staatsbemoeienis

".. het vraagstuk der Staatsbemoeienis. Onder de loden druk van de Staatsoverheersting gaan land- en tuinbouw gedrukt. Geen stap kan de boer of tuinder doen, of hij struikelt over de Staatsambtenaar."  Het citaat is niet recent. Het is 100 jaar oud. Het was een van de redenen in 1918, nog ten tijde van WO-1, om de CBTB op te richten.

Ook interessant is te lezen welke overwegingen de oprichter prof. Diepenhorst in 1948 qua economie aandraagt over de reden waarom in begin van de vorige eeuw de organisatie van boeren nodig werd. Ik citeer wat zinnen (pagina 27):

• al voor de eerste wereldoorlog vertoonde ons agrarisch leven een nieuwe gestalte, die met de naam modernisering van land- en tuinbouw wordt aangeduid
• daar is de verbreiding van het landbouwonderwijs. Eeuwenlang werd de land- en tuinbouw beoefend naar van geslacht op geslacht overgeleverde practische eervaringen. Allengs ontwikkelde zich de landbouwwetenschap en voor hare popularisering wer in het laatst der negentiende en het begin der twintigste eeuw onnoemelijk veel gedaan.
• Een andere factor is de uitbreiding en vergemakkelijking der verkeersmiddelen. Ver-afgelegen streken, die schier onbereikbaar waren, werden door aansluiting op spoor of tram met de centra van ons maatschappelijk leven in verbinding gebracht. Niet alleen belangrijk voor kunstmest en veevoer, maar vooral voor afzet.
• Door al deze en andere factoren was in het plattelandsleven een belangrijke ommekeer gekomen. Het gemoedelijke rustige, kalme verdween, de patriarchale tint, die zo lange tijd de grarische verhoudingen kleurde, verbleekte aanmerkelijk. Het boerenleven rustte veel sterker dan vooreheen op een commerciele grondslag, waarbij een nauwkeurig afbakenen van rechten en verpichtingen niet kon worden gemist.
• en dan was er dus de oorlog met zijn staatsbemoeienis en de vraag hoe het verder moest.