De Noordzee

Over het belang van de Middelandse zee in Europese beschaving is al heel wat afgeschreven. Michael Pye gooit het over een andere boeg. Hij schreef The Edge of the World: How the North Sea Made Us Who We Are.  Spontane luistertip: Boudewijn de Groot.
Uit de recensie in the Economist van vorige week begrijp ik dat het een aanrader is. Met het verband tussen de ontvening in Nederland en de reinheid van de steden en dat tussen huwelijksgewoontes en de verspreiding van windmolens. We zullen het boek moeten lezen want de recensist verklapt de verbanden niet.
Het centrale punt van het boek is dat de Friezen het geld opnieuw uitvonden en daarna kregen we effectenbeurzen en meer. Met een grote bloei in een tijd dat je identiteit niet je ras of land was, maar waar je was en waar je daarvoor geweest was.

Cochrane

Op Foodlog loopt weer eens een aardige discussie, In het kader van de Agrarfrage (Marx) citeerde Hendrik J. Kaput  de (hopelijk) bekende Willard Cochrane. Vaak moet ik dit mechanisme uitleggen, dus ik citeer het maar eens:
The farm economy has been out of adjustment, except possibly during World War II, since the early 1930's. The question is, Why? Why is there chronic excess productive capacity in farming? Why are there too many resources producing too much product at a reasonable lever of prices year in and year out?
These chronic condition grows out of four related circumstances:
(1) the high value that (American ) society places on scientific research and technological development; (2) the market organization or structure within which farmers operate; (3) the extreme inelasticity of the aggregate demand for food; and (4) the inability of resources previously committed to farm production to shift easily and readily out of farming.
Lees de klassierker, zou ik zeggen.

column over kalfjes

Kalfjes zijn een gevoelig onderwerp geworden. Melkveehouders zelf zorgen er in de regel goed voor, maar er zijn ook de nodige gevallen waar het nog beter kan, zo vertellen deskundigen mij. En ze gaan wel heel anoniem naar de kalverhouder die ook geen feedback kan geven. Ik pleit er in een column op BoerenBusiness voor om dit minder anoniem te maken en twee goed functionerende ketens aan elkaar te koppelen zodat er nog een slagje gemaakt kan worden. Al was het maar om er wat uitwassen uit te krijgen.

anti-semitische instituties

Instituties overleven lang, ze worden onderdeel van de cultuur. Een wel heel sterk staaltje in een gevoelig onderwerp rapporteerde The Economist onlangs op basis van een paper van D'Ancunto, Prokopczuk en Weber. Die bestudeerden in feite anti-semitisme. In gebieden in Duitsland waar veel Joden zijn weggevoerd, hetzij door de Nazi's, hetzij bij progroms ten tijde van de pest in de 14e eeuw, vertrouwen mensen het financiele syteem minder en hebben ze significant minder aandelen. Dat geldt onder andere langs de Rijn, waar veel Joden actief waren in de financien (bij mijn weten omdat de katholieke kerk ambachten verbood, dus de handel was een uitweg en daar leerde men snel). Hoe dichter bij de rivier, hoe groter het effect, maar niet aan de Franse kant van de Rijn. Ik neem aan dat voor inkomen is gecorrigeerd, maar dat vermeldt het blad niet. En zo doen mensen zichzelf tekort, omdat ze te weinig in aandelen beleggen, zo concluderen de auteurs, alsof kwade instituties zichzelf zouden straffen.

The Economist: Another cost of bigotry, 18.10.2014

nobelprijs Tirole

We hadden het hier nog niet over de Nobelprijs Economie van dit jaar,  Die ging naar Jean Tirole. De kranten berichen dat hij zich veel bezig houdt met industriele organisatie en het reguleren van bedrijfstakken waar maar enkele spelers zijn. Voor een enkeling in de agrarische sector meteen reden om dat aan de supermarkconcentratie te koppelen.
Zoals te verwachten zette The Economist het wat beter uiteen. Tirole cs benadrukten de informatie-assymetrie tussen de regulerende overheid (de regulator) en de bedrijven. Je kunt bv. wel de marge reguleren, maar dan is er geen prikkel meer voor de bedrijven om te innoveren. Of de prijzen reguleren maar dan steken ze de kostenbesparingen in de eigen zak en ze gaan niet naar de consument. In feite is er een agency-probleem en de regulator weet niet hoe de bedrijven zich bij bepaalde regimes zullen gedragen. Oplossing: geef ze de keuze.
Dat betekent ook dat het niet altijd zinvol is om meteen de laagste prijs te willen zien, en dat betekent weer dat het kan lijken dat de regulator niet optimaal zijn werk doet. Een andere uitkomst van het onderzoek is dat bedrijven kunnen over-investeren om potentiele concurrenten af te schrikken.
De meest interessante vernieuwing van Tirole is zijn werk over platforms zoals die er in de ICT zijn (maar ook een supermarkt met A-merken en huismerken is een soort platform).
Bij platformen kan het aantrekkelijk zijn om de lezers niet te laten betalen en de adverteerders wel, als die bijvoorbeeld massa-markten willen aanboren. Vandaar de Metro en Facebook. Maar dat gratis bedienen van een groep kan al snel als oneerlijke concurrentie worden gezien.  En je krijgt een vraagstuk van net-neutraliteit. Het werk van Tirole suggereert dat je zware gebruikers extra moet kunnen belasten. Sommigen vinden dat dan weer het einde van bv. internetvrijheid. Oplossingen zijn er nog niet altijd maar de trade-offs worden duidelijker.

