Stoom in de Haarlemmermeer

Afgelopen zaterdag had de NRC een leuk verhaal over het stoomgemaal de Cruquius, dat ooit de Haarlemmermeer leegmaalde; hieronder op foto uit de wiki. Twee zaken vielen me op in het verhaal.

Allereerst het feit hoe snel technologische ontwikkeling kan gaan als iets een keer doorbreekt. In dit geval geen ICT met zijn wet van Moore, maar stoom. In 1837 maakte men een plan met 79 windmolens. Toen tien jaar later de keus was gevallen op de bouw van een zeer innovatieve stoommachine, de grootste ter wereld, en men een bouwput aan het graven was, werden er geen 60 paarden a 3 gulden per dag gehuurd, maar een "stoomtuig van 10 paardenkrachten" zodat er op het werk 2000 gulden (geen gering bedrag in die tijd) kon worden bespaard. In 1849 was De Cruquius (genoemd naar een waterbouwkundige) klaar. De auteur van het artikel verbaast zich er met de kennis van de betuwelijn en de hsl over dat dit project wel binnen de begroting en op tijd klaar was, maar mogelijk dat de snelle technologische ontwikkeling hielp. Of zou men toch beter hebben kunnen plannen en managen?

Het tweede wat me opviel was dat de auteur de vraag opwerpt of er niet te veel eer naar de nederlandse waterbouwkundigen en bestuurders gaat bij ons oordeel over dit project. De bouwers en machinisten van de Cornish Engine kwamen uit Engeland en ze deden de facto ook het management van de bouw. De industrialisatie kwam uit Engeland en dat gold ook voor het symbool voor de hollandse industrialisatie. Globalisering hadden we toen ook al, en maakt dat succes vele vaderlanden heeft.