Volkskrant en BoerEnBusiness

Het CBS publiceerde vandaag cijfers over de landbouwstructuur vanaf 1950 en de Volkskrant wist me gisteravond nog te vinden voor een duiding van die cijfers. Velen zijn afgevloeid, de blijvers hebben nu een hoger inkomen dan in de jaren 50, net als in de rest van de maatschappij. Een boer belde me omdat hij zich afvroeg of dat voor iedereen gold, er waren toen boeren die vooral opzichter waren en niet zoveel hoefden te doen, terwijl het nu van onbetaalde gezinsarbeid moet komen. Tja uitzonderingen zijn er ook. Hier is het artikeltje
En BoerEnBusiness verzocht me om een column, het was weer een tijdje geleden. Dat werd een column over voedselbeleid, en die vind je hier. 

Toekomstscenario's bij De Schakel

Donderdag hield ik ook nog een tweede lezing. 's Avonds was ik te gast op de jaarvergadering van Telersvereniging De Schakel in Ysselsteyn. Een vereniging met leden in Nederland, Belgie (Wallonie) en Duitsland die vooral (industrie)groenten teelt. 25 a 30 miljoen omzet. Afgelopen jaar bedroeg de omzet van de telers per ha ca 2300 euro zo hoorde ik, maar dat kwam door de regen en hagel. Normaler is 2800 euro. Dus net wat meer dan graan wat al snel betekent dat je het van oppervlakte moet hebben. De teelt verschuift in Nederland naar het Zuiden en ri. Frankrijk zo werd me verteld. Ook omdat het in de buurt van fabrieken geteeld wordt (transportkosten!) en een aantal Nederlandse fabrieken is in de concurrentiestrijd in blik, vriezer en glas gestopt.
Enfin, voor het buffet en de carnaval losbarste mocht ik wat vertellen over toekomstscenario's. Op basis van eerder werk natuurlijk maar de sheets staan toch op Slideshare. 

Voedselbeleid op seminar EZ

Donderdag was er een druk bezocht seminar bij EZ over de noodzaak van een EU Voedselstrategie en het belang dat Nederland daar bij heeft. Zelf sprak ik over kansen om in het GLB ook voedselbeleid een plek te geven. Dit alles bij het afscheid van Joost de Jong. Ook prof. Erik Matthijs (Leuven) had een mooi verhaal. Het mijne staat op Slideshare. 

kunstmest als medicijn

Kunstmest heeft als nadeel dat een deel verloren gaat. Dat geldt in het bijzonder als het regent of als je het zoals bij rijst in een natte omgeving strooit. Het zou eigenlijk langzaam beschikbaar moeten komen voor de plant.
Een onderzoekster van een nano-technologie instituut in Sri Lanka heeft een oplossing gevonden, die eigenlijk wel heel erg voor de hand ligt: verpak de kunstmest net zoals medicijnen in capsules die langzaam de stof vrijgeven. Het werkt en het lijkt kosteneffectief te kunnen worden, zo meldt the Economist van afgelopen weekend (18.2.2017)

Situationsbericht

De Duitse DLG heeft eind vorig jaar weer een update uitgebracht van zijn Situationsbericht. Een onmisbaar boekje over trends en feiten in de landbouw, in ieder geval de Duitse. Maar ook EU cijfers zijn er in te vinden. En de grafieken en tabellen zijn goed toegankelijk gemaakt op een website.

Bij - de drone

Voor het geval de bij uitsterft, heeft een Japanse onderzoeker inmiddels een oplossing in de maak: de bestuivings-bot: een kleine drone met een kwastje en gel. Vooralsnog moeten ze door de mens bestuurt, er wordt nu gewerkt aan de zelfsturende bij-drone.