Ontleend aan: The Economist - It's complicated 18.10.2014

de Westeinder-index

Peter A.G.van Bergeijk en Frank Kalshoven ontwikkelden een index, die ze net als bij virussen naar het Tat-Ort vernoemden: de Westeinder (van de plassen). Om de kwaliteit van fuguren te meten, want daar gaat veel mee mis. Zoals bij het CPB in de MEV, hun test-data. De Westeinder-index is opgebouwd uit de volgende criteria (die me hier en daar aan het beroemde blauwe boekje van Lamers deden denken):

• de titel beschrijft wat er in de figuur te zien is (tip mijnerzijds: noem de relatie tussen de te verklaren Y-as en de oorzakelijke X-as gevolgd door meeteenheid en eventueel geografische aspecten en tijdsdimensie - werkt vrijwel altijd)
• gebruikte afkortingen en begrippen worden uitgelegd (bv in een noot)
• de eenheden op de assen zijn duidelijk beschreven
• assen (horizontaal en verttikaal) zijn op elkaar afgesteld (geldt met name bij figuren met meerdere panelen)
• de bron is expliciet benoemd

die 5 punten zorgen voor punten op het criterium deugdelijkheid. Daarnaast is er het criterium Leesbaarheid en begrijpelijkheid:

• figuren vertellen een heldere boodschap
• bevatten weinig ruis
• expliciete relatie tussen deelgrafieken

In 70% van de CPB - MEV figuren gaat het mis. Verbaast me niets, het komt te vaak voor dat je voor het begrijpen van een figuur (of tabel) de tekst van een artikel moet lezen. Niet alleen bij het CPB. Dat mag niet nodig zijn. De critici halen er de ESB mee.

Sillicon Valley

Food Valley NL organiseerde deze week zijn 10e congres onder het thema Food Valley meets Sillicon Valley.
Ik hield er in een pre-event een korte pitch over ons werk in het Future Internet Programma. Dat staat hier op SlideShare.

De Amerikanen wezen er nog eens op de de wereld VUCA is en dat je oplossingen daar tegen bestand moeten zijn. VUCA staat voor

• Volatiliteit
• Uncertain
• Complex 
• Ambiguous

Bedrijven moeten dus vooral Agile zijn en snel testen en leren. Daar viel in dit land nog wel wat aan te verbeteren volgens de bezoekers. Dat cultuurverschil is wel bekend en lastig te veranderen. Hoe gebruik je de sterke kanten van beide culturen, dat werd minder duidelijk. Enfin, nuttige bijeenkomst.

internet of things - missing pieces

Boeiend artikel op LinkedIn over de essentie van Internet of Things in vergelijking met het internet van de IP adressen.

Vooruit met de Geit

2015 is het jaar van de Geit. Shift happens, maar geen reden voor gemekker, of toch wel? Adjiedj Bakas wijdt er zijn nieuwe boek aan met een YouTube video als promo.

Big Data Statistics

Volgens de aanhangers van big data doet theorie en causaliteit er niet zo toe, met correlatie kom je al een heel eind. Hoe gevaarlijk correlatie zonder theorie is, kun je zien in wat leuke voorbeelden die ik via de onvolprezen blog van Greg Mankiw op het spoor kwam:

• Er is een sterke samenhang tussen het eten van kaas en verstikt raken in je bedlakens (in de VS)
• Het dalen van de margarineconsumptie gaat samen met een afname van het aantal echtscheidingen, althans in Maine
• De afname van het aantal bijenvolken gaat samen met de toename van arrestaties van jongeren vanwege marihuanabezit
• Er is een sterke samenhang tussen het eten van Mozerella en afstuderen in de civiele techniek
• de afname van olie-import uit Noorwegen (in de VS) hangt samen met een afname in de consumptie van kip
• Ontwikkeling in eenzijdige motor-ongelukken lopen gelijk op met de consumptie van sour creme.

