nog eeuwen was het polderbestuur er oppermachtig. Er woonden maar weinig mensen, hooguit in sommige tijden 500. Er was wel een schooltje maar echte dorpen ontstonden er niet. Pas afgelopen decennia kwam er een uitbreidingswijkje van het net buiten de polder gelegen dorpje Neck. 

De start was niet eenvoudig. Er moesten tal van regenten worden omgekocht om de plannen door te drukken. Er ontstonden zo veel particuliere belangen die uit waren op snelle winst. Dat zat er niet in. In 1625, kort voor het droogvallen van de Wormer, braken de dijken en ontstond er meerwerk. In juni 1626 viel de polder droog en kon worden begonnen met sloten graven en de aanleggen van wegen. Boeren, met pioniersgeest konden een boerderij pachten. Maar de grond bleek minder vruchtbaar dan in de Beemster, met als gevolg dat veel boeren rijk aan kinderen maar arm aan geld waren. Het was zo erg dat de pacht soms lager was dan de polderlasten en in de 18e eeuw moesten eigenaren soms geld toebetalen om van hun grond af te komen: grondprijzen kunnen blijkbaar (door de polderbelasting) ook negatief worden. De economische crisis van 1672, de veepest van 1679, de watersnood van 1825 - het hielp allemaal niet.

Voor wie dus nog een boek zoekt voor de kerstlockdown: 320 pagina's voor 25 euro bij uitgeverij De Kring.