Uit the Economist 11.2.2017

minder immigranten leidt tot mechanisering

Gaan de lonen omhoog als je de immigranten naar huis stuurt? Dat is een actuele vraag die bijvoorbeeld de Amerikaanse groenten- en fruitsector bezig houdt nu president Trump plannen in die richting heeft. Welnu een paar Amerikaanse economen komen met een mooie analyse. Ze keken naar het Bracero programma waarin in de jaren 60 een half miljoen Mexicanen seizoenswerk konden doen in de States.
Die andere president met een kuif, John F. Kennedy (!) maakte daar een eind aan. Het leidde vooral tot mechanisatie. In staten met veel bracero-Mexicanen nam tijdelijk de werkgelegenheid voor Amerikanen wel iets toe, maar dat was tijdelijk en maar een klein effect. Maar dat gebeurde ook in staten waar het Bracero-programma niet was toegepast. De loonontwikkeling was positief in de jaren 60, maar ook daar was er geen verschil tussen beide typen staten.
Het leidde ook nog niet tot illegale immigratie of immigratie van elders, maar vooral tot mechanisering. Katoen, suikerbieten, tomaten werden voortaan met de machine geoogst. Waar dat niet lukte zoals bij asperges en sla, liep het areaal terug. Net zoals nu de abrikozen vervangen worden door amandelbomen.
In mijn afstudeerscriptie die ik ooit aan de EUR maakte kwam zo iets voor de aardappelen in ZW Nederland ook al naar voren: een samenloop van algemene loonkostenontwikkeling en doorbreken van nieuwe technologie (wat nog een interessante discussie opleverde met een andere landbouweconoom). En het voedselpakket wordt dus beïnvloed door de relatieve prijzen als gevolg van kostprijsontwikkelingen door mechaniseren.

The Economics of immigration: Man and Machine in The Economist, 4.2.2017

leugens en statistiek

The Economist draagt een steentje bij aan de afkeer van factfree politics door een boek te recenseren over goed gebruik van statistiek. Met een verwijzing naar de uitspraak "you have lies, damned lies and statistics" publiceerde Daniel Letvin A Field Guide to Lies and Statistics. Een goed boek over zaken als het verschil tussen procenten en procentpunten en over de betekenis van het woord significant voor onderzoekers en voor journalisten. Zeer leesbaar want de auteur is geen statisticus maar begon als stand-up comedian en is nu neuro-wetenschapper.

Benchmarking in de landbouw

In januari verscheen bij het EIP Servicepoint ons rapport van de Focus Group Benchmarking. Wie het net als ik even gemist had: hier is het.

terug uit de VS

Ik was dus afgelopen dagen even naar Washington voor een vergadering. Verschillende mensen vroegen zich af of ik nog wat van de controverses rond de nieuwe president zou merken. Bij mijn gastheren en dames niet echt, in November was het meer een issue. Maar dat kan komen omdat er overheidsdienaren bij waren of we meer zaken te bespreken hadden.
Wel legde een hoogleraar internationale handel me uit dat hij ineens weer door Democraten gevraagd wordt om over agricultural trade te spreken. Zijn uitleg van de politieke wending was dat de Republikeinen altijd een grote groep America First kiezers hadden die vrij negatieve beelden hadden bij de qua normen liberale Europeanen en de "onbetrouwbare, ondoorgrondeliljke" Aziaten. En de Democraten geloofden voor een groot deel ook al niet in handel die banen op de tocht zet. Maar afgelopen decennia hebben presidenten van verschillende kleur de handelsverdragen door het congress gesleept door het grote midden te zoeken. Trump heeft ingezien dat dat grote midden door de crisis verschrompeld is, en dat hij de buitenkanten kon verenigen.
Bij de douane was het stil, maar dat kan komen door weinig vliegverkeer vanwege de sneeuwproblemen in de ochtend en rond New York, Toch kwam ik  laat aan in het hotel want de taxichauffeur van de shared van was fel anti-Trump. In LA geboren van Spaans-Canadese achtergrond (en met ook een paspoort van dat land als het nodig was) kon hij de Twitter-stijl en de consistentie van het voldoen aan verkiezingsbeloftes nog wel waarderen maar inhoudelijk was het oorlog. Hij voorspelde een geblokkeerde overhead als over anderhalf jaar het congress deels weer verkozen wordt, en dacht dat het niet goed zou aflopen met de president: impeachment of de weg van Kennedy en Lincoln.
Dat het mij een half uur extra kostte kwam doordat de taxi chauffeur ontdekte dat we een Irakees aan boord hadden die in de VS op een werkvergunning verbleef en in Londen door de maatregelen van Trump getroffen was. De man had er dagen gebivakeerd, was toen maar teruggevlogen naar de familie in eigen land en was na de gerechtelijke uitspraak nu van Doha naar Washington gevlogen na eerst nog eens uren in Doha rondgehangen te hebben omdat de vlucht naar NY door sneeuw was gecancelled. Die was volgens de taxi-chauffeur aan zijn bed toe dus veranderde hij de optimale route vlak bij mijn bestemming door eerst maar eens naar dat hotel te rijden. Zo probeerden we nog wat van het imago van de VS te redden.