Hier is de link voor de overtuigende figuren en R2.

Lijstje: waarom wetenschap?

De KNAW vindt dat er 5 functies van wetenschap zijn, zo lees ik in de NRC van dit weekend:

1. onderzoek uitvoeren dat op termijn leidt tot verhandelbare producten en diensten
2. bijdragen aan oplossen van maatschappelijke problemen
3. signaleren en agenderen waarmee maatschappelijke problemen worden gedefinieerd of opvattingen verschuiven
4. proberen de wereld beter te begrijpen
5. opleiden van mensen, onderzoek als middel om te leren en de beschaving in stand te houden.

HackFoodWaste

Veertien pitches van de Hackaton Food Waste mochten we vanmiddag in Eindhoven jureren. Er was weer hard gewerkt en het leverde mooie multidisciplinaire resultaten op. De uitslag met wat toelichting van mijn kant:

1. De eerste prijs ging naar SUR+, niet alleen een mooie naam en goede presentatie maar ook een al werkende app waarin producenten met een voedseloverschot, transporteurs (die een deel van de tijd ook leeg rijden zonder retourvracht) en voedselbanken en hun klanten met elkaar verbonden worden. Leek me een stap verder dan het Amerikaanse Foodcowboys.
2. Tradewise gaat na waar je je product naar toe kunt exporteren: een containertje uien op aardappelen naar Sri Lanka? Voer je product en minimuprijs (reserveringsprijs in) en de app kijkt naar welke landen het product toe mag (op basis van een dataset van EZ) en wat dat kost (op basis van een API van UPS met container-transportprijzen). En kijkt zo mogelijk of dat onder lokale prijzen blijft.
3. Bulleback was eens een keer een app met hardware: een vuilnisbak voor in de keuken met 4 compartimenten in het deksel waarmee te meten is (en met de weegschaal onderin) hoeveel van de vier typen voedsel je weggooit. Komt meteen in de app op de telefoon. Data kun je delen, goed voor wedstrijdjes.
4. De vierde prijs was een aanmoedigingsprijs, voor het retail concept PUKVA, dat geen producten afprijst, maar voor versheid extra rekent.

Zelf was ik ook nog erg gecharmeerd van enkele apps die zich op kinderen richten: Jacob's Journey draagt via games en challenges als het opsporen van eten in de koelkast dat bijna over de datum is, informatie over. En Heroes laat kinderen leren met een app en flippo's dat mismaakte groente ook prima is. Sharrot was een mooie toepassing om overschotten uit de keuken (zoals de peterselie of andere groenten) die ontstaan als gevolg van te grote portiegrootte in de buurt te delen.

Crowdfunding voor onderzoek

In de aanloop naar de AgriMeetsDesign Hackaton die vandaag start dan nog maar een blog over moderne ICT. Hier is de link naar Benefunder - een platform waarin u uw geld aan een onderzoek naar keuze kunt doneren.
Brengt me op het idee dat je de hele onderzoeksprogrammering van de overheid en de EU op zijn kop zou kunnen zetten. Geen calls op een onderwerp definieren en zien wat er komt, maar onderzoekers voorstellen laten formuleren op dit platform en dan de meest interessante kopen. Zou dat werken? Of doen we dat al min of meer via breed geformuleerde calls? Is het een probleem dat dan de onderzoeksvoorstellen min of meer openbaar worden?

Plantwise

En dit is hoe CABI Afrikaanse boeren en hun plant-docters van advies voorziet via tablets

Agriplace

De nieuwe EU Landbouwcommissaris heeft tot taak gekregen de administratieve lasten te verlichten. Nu zijn de door het bedrijfsleven opglegde "lastenboeken" (zoals de Vlamingen zo mooi zeggen) minstens zo zwaar dan die van de EU, maar alle lasten tellen.
Een stap in de goede richting bij alle certificering lijkt Agriplace: als de certificatieschema's niet willen harmoniseren of fuseren, dan kun je ze met software ontdubbelen. Ze zetten een filmpje op YouTube. We hebben (vanuit het LEI) een project met ze ontwikkeld. Kan dat woden goedgekeurd?

