de economie van beperkte aansprakelijkheid

laatste fotootje uit de Nieuw Land serie: een spotprent
uit De Groen Amsterdammer van 1916 over Lely

Een jaar geleden schreef ik een aantal blogs over eigendomsrechten, naar aanleiding van papers in een bundel van Enrico Colombatto. (als je op die achternaam zoekt vindt je ze terug, en dit was de laatste). Tijd om de serie af te maken, ik als de laatste papers eindelijk ook.
Zoals dat van Pierre Garello, die aandacht besteed aan de eigendomsrechten rond het recht van beperkte aansrpakelijkheid zoals in een NV op BV.
Wie als klant een aanbod van een BV ziet, vindt dat misschien een voordeel boven dat van een onbekende: het staat professioneel en ooit heeft iemand de BV opgericht en daarvoor een verklaring van goed gedrag ingeleverd. Maar dat is niet het kader waarin Garello denkt.
De NV met zijn beperkte aansprakelijkheid voor de eigenaren ontstond omdat investeringen te groot werden voor een paar mensen die elkaar goed kenden en dus moesten er mede-investeerders worden gevonden. Maar zodra er veel partners aan boord komen, kunnen die niet meer goed het beheer over de onderneming uitvoeren, noch hebben ze zicht of de mede-partners zich wel optimaal gedragen voor de onderneming.
Beperkte aansprakelijkheid is dan de oplossing: de partners staan niet meer met hun hele vermogen garant, maar alleen met het geinvesteerde deel. Maar zo'n beperking is niet gratis, dat brengt kosten met zich mee. Het risico moet ergens blijven, en dat wordt naar de klanten, leveranciers en financiers (banken) geschoven: de kans op insolventie neemt immers toe in vergelijking met de situatie waarin de partners volledig garant staan met hun hele vermogen.
Het kan dus zijn dat in sommige situaties, beperkte aansprakelijkheid niet de optimale oplossing is. En in dat geval moeten de partners zelf risico beheersen, en zullen wellicht wat minder risico op zich nemen in de onderneming, en die bv. meer diversificeren. Bij de NV is er geen interne maar externe diversificatie, daar kopen de aandeelhouders aandelen van verschillende bedrijven.

Pierre Garello: Insider trading, takeovers and property rights in: E. Colombatto: the economics of property rights.