Klaas komt - en wat er aan voorafging

 Afgelopen week las ik Een kleine geschiedenis van Amsterdam, een boek van Geert Mak uit 1994. De moeite waard. Mooie beschrijving van het ontstaan van Amsterdam, hoe de boeren de plek in het veen op het water bevochten in een ontginningsproces dat toch met redelijk wat zelfvoorziening zou zijn begonnen. En tegen het einde een mooie beschrijving van de provo-, kabouter- en krakers-bewegingen. En in de tijden ertussen veel immigratie, soms verval en ook weer de trek de stad uit. Maar die was tijdelijk, zo lijkt het. 

Met ook leerzame economische passages. Zoals rond de plek van het CS: het sloot de stad af van de haven en dat werd doorgedrukt door Thorbecke in Den Haag. De stad had liever de landzijde. Niet dat de haven er uiteindelijk veel last van had, die vernieuwde zich naar het oosten en vooral het westen. En hoewel watertransport goedkoop bleef, werd landtransport relatief goedkoper. Wat dat betreft was de keuze van het stadsbestuur voor de zuidkant nog niet zo gek. Het komt alsnog goed, na 150 jaar. 

Ook opvallend hoe de stad na de oorlog het economisch tij tegenhad: de belangrijke joodse stadsgenoten keerden niet terug uit de concentratiekampen, de traditionele industrie (metaal, textiel) verdween naar het buitenland en bovenal: Amsterdam was de aanvoerhaven vanuit de koloniën. Ook dat ging verloren. De industrie elders in het land (Rotterdamse petrochemie, Eindhoven) werd belangrijker. Amsterdam herpakte zich via cultuur en de (financiële) dienstverlening.