biodiversiteit krijgt waarde

Als iets belangrijker of schaarser wordt, kun je het gaan beprijzen of wordt de prijs hoger. Nog een stap daarvoor: er wordt een eigendomsrecht op gevestigd.
Dat is nu aan de hand met biodiversiteit, of liever gezegd met de genen van planten en dieren. Niet alleen willen ondernemingen dat patenteren, maar ook landen zijn tot het inzicht gekomen dat er aantrekkelijker modellen zijn dan open source. Waar vroeger een onderzoeker gewoon zaad of plantjes mee kon nemen uit de Andes of de Kaukasus of andere hotspots van biodiversiteit, moet er nu worden betaald. Of in een fonds worden gestopt voor kennisoverdracht.
Daarvoor is er nu het Nagoya protocol zo werd zaterdag in een boeiend artikel in de NRC uitgelegd. Van kracht sinds 12 oktober. Aan honderden jaren gratis uitwisseling via zaadlijsten van botanische tuinen komt een einde. Hoe zo open source ontwikkeling als toekomstbeeld ?

food cowboys

in navolging van de blog van gisteren: Food Cowboys - organiseren vervoer van afgekeurd maar eetbaar voedsel naar de (Amerikaanse) voedselbanken.

Grabbies: man versus planet

Eind deze week start de Dutch Design Week in Eindhoven. Zaterdag kun je me tegenkomen op de Hacakton Food Waste van AgriMeetsDesign. De NRC komt dit weekend met een voorproefje en wees me op de Grabbies. Een app van een aantal afstudeerders die je als mens een planeet die op de aarde lijkt laat beheren (omdat je probeert hem onnder controle te krijgen na een landing) en je daarmee in een game tegen die aarde (nature fights back) plaatst. Hier is de link. Zo zou je meer typen decision support, bv. rond voedselzekerheidsstrategien, kunnen populairseren.

Nieuwe wandeling

Fans van mijn economische wandelingen langs het Pieterpad hebben even moeten wachten, maar nu is er weer een nieuwe aflevering. Waarom de schuren in Noorwegen rood zijn en in Zeeland zwart. Over eigendomsrechten en de gemene weide. En de institutionele economie van Williamson. Zie alhier

wel of niet kostprijzen

Samen met mijn collega en eerste auteur Robert Hoste publiceerde ik een artikel in het blad Varkensbedrijf. Over de zin en vooral onzin in de discussie of er nog wel kostprijzen voor vlees berekend en gepubliceerd zouden moeten worden. Vraag en aanbod bepalen de markt, niet kostprijzen - mag je hopen. Hier is de site naar het blad, het artikel is overigens niet online.

boekverwijzing

wie deze blog leest om wat meer van economie te weten te komen, heeft wellicht iets aan een boek dat afgelopen week in The Economist lovend werd besproken: Robert Litan publiceerde Trillion Dollar Economists, How Economists and their Ideas have transformed Business.
De auteur heeft de invalshoek gekozen van economische concepten die nuttig zijn gebleken voor het bedrijfsleven. Amerikaanse voorbeelden maar blijkbaar geslaagd.

60 jaar AKI in Boedapest

Gisteren was ik in Boedapest. Het zusterinstituut AKI was 60 jaar jong en organiseerde een seminar over de landbouw in midden en oost Europa. Ik mocht er bij de panel discussie een verhaal over houden. De sheets staan op slideshare

bijdragen aan Foodlog

Mijn tijd voor publieksstukjes besteedde ik vandaag aan twee bijdragen op Foodlog. Een over het WRR rapport dat voor voedselbeleid pleit (maar dat niet echt uit de rol van de overheid in de netwerksamenleving lijkt te komen waardoor de echte boodschap verloren dreigt te gaan).
En een in de discussie over het afmaken van zwakke stierkalfjes wat gaat over een probleem tussen melkvee en kalvermesterij.
Zie aldaar.

Receptzaaien in VORK

 
In de tweede helft van deze week was ik enkele dagen in Keulen. Bij GS1 vergaderden we met het Europese project FIspace, waarin we een nieuwe data-uitwisselingsmethodiek met workflow in de cloud introduceren.
Goede gelegenheid om in de trein de nieuwe VORK te lezen. Wederom aanbevolen. Zoals het toepasselijke verhaal van Joost van Kasteren over precisielandbouw: Landbouw op Recept.heet het stuk, met receptzaaien als vertaling van prescriptive planting.
Zo te zien beschikt Van Kasteren over dezelfde bronnen als deze blog dus las ik niet veel nieuws ten opzchte van de stukjes die je hier ook al las, maar het is wel een mooi overzicht. En goed dat daarmee de discussie over big data in precisielandbouw verder gevoed wordt. Zo'n maatschappelijke discussie is gewenst om afstootverschijnselen te voorkomen en de negatieve aspecten te verminderen.