melk en melk

De Washington Post van vandaag meldt een melkoorlog in de VS. Op het vlak van naamgeving: de zuivelindustrie is het zat dat de term melk ook wordt gebruikt voor producten op basis van soja, amandelen, kokosnoten, rijst, cashewnoten en natuurlijk quinoa. Die producten groeien hard en de real thing is op zijn best stabile in consumptie. Omdat melk een zekere definitie heeft in de Warenwet en er bepaalde ingredienten in moeten zitten, moet de FDA dat maar eens gaan handhaven. De plantengebaseerde melklobby denkt daar natuurlijk anders over.

American Gothic, of wel wat is een farm?

Vandaag presenteerde ik in Washington de Nederlandse ervaringen rond het in de statistiek weergeven van complexe bedrijfsstructuren in de landbouw. Wat is eigenlijk een boerderij? Wie is er boer? Met een post-modern intro, maar het was een officiële openbare presentatie, dus hij gaat hierbij online.

Origin Green

Eind deze middag mocht ik in Amersfoort een verhaal houden bij de presentatie van het Ierse initiatief Origin Green. Om te laten zien wat we in Nederland al doen, En om de discussie aan te wakkeren of we van het Ierse initiatief wat kunnen leren. Hier is mijn presentatie

Patagonie

Komende weken op de blog wat fotootjes uit Patagonie. Ik ben namelijk net terug van 4 weken vakantie, de geroutineerde lezer had mijn afwezigheid aan de berichten hier al gemerkt. Bij uitzondering begin ik met een fotootje van mezelf.

Van katoen

Katoen mag dan in Europa nog maar een paar eeuwen belangrijk zijn en wol en linnen hebben verdrongen, in de rest van de wereld was katoen altijd koning. Boeren teelden het tussen hun andere gewassen, en in de rustiger perioden werd er dan, vooral door vrouwen, gesponnen en geweefd. Het was de eerste industrie, deze huisindustrie. Dat veranderde met de komst van de eerste industriële revolutie. Sven Beckert schreef er een geweldig boek over: Empire of Cotton, inmiddels ook in het Nederlands vertaald.

