de aardappelmisoogst

 Clapham geeft ook een heldere beschrijving van de voedselproblematiek en zijn politieke gevolgen eind jaren 40 (van de 19e eeuw). Het begon (pagina 137) in 1845 met een slechte graanoogst. In 1846 waren alle oogsten in heel Europa beroerd. In 1847 was de Engelse oogst niet slecht, maar die in Frankrijk was slecht en die in Duitsland dramatisch slecht. En dus begon het protestjaar 1848 overal in Europa met onvrede en honger. 

En er waren financiele problemen. Er moest graan worden geïmporteerd uit het Zuiden van Rusland en uit de Verenigde Staten, maar dat kostte letterlijk goud geld. Prijzen fluctueerden sterk en er werd gespeculeerd., met name in Engeland. Al in 1847 leidde dat tot faillissementen bij Engelse importeurs. Wat ook niet hielp was dat net heel veel kapitaal was geïnvesteerd in de aanleg van spoorwegen, de investeringsgolf van de veertiger jaren, en dat rendeerde nog niet. Frankrijk kwam nog relatief goed weg, met minder en beter gereguleerde spoorwegen en een verstandige nationale bank. 

En tegen die achtergrond kwam daar de mislukte aardappeloogst door de coloradokever nog bij. \Die leidde in Ierland tot massale honger, en van degene die overleefden vetrokken er velen naar de VS.