Het boek laat uitstekend zien hoe zaken en politiek samengingen en een aantal malen de hele sector en ook de wereld op zijn kop zette. Liverpool en Manchester legden de bijl aan de wortel van het oude systeem met de eerste industriële revolutie. Liverpool importeerde zowel katoen als textielproducten en net als in andere Europese landen werd de geïmporteerde katoen via een 'putting-out' systeem naar de boerenhuishoudens gebracht die dan het spinnen en weven voor hun rekening namen en het garen of de textiel weer terugleverden voor de markt. Goedkoper kon je het niet maken.
Toch wel want de Engelsman Samuel Greg constateerde dat de Indiase wevers dat toch goedkoper konden dan de Europeanen en zon op een list voor importsubstitutie. Dat was de eerste op waterkracht gedreven spinnerij in Lancashire. Daarmee ontstond ook een behoefte aan meer katoen als grondstof. De oplossing daarvoor kwam uit het Zuiden van de VS, in de vorm van plantages met slavernij. Goedkoper kon je de katoen niet produceren, en dat hielp aan de driehoekshandel: goedkoop textiel naar Afrika in ruil voor slaven naar de VS, aldaar omgezet in katoen voor Engeland die er textiel voor o.a. Afrika maakte.
Dit systeem werkte alleen als ook de staat meewerkte: kanalen, maar ook arbeidscontractrecht voor mensen die ineens in de fabriek moesten werken. En daar veelal geen zin in hadden omdat het oude systeem hun meer vrijheid gaf. Het begon dus met wezen, gevangenen en landlopers. En natuurlijk het legitimeren van de slavernij, ook al was die in Engeland inmiddels verboden en er ook een beweginkje was van vrouwen die slavenvrije textiel kochten. En zo werd de natiestaat fors versterkt.
De volgende stap was het inzetten van de natiestaat voor het zeker stellen van de aanvoer van katoen. De afhankelijkheid van de VS werd als problematisch gezien, en dat gezichtspunt werd nog sterker toen de slavenhandel en de slavernij steeds meer ter discussie kwamen. Het werd aantrekkelijk niet  alleen meer te volstaan met een factorij die de katoen opkocht van lokale handelaren in de kolonien maar zich steeds meer met de produktie te bemoeien. Dat gold al helemaal bij de Amerikaanse burgeroorlog tussen het Ziuiden van de katoen en het  oorlogskapitalsime , zoals Becket het noemt, en het noorden van het industriële kapitalisme. Daardoor liep de prijs van katoen fors op, wat een prikkel was voor zuidelijke boeren om meer in de markt te integreren. Maar meer was dit nog een prikkel voor het kolonialisme waarin de westerse overheden gingen investeren in infrastructuur maar ook teeltbevordering, soms ook gedwongen. Vooral de  relatief lage prijzen van textiel maakten uiteindelijk de huisoroduktie in landen als India onaantrekkelijk, de boerengezinnen verloren van de machine en moesten zich noodgedwongen toeleggen op de katoenteelt en voor een deel in de fabrieksweverjien gaan werken. Het is discutabel of hen dat echt veel welvaart heeft gebracht, want veelal hadden de arbeiders weinig politieke macht en bleef het bij een hongerloontje.
Een interessante passage is ook dat de overheid zich steeds meer ging bemoeien met de handelsstandaarden, o.a. In de VS dat zich niet aan de standaarden van de Liverpoolse branche organisatie wilde committeren. En de keten veranderde fors door de telegraaf. Die leidde niet alleen tot het verdwijnen van regionale prijzen en markten, maar ook tot het verdwijnen van veel tussenschakels, de grote handelshuizen gingen zelf vertegenwoordigers ter plekke aansturen.
Het kolonialisme leidde uiteindelijk ook tot fabrieken in de ontwikkelingslanden. En de fabrikanten daar hadden ook belang bij een nationale staat die hun bevoordeelde, bijvoorbeeld met tarieven aan de grens. Ze gingen dus onder een hoedje spelen met de nationalisten, met dekolonisatie als gevolg. En daarna verschoof de macht van de handelaren naar de retailers en merkfabrikanten die nu de ketens aansturen. De arbeidsomstandigheden zijn daarbij nog immer een aandachtspunt. Dat lijkt de constante in deze veranderingen.
Kortom een geweldig boek over de Political Economy van katoen met een nieuwe blik op de geschiedenis van de afgelopen eeuwen. Sterk aanbevolen.

farm or firm

In Washington kreeg ik vorig jaar het boekje Understanding Business Dynamics - an integrated data system for Amerca's future. In 2007 gemaakt door de National Research Council van de National Academy of Science. Over de vraag hoe je de statistieken aanpast aan de moderne tijd met zijn internetfirma's etc.
Het werd uitgedeeld als voorbeeld omdat we ook zo iets gaan maken over de vraag wat eigenlijk een boerderij is. Als we aan willen sluiten bij wat gangbaar is in de statistiek van de rest van het leven dan hebben we de keuze tussen twee definities:
Een farm is een FIRM: an organisation conducting a business (..). A firm may operate one place of business or more. Of: Een farm is een Establishment: a single physical location where a firm's business is conducted...
In het laatste geval moeten we dan voor de mensen met meerdere boerderijen een nieuwe term verzinnen. Agriculturarl family firms of zo iets. We gaan het er volgende week eens over